وقتی نیکوکاری قدرناشناسی می‌شود
عن امیرالمومنین(ع) عن رسول‌الله(ص) انه قال: المحسن المذموم مرحوم
قال: قال رسول الله(ص) افضل الناس عند الله منزله و اقربهم من الله وسیله المحسن یکفراحسانه.(1)
«امیرالمومنین(ع) از قول پیامبر(ص) نقل می‌کنند که فرمود: نیکوکاری که مورد مذمت و سرزنش قرار می‌گیرد، مورد رحمت خدا قرار می‌گیرد.»
«امیرالمؤمنین(ع) از قول پیامبر(ص) نقل می‌کنند که فرمود: با فضیلت‌ترین و نزدیک‌ترین مردم به خداوند، نیکوکاری است که احسان او مورد کفران قرار بگیرد.»
- المحسن المذموم مرحوم؛
یکی از دغدغه‌های انسانها- انسانهای ضعیفی مثل ما- این است که کار نیکی را انجام می‌دهند و لیکن مورد قدردانی قرار نمی‌گیرند؛ کار آنها و عمل نیک آنها مورد کفران قرار می‌گیرد. این روایت برای التیام نهادن بر زخم دل چنین کسانی است. ]امیرالمؤمنین(ع) از قول پیامبر(ص) می‌فرماید: آن کسی که کار نیکی را انجام می‌دهد اما مورد مذمت قرار می‌گیرد، مورد رحمت خدا قرار می‌گیرد. خب، رحمت خدا خیلی بهتر است از رحمت مردم و تلطف مردم و قدردانی مردم.
روایت دیگر این است که:
- افضل الناس عندالله منزله و اقربهم من الله وسیله المحسن یکفر احسانه؛ ]امیرالمؤمنین(ع) از قول پیامبر(ص) می‌فرماید: با فضیلت‌ترین مردم پیش خدا و نزدیک‌ترین فرد به خدا[ محسنی است که احسان او مورد کفران قرار می‌گیرد. در قرآن کریم هم در سوره قمر، آنجایی که راجع به حضرت نوح می‌فرماید: «فدعا ربه انی مغلوب فانتصر»(2)- که بعد از آن همه تبلیغ، خدمات او و زحمات او مورد کفران قرار گرفت، خدای متعال وقتی طوفان را فرستاد و آب آسمان و زمین، همه زمین را فرا گرفت- بعد می‌فرماید: و حملناه علی ذات الواح و دسر؛(3) او را سوار کشتی کردیم که «تجری باعیننا»(۴) که این کشتی زیر نظر خود ما حرکت می‌کرد، با عنایت ویژه ما حرکت می‌کرد؛ جزاء لمن کان کفر(5) و این پاداش آن کسی است که مورد کفران قرار گرفت.
* شرح حدیث در ابتدای درس خارج، 1383/10/27 به نقل از کتاب نسیم سحر
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1) نوادر راوندی، ص 104
2. سوره قمر، آیه 10؛ «تا پروردگارش خواند که: من مغلوب شدم؛ به داد من برس!»
3. سوره قمر، آیه 13؛ و او را بر ]کشتی[ تخته‌دار و میخ‌آجین سوار کردیم.»
4. سوره قمر، بخشی از آیه 14؛ ]کشتی[ زیر نظر ما روان بود...»
5. همان؛ «... این پاداش کسی بود که مورد انکار واقع شده بود.»