kayhan.ir

کد خبر: ۱۶۵۷۱۹
تاریخ انتشار : ۰۱ مرداد ۱۳۹۸ - ۲۰:۰۳
نگاهی به نقش مساجد در جریان انقلاب اسلامی-۴۷

مسجد هدایت، کانون خدمت‌رسانی به مردم




در اين پايگاه و كانون تبليغ اسلام و فعاليت‏هاى ضدرژيم افراد مختلف و با خصائل فكرى و اخلاقى و كردارى متفاوتى شركت مى‏كردند. هدايت‏گر اين پايگاه فردى بود كه خود را از ديگران جدا و برتر نمى‏دانست و افراد و گروه‏ها را در آن مقطع زمانى به يك چشم مى‏نگريست و با برخوردهاى سازنده و الگودهى به آنان، دين را كه براى حفظ و نگهدارى آن زحمات زيادى كشيده بود توسعه و رواج مى‏داد. وجود آيت‏الله‏ طالقانى در پايگاه مبارزه عليه رژيم سفاك پهلوى، مايه دلگرمى و افزايش روحيه اقشار مختلف شركت‏كننده و نيز جذب جوان‏ها در اين مكان شده بود.
مسجد هدايت
و نقش آن در حمايت از مردم
يكى از كاركردهاى مهم مساجد در طول تاريخ معاصر ايران، نقش خيريه و خدمت‏رسانى آن به مردم مى‏باشد. از آنجا كه مساجد از همان آغاز، مكانى براى عبادت و تلطيف روحيه مردم بوده است و در چنين اجتماعى، طبقات مختلف مردم به دور از هرگونه تشخص و امتياز مادى و طبقاتى شركت مى‏كنند، روحيه تعاون و همبستگى در آنجا تقويت مى‏گردد. آنها پس از انجام امور روزمره مادى و دنيوى خود، براى لحظاتى به خانه خدا مى‏آيند و پيشانى بر آستان دوست مى‏سايند، از مشكلات هم خبردار مى‏شوند و به يارى و كمك هم برمى‏خيزند.
هر چند در برهه‏هايى از تاريخ گذشته، حكومت‏ها تلاش نموده‏اند تا از كاركرد سياسى مساجد بكاهند و آن را به محيطى خنثى تبديل كنند كه فقط مردم باتوجه به جنبه‏هاى عبادى مسجد، به آخرت، بدون توجه به دنيا فكر كنند، اما حكومت‏ها، هيچ‏گاه نتوانسته‏اند از مساعدت و همبستگى مردم در مبارزه با حوادث روزمره و امور خيريه، ممانعتى به عمل آورند و شايد حساسيتى نيز در اين امر نشان نمى‏داده‏اند. اما هرگاه مشاهده مى‏نمودند چنين اجتماعاتى در مساجد، همبستگى مردم را چنان ارتقا مى‏دهد كه ممكن است قابليت و توانايى رژيم را در يارى به مردم و حل مشكلات آنان، به زير سؤال ببرد و به تبع آن، مشروعيت مردمى رژيم، خدشه‏دار گردد. كارگزاران حكومت با همان حساسيت امنيتى كه نسبت به فعاليت سياسى در مساجد نشان مى‏داده‏اند، در اين خصوص نيز به شدت، واكنش نشان مى‏دادند. مسجد هدايت نيز در طول دوران امامت جماعت آيت‏الله‏ طالقانى، از چنين كاركرد ويژه‏اى برخوردار بوده است. علاوه بر روشنگرى‏هاى اجتماعى كه از سوى طالقانى و ديگر سخنرانان مسجد هدايت صورت مى‏گرفت، در هنگام پيدايش نيازهاى مالى و درمانى افراد و حوادث و مصيبت‏هاى اجتماعى، مسجد هدايت يكى از كانون‏هاى مهم كمك‏رسانى به مردم بوده است.
محمدجواد رجاييان درباره كاركرد خيريه مسجد هدايت مى‏گويد:
«افرادى كه به مسجد هدايت مى‏آمدند، از پزشك‏ها و افراد بازار، خيلى بودند. آقاى طالقانى و مسجد هدايت هميشه در رابطه با مسايل درمانى و نيازهاى مالى و فكرى افراد جوابگو بود[ند]. همين گروهى كه دوروبر آقاى طالقانى بودند، همه چيز داشتند. از گروه پزشكى گرفته تا بيمارستان‏ها و مؤسسات خيريه.
افرادى كه وام مى‏خواستند، اين افراد را معرفى مى‏كردند و وام مى‏گرفتند. افرادى همواره به آقاى طالقانى ارادت بسيارى داشتند، با اين وجود ايشان در طول زندگى هيچ‏گاه پولى را به عنوان سهم از كسى نگرفت، تمام اين پول‏هايى كه به ايشان مى‏دادند، همه اين پول‏ها را از اين طريق به نيازمندان مى‏رساندند. يك بخش مهمى از كارهاى مربوط به مسجد هدايت و آيت‏الله‏ طالقانى را آقاى صادق و آقاى حاج ابراهيم انجام مى‏دادند. در مورد پزشكى، دوربر آقاى طالقانى در مسجد، پزشك و امكانات بود. يا حتى براى كارگرى، من يادم است افرادى مى‏آمدند. يادم است دوستى داشتيم دانشجو بود كه در رابطه با كار تدريس معرفى شد. اما تشكيلات منسجمى نبود كه بخش كاريابى يا بخش پزشكى و مالى‏اش مشخص باشد؛ ولى گروهى كه آنجا بودند، وقتى كه دردمند و نيازمندى مراجعه مى‏كرد، چه در زمينه درمانى، چه مالى، كمكش مى‏كردند.»
در مواقع رخداد سيل و زلزله، اقشار و طبقات مختلف مردم، در مسجد هدايت سازماندهى مى‏شدند. و پس از جمع‏آورى اعانات و كمك‏هاى نقدى و غيرنقدى، مستقيما به محل حادثه مى‏شتافتند و با كمك به آسيب‏ديدگان و بازماندگان حوادث، و كارهاى عمرانى، همكارى و هميارى وصف‏ناپذير خود را به اثبات مى‏رساندند.
در يازدهم شهريور ماه 1341، زلزله بسيار شديدى در منطقه بوئين‏زهراى قزوين به وقوع پيوست كه در صد سال اخير در نوع خود بى‏سابقه بود. در اثر اين زلزله، متجاوز از بيست هزار نفر كشته شدند و صد و پنج دهكده با خاك يكسان شد. اين زلزله در سرزمينى به وسعت چهل هزار كيلومتر واقع گرديده بود. به مناسبت زلزله بوئين‏زهرا از سوى دولت عزاى ملى اعلام شد و شيروخورشيد سرخ براى اين فاجعه، از دنيا كمك خواست. اقشار و طبقات مختلف مردم براى كمك به زلزله‏زدگان بسيج شدند و سيل اتومبيل، كاميون، اتوبوس، مملو از مواد غذايى و پوشاك براى كمك به زلزله‏زدگان از تمام شهرها سرازير شد. در پى وقوع زلزله بوئين‏زهرا، آيت‏الله‏ طالقانى در اجتماع مردم در مسجد هدايت ضمن تفسير آياتى از قرآن مجيد، از مردم خواست در عزا و شادى، شريك هم باشند و باتوجه به زلزله بوئين‏زهرا به دستورات قرآن عمل كرده و به فكر همنوعان خود باشند. سپس در مسجد اعلام شد هركس قصد كمك به زلزله‏زدگان را دارد براى تحويل‌اشياى مورد احتياج زلزله‏زدگان، آن را به مسجد بياورد.