محمدرضا مرادی
عربستان به همراه امارات از سال 94 حملات زیادی به یمن کرده است. در واقع عربستان به دنبال آن بوده تا انصارالله را از صنعا عقب رانده و گروه‌های حامی خود را به قدرت برساند. اما در این میان، آل‌سعود با شکست‌های متعددی مواجه شده و اکنون موشک‌های بالستیک یمن و پهپادهای مدرن انصارالله به یک تهدید جدی علیه عربستان تبدیل شده است. حملات پهپادی متعدد انصارالله باعث تغییراتی راهبردی در معادلات جنگ یمن شده است. نگاهی به حملات پهپادی و موشکی یمن نشان دهنده تغییرات استراتژیک در معادلات نبرد است.
1.مهم‌ترین حملات موشکی و پهپادی انصارالله
1/1.حمله به قلب اقتصادی عربستان
انقلابیون یمنی روز چهارشنبه 27 تیرماه 97 برای نخستین بار با استفاده از پهپاد به آسمان ریاض نفوذ کرده و یکی از شرکت‌های پالایشگاه نفتی آرامکو را هدف قرارداد. بر این اساس یک پهپاد دور برد از نوع «صماد ۲»، پالایشگاه آرامکو در ریاض پایتخت عربستان را هدف قرار داد. پهپاد صماد-2 مسافتی در حدود هزار کیلومتر را طی کرد و از صدها رادارها و سیستم‌های رهگیری هوایی عبور کرد و به ریاض پایتخت عربستان رسید و به یک هدف راهبردی مهم حمله کرد. شرکت آرامکو، شریان اصلی اقتصاد سعودی‌ها و بزرگترین شرکت جهانی نفتی است.
ضربه محکم انصارالله به امارات
مرداد ماه سال 97 سخنگوی نیروهای مسلح یمن ضمن هشدار به شرکت‌های خارجی درباره ماندن و سرمایه‌گذاری در امارات و عربستان از آنها خواست که فوراً از این کشورها خارج شوند. تنها یک روز پس از این هشدار، تهدیدهای انصارالله عملیاتی شد و فرودگاه ابوظبی و کشتی‌های جنگی عربستان در دریای سرخ هدف قرار گرفتند. واحد پهپادی یمن با یک فروند پهپاد از نوع «صماد- 3 » ، فرودگاه بین‌المللی ابوظبی را چند بار هدف قرار داد. مقامات امارات در آن زمان این حمله را تکذیب کردند. اما پس از 10 ماه انصارالله یمن با انتشار فیلم این حمله از یک طرف صحت حمله را اثبات کرد و از طرف دیگر قدرت اطلاعاتی خود را به رخ متجاوزان کشید. چرا که این فیلم از دوربین‌های داخل فرودگاه گرفته شده و این به معنای نفوذ اطلاعاتی انصارالله در فرودگاه ابوظبی و به دست آوردن فیلم است.
ناوچه‌های سعودی هدف موشک‌های انصارالله
مرداد ماه 97 دو کشتی جنگی عربستان مورد حمله موشکی انصارالله قرار گرفت. ارتش یمن و نیروهای انصارالله اعلام کردند، ناو «الدمام» در سواحل غربی یمن هدف قرار گرفت. ناو الدمام از مدرن‌ترین ناوهای فعال در نیروی دریایی عربستان است و به این ترتیب نیروهای انصارالله توانسته‌اند یکی از بهترین شناورهای سعودی‌ها را شکار کنند. از سوی دیگر، نیروی دریایی یمن در کمتر از ۲۴ ساعت توانست یک فروند کشتی دیگر ائتلاف سعودی را در سواحل غربی یمن هدف قرار دهد.
حمله به تاسیسات نفتی
ارتش یمن 24 اردیبهشت 98 با هفت پهپاد انتحاری تأسیسات نفتی عربستان را هدف قرار داد. در این حمله ایستگاه پمپاژ نفت عربستان در نزدیکی منطقه «ینبع» هدف قرار گرفت که به دنبال آن، فرآیند انتقال نفت به طور کامل متوقف شد. شهر ینبع از مهم‌ترین بنادر عربستان است که یکی از چهار پالایشگاه اصلی سعودی در این شهر قرار دارد. خط لوله ‎بقيق - ‎ينبع به طول 1200 کیلومتر، به تنهایی ظرفیتی بالغ بر 40 درصد صادرات نفت خام عربستان را به خود اختصاص داده است. این حمله باعث خسارت 31 میلیارد دلاری به سهام شرکت نفتی عربستان در بورس این کشور شد.
فرودگاه نجران، هدف حملات مکرر
اواخر اردیبهشت ماه انصارالله یمن انبار سلاح فرودگاه نجران را هدف قرار داد. این عملیات دقیق با پهپاد «قاصف ک 2» انجام شده و خسارت‌های بسیاری به ائتلاف متجاوز وارد کرد. در کمتر از 24 ساعت از حمله به فرودگاه نجران، انصارالله برای دومین بار به این منطقه حمله کرد. انصارالله یمن با یک عملیات پهپادی دقیق آشیانه جنگنده‌های نظامی در فرودگاه نجران را هدف قرار داد. یک منبع آگاه هم از موفقیت عملیات مذکور خبر داده و گفته، جنگند‌ه‌های هدف قرار داده شده برای حمله به غیرنظامیان بی‌گناه استفاده می‌شدند. در نهایت نیز روز پنجشنبه2 اردیبهشت بار دیگر نجران هدف حملات پهپادی انصارالله قرار گرفت. ارتش یمن روز پنجشنبه با پهپاد انتحاری «قاصف ک2» فرودگاه نجران عربستان را هدف قرار داد. بر اساس گزارش شبکه «المسیره» یمن، هدف این عملیات هجومی، سامانه پدافندی پاتریوت فرودگاه نجران بوده است. یک منبع نظامی هم اعلام کرده، عملیات مذکور پس از رصد دقیق اطلاعاتی و مشخص شدن مکان سامانه پاتریوت انجام شده است.
اما چرا انصارالله چند بار به فرودگاه نجران حمله کرد و تمرکز ویژه‌ای روی این منطقه دارد؟ فرودگاه نجران، فرودگاهی منطقه‌ای در هفت کیلومتری شهر نجران در جنوب عربستان است که سال ۱۹۷۳ تأسیس شد. این فرودگاه در سال ۲۰۱۵ و در پی جنگ افروزی عربستان علیه یمن و واکنش موشکی یمنی‌ها تعطیل شد اما بنا به گزارش روزنامه «عکاظ» سازمان هواپیمایی عربستان دوم می‌‌۲۰۱۹ (۱۲ اردیبهشت) از تکمیل مقدمات برای بازگشایی این فرودگاه و از سرگیری پروازها خبر داده بود. شهر نجران که در جنوب آن پایگاه‌ها و مقرهای نظامی متعددی قرار دارد، یکی از اهداف ارتش یمن برای پاسخ به حملات نظامی عربستان است. اخیرا انصارالله یمن اعلام کرد که اطلاعات 300 هدف و نقطه حیاتی عربستان و امارات آماده شده و تا توقف کامل جنگ به این نقاط حمله خواهیم کرد. بعد ازاعلام بانک اهداف انصارالله در سعودی و امارات، اولین نقطه، تمرکز بر فرودگاه نجران سعودی تعریف شده که به نظر می‌رسد هم مرزی این استان با یمن واستفاده عربستان ازفرودگاه این استان برای حمله به مردم بی‌دفاع یمنی دلیل اساسی در اولویت قرار گرفتن این فرودگاه جهت حمله باشد. هجوم هوایی انصارالله به انبارهای اسلحه و همچنین سامانه پاتریوت مستقر دراین فرودگاه شاهدی براین مسئله است.
2.پیام‌های عملیات پهپادی انصارالله
تقویت توانایی آفندی انصارالله
 اخیرا وزارت دفاع یمن گفته بود: «300 نقطه حساس امارات و عربستان را شناسایی کرده‌ایم که در لیست حملات ما قرار دارد. حمله به تاسیسات نفتی عربستان اولین هدف بود و 299 نقطه دیگر باقیمانده است.» پس از این اظهارات سه مکان دیگر در نجران نیز هدف قرار گرفت و اکنون 296 نقطه دیگر در تیررس حملات انصارالله قرار دارد. عملیاتی کردن تهدیدها توسط انصارالله به معنای آن است که این جنبش توانسته توان آفندی خود را به میزان بسیار بالایی افزایش دهد. زمانی که پهپاد قاصف ک 2 بیش از 1000 کیلومتر را طی می‌کند و تاسیسات نفتی عربستان که توسط سامانه‌های دفاعی آمریکا محافظت می‌شوند را هدف قرار می‌دهد این مسئله به معنای تغییری راهبردی در توان آفندی انصارالله است. در واقع پهپادهای 300 تا 1000 دلاری انصارالله قادر به عبور از سامانه پاتریوت عربستان است که چهار میلیون دلار قیمت آن است. «محمد البخیتی» عضو انصارالله اخیرا اعلام کرد:« یمن 30 میلیون جمعیت دارد و ما توانایی ساخت و بهینه سازی هواپیماهای بدون سرنشین را داریم. ما می‌توانیم ده‌ها هزار فروند از این هواپیماها را تولید کنیم، زیرا هزینه ساخت آنها، پایین است. تا جایی که با هزینه یک موشک پاتریوت، می‌توان صدها پهپاد ساخت. تاکید می‌کنم که عربستان باید در محاسبات خود بازنگری کند، زیرا تغییر بزرگی در توازن قدرت ایجاد خواهد شد....هزینه هر موشک پاتریوت به 6 میلیون دلار می‌رسد، در حالی که هزینه ساخت یک پهپاد، 600 دلار است.» فرودگاه نجران که نیز که شدیدا توسط عربستان محافظت شده سه بار توسط انصارالله هدف حملات پهپادی قرار گرفته است. حتی در یکی از این حملات سامانه پاتریوت نیز بمباران شده است. حالا دیگر هیچ هدفی در هیچ کشوری از کشورهای متجاوز ائتلاف سعودی، دور از دسترس ارتش و کمیته‌های مردمی یمن نیست.
انصارالله تا کنون 218 موشک را برای حمله به اهدافی در عمق عربستان، از جمله فرودگاه «الملک عبدالعزیز» در جده و «الملک خالد» در ریاض، شلیک کرده‌ است. بارزترین موشک‌هایی که استفاده شده‌اند از نوع «برکان ام اچ» بود که پالایشگاهی در ساحل دریای سرخ را در سال 2017 هدف قرار داد. استفاده از این موشک‌ها باعث ایجاد موازنه قدرت در جنگ یمن شده است. اما اکنون به کار بردن انواع پهپادها علیه متجاوزان باعث ایجاد موازنه وحشتی شده که دشمن را به فکر فرار از تبعات حملات انصارالله انداخته است.
افزایش توان بازدارندگی
 عملیات پهپادی یمن آغاز مرحله جدیدی از نبرد بازدارندگی است. سال گذشته یگان موشکی یمن از سکوهای زیرزمینی پرتاب موشک رونمایی کرد که این مسئله گامی مهم در تقویت قدرت بازدارندگی یمن بود. عملیات ویژه پهپادی نشان داد که دورترین نقاط نظامی عربستان اکنون در تیررس انصارالله است و این مسئله به معنای موفقیت انصارالله در نبرد بازدارندگی است.
هراس در اردوگاه دشمن
 اعلام 300 نقطه هدف در سعودی و امارات از سوی انصارالله این انتظار را تقویت   می‌کند که دو کشور‌اشغالگر در آینده باید منظر ملاقات با پهپادها وموشک‌های یمنی بابُرد بیشتری باشند. همچنین این اعلام نشان می‌دهد خزانه تسلیحاتی انصارالله برخلاف تصور وادعای دشمنان مملو ازموشک‌های صماد 1و2و3 و پهپادهایی نظیر قاصف است.
آل‌سعود دست به دامان آمریکا
 آخرین تحولی، که مایه نگرانی کشورهای عضو ائتلاف تحت رهبری سعودی علیه یمن شده و نگرانی همپیمان غربی این ائتلاف را برانگیخته است عملیاتی شدن هواپیماهای بدون سرنشین غول‌پیکری است که می‌توانند مواد منفجره با وزن حدود 100 کیلوگرم را حمل کنند و می‌توانند صدها کیلومتر را در ارتفاع پایین و با قدرت بالا طی کنند تا با این کار، پدافندهای هوایی را سردرگم کنند و با رسیدن به اهداف خود، آنها را با دقت بالایی منفجر کنند. حملات پی‌در‌پی انصارالله به عربستان باعث وحشت آل‌سعود شده و این رژیم صد در صد وابسته، برای فرار از این تهدید دست به دامان آمریکا شده است. منابع اطلاعاتی و نظامی گزارش داده‌اند که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا درخواست «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان برای حمله نیروی هوایی آمریکا به یمن را رد کرده است. براساس گزارش پایگاه خبری «دبکا» (نزدیک به مراکز اطلاعاتی رژیم صهیونیستی)، این درخواست پس از حمله پهپادی یمن به تاسیسات نفتی آرامکوی عربستان انجام شده است. پادشاه عربستان به ترامپ گفته واشنگتن نباید به سیاست عدم واکنش به حملات ایران به زیرساخت‌های نفتی کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس ادامه دهد. سلمان بن عبدالعزیز حتی پیشنهاد داده واشنگتن اگر هم نمی‌خواهد به طور مستقیم وارد جنگ با ایران شود، با حمله به حوثی‌ها که متحد ایران به شمار می‌آیند، به تنبیه تهران بپردازد! طبق این گزارش، اما رئیس‌جمهور آمریکا با رد این درخواست عربستان، تاکید کرده که در جنگ یمن فقط در زمینه تامین جنگنده‌های اماراتی و سعودی با داده‌های اطلاعاتی، سوخت و موشک کمک خواهد کرد.
بومی سازی سلاح‌های مدرن
 زمانی که «عبدالملک بدرالدین الحوثی» دبیرکل جنبش انصارالله یمن، بهمن سال 95 اعلام کرد که این جنبش به زودی کار ساخت پهپاد را آغاز خواهد کرد، برخی آن را دور از ذهن و بیشتر شعار قلمداد کردند، اما در کمتر از یک سال، نخستین پهپاد ساخت یمن با نام «هدهد-1» ساخته شد. پس از آن نیز رهبر انصارالله وعده ارتقای توان پهپادی یمن را داد. ارتش یمن طی دو سال گذشته از پهپادهای جدیدی رونمایی کرده که اسامی برخی از آنها «الهدهد1»، «الرقیب»، «قاصف» و «راصد» اعلام شده است. جنبش انصارالله «یگان پدافند هوایی» را جهت نظارت بر پهپادها تشکیل داد. سخنگوی ائتلاف سعودی تأکید کرده که هواپیماهای ائتلاف، کارخانه‌های تولید این نوع پهپادها را در صنعا و استان‌های شمالی هدف قرار دادند. امری که تأکید می‌کند این پهپادها، تولید داخلی یمن و با توانمندی‌های یمنی هستند و متعاقب آن، روایت‌هایی را رد می‌کند که می‌گوید این پهپادها از ایران و یا از لبنان(حزب‌الله) به یمن وارد می‌شود. طبق ارزیابی‌های کارشناسان در صنایع نظامی غرب، هزینه‌های تولید این پهپادها حدود 300 تا هزار دلار است و این مبلغ در مقایسه با موشک‌هایی که ائتلاف برای ساقط کردن پهپادها استفاده می‌کند، ناچیز است. قیمت سامانه دفاعی پاتریوت چهار میلیون دلار است.
سامانه‌های دفاعی ناکارآمد سعودی
 موفقیت عملیات پهپادی یمن باعث مطرح شدن این سؤال شده است که چرا آل‌سعود با وجود خریدهای کلان تسلیحاتی از غرب باز در مقابل این گونه حملات آسیب پذیر است؟ در واقع هفت پهپاد یمنی بیش از 1000 کیلومتر در داخل عربستان نفوذ کرده و مهم‌ترین خطوط انتقال نفت عربستان از شرق به غرب کشور را بمباران کرده و روند انتقال نفت را متوقف کردند. این مسئله نشان دهنده این است که اساسا سامانه‌های دفاعی عربستان قادر به رویت و به اصطلاح تشخیص و رهگیری این پهپادها نشده‌اند. در واقع معروف است که عربستان پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاعی را از آمریکا خریده و جنگنده‌هایی در اختیار دارد که قیمت هر کدام برابر با قیمت هزار جنگنده معمولی است. از سوی دیگر طبق گزارش موسسه استکهلم در پنج سال گذشته عربستان در جایگاه نخست واردکنندگان تسلیحات جهان قرار داشته و به تنهایی ۱۲ درصد از کل جنگ‌افزارهای فروخته شده در این دوره را خریده است. در سال 2017 و به دنبال سفر دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا به عربستان، ریاض قرارداد خرید 110 میلیارد دلار سلاح از واشنگتن را امضا کرد. آمریکا 61 درصد از نیازهای نظامی سعودی را تامین می‌کند و 39 درصد باقیمانده نیز از انگلیس، فرانسه، اسپانیا، روسیه و برخی دیگر از کشورهای غربی تامین می‌شود. اما با این وجود سامانه‌های دفاعی پاتریوت در برابر انصارالله کاملا تسلیم شدند. این مسئله می‌تواند نه تنها زنگ هشداری برای عربستان در برابر انصارالله باشد بلکه ریاض را در برابر سایر رقبای منطقه‌ای نیز به شدت آسیب پذیر نشان دهد.
نتیجه
حملات پهپادی انصارالله به عربستان باعث هراس در بین مقامامت سعودی شده است. آل‌سعود برای فرار از پیامدهای این حملات از یک طرف درخواست حمله به یمن از سوی آمریکا را به ترامپ داده که البته رد شده و از سوی دیگر به دنبال متهم نمودن انصارالله است. در همین راستا مقامات سعودی با مطرح کردن ادعای هدف قرار گرفتن مکه مکرمه توسط حملات موشکی نیروهای مقاومت یمن سعی در فرافکنی نسبت به موفقیت این نیروها در حمله به تأسیسات نفتی عربستان را دارند که با پاسخ مقامات برجسته جنبش انصارالله یمن روبه رو شده‌اند به طوریکه به تازگی «عبدالملک الحوثی» رهبر جنبش انصارالله یمن ادعاهای مقام‌های عربستان درخصوص حمله نیروهای مقاومت یمن به مکه مکرمه را رد کرد. رهبر انصارالله اعلام کرد، کسانی که علیه مسجدالاقصی توطئه می‌کنند ممکن است درصورتی که از آنها خواسته شود، علیه مسجد الحرام نیز توطئه کنند.
در کل حملات پهپادی انصارالله یادآور و ثابت‌کننده این تذکر مداوم رهبر انصارالله است که اعلام  می‌کرد که ما گزینه‌های استراتژیک و ابزارهای دفاعی قدرتمندی را اختیار داریم که دشمن را مغلوب خواهد کرد. از سوی دیگر عربستان در این حمله نشان داد که در صورت تداوم جنگ یمن در برابر گزینه‌های پیش‌بینی ناپذیر و سخت انصارالله قرار خواهد گرفت و هیچ گزینه‌ای به جز پیوند زدن امنیت عربستان به امنیت جهانی در اختیار ندارد. همانطور که مقامات سعودی اعلام کردند که حمله انصارالله به خطوط نفتی عربستان تنها حمله به سعودی نبوده، بلکه حمله به اقتصاد جهانی بوده است.