پرسش:
در مواجهه با مشکلات و مصائب زندگی، چه راهکارهایی برای تقویت آستانه تحمل و صبر و بردباری انسان وجود دارد؟
پاسخ:
در چهار بخش قبلی پاسخ به این سؤال ضمن تاکید بر طبیعی بودن وجود ناملایمات و سختی‌ها و مشکلات در زندگی به چهار محور اساسی شامل: 1- صبر یکی از مقامات سالکین 2- انواع صبر در برابر مشکلات 3- توجه به هدف غایی صبر 4- آفات صبر و همچنین راهکارهای تقویت روحیه صبر شامل: 1- شناخت طبیعت زندگی 2- خودشناسی 3-  امید قطعی به وعده الهی مبنی بر گشایش سختی‌ها و 4-... تا نوزده راهکار پرداختیم. اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
20- رواياتى كه در فضيلت صبر رسيده حتما مطالعه كنيد.
چرا که اگر كسى بداند ثواب صبر به مراتب بيشتر از چيزى است كه از دست داده، زيرا چيزى از دست داده كه جز در زندگى دنيا با او نمى‏ماند و چيزى بدست آورده كه بعد از مرگ ابد الدهر با او خواهد بود، در اينصورت مى‏تواند به راحتي صبر كند. (ترجمه‏اخلاق ص : 365 )
21- رواياتى كه در فضيلت مبتلا بودن به مشكلات دنيوى وارد شده مورد مطالعه قرار دهيد.
22- متذكر شويد كه زمان مصيبت و بلاهاي دنيايي اندك و وقت آن كوتاه است و به زودى از آن رهايى خواهيد يافت و اصولًا عمر دنيا كوتاه است.
23- بينديشيد كه جزع و بى‏صبرى چه ضررهايى بر آن مترتب است.
زيرا کسي که بداند كه جزع و بى‏تابى كارى است زشت و به دين و دنياى او زيان مى‏رساند، و هيچ فايده‏اى ندارد جز اينكه ثواب را باطل و ضايع مى‏كند و آدمى را گرفتار عقاب مى‏سازد، چنانكه امير مؤمنان عليه السّلام فرمود: «اگر صبر كنى آنچه مقدّر است خواهد شد و تو اجر مى‏برى، و اگر بى‏تابى نمائى آنچه مقدّر است خواهد شد و براى تو بار گناه و عقوبت خواهد بود». (بحار الأنوار ج‏68 ص 92 ) در اينصورت بهتر در برابر مشکلات صبر مي نمايد.
24- احوال كسانى را كه به بلاى عظيم‏تر از شما گرفتار شده‏اند و مشكلات گذشته و حالشان با شما قابل مقايسه نيست، به ذهن آوريد و شكر كنيد كه شما كمتر مبتلا بوده و هستيد.
25- به خداوند بزرگ اميدوار باشيد و دائماً بر او توكل كنيد.
26- ارتباط خود را با او استحكام بخشيد و با نماز و ذكر، پيوسته او را ياد كنيد و در مشکلات و مصيبت ها از او استمداد بطلبيد.
27- هيچ گاه مأيوس نشويد و با روحيه اميد به پيش برويد و با برنامه ريزي درصدد حل مشكلات باشيد.
28- در موقع اندوه ذكر لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّى كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ را تكرار كن.
29- موارد فوق را در برنامه‏اى منظم با درج موارد آن در يك جدول و نمره دادن به عملكرد خود و رعايت اين امور سعى در تقليل موارد تخلف داشته و همت خود به افزايش صبر و تحصيل سعه صدر معطوف بداريد.
30- از نماز و روزه برای تقویت روحیه صبر و تحمل در برابر مشکلات کمک بگیرید که هر کدام از آنها آستانه تحمل انسان را بالا می‌برد.