از نظر قرآن روزه عبادتی بس بزرگ و با اهمیت است. در این میان روزه در ماه رمضان که ماه خدا و ضیافت الله است بسیار مهم‌تر و با اهمیت‌تر است؛ زیرا یک کارگاه عملی است که انسان می‌تواند در آن به سبب عواملی چون امدادهای غیبی فرشتگان و غل و زنجیر شدن شیاطین و مانند آنها خود را برای رسیدن به مهم‌ترین هدف عبادت الهی یعنی تقوایی که موجب تعلیم و تزکیه الهی و رسیدن به قرب شهود می‌شود، آماده کند.
خداوند در آیات 45 و 153 سوره بقره بیان می‌کند که انجام این عمل سنگین عبادی تنها از خاشعان بر می‌آید. از این رو از آن به صبر و شکیبایی تعبیر می‌کند تا سختی و فشار آن را روشن نماید. خداوند می‌فرماید: واستَعينوا بِالصَّبرِ والصَّلوهًْ واِنَّها لَكَبيرَهًُْ اِلاّ عَلَى الخـاشِعين؛ از صبر(روزه) و نماز استعانت بجویید و براستی که آن جز برای خاشعین سنگین و بزرگ است.
 از امام صادق(ع) روايت شده است: مراد از صبر، روزه است. پس هنگامى كه سختى يا گرفتارى شديد به شخص وارد شد، روزه بگيرد، زيرا خداى ـ عزّوجلّ ـ مى فرمايد: از صبر يارى بجوييد، يعنى از روزه. (تفسير نورالثقلين، امین الاسلام طبرسی، ج 1، ص 76، ح 182؛ الكشّاف، زمخشری، ج 1، ص 134)
پس از نظر قرآن انجام این دو عمل عبادی نماز و روزه تنها از کسانی بر می‌آید که در برابر خداوند خاشع و خاضع باشند و به تکالیف الهی عمل کنند. این خضوع و خشوع از باب ترس و خشیت از عظمت الهی است که ترس عالمانه است؛ هر چند که حتی اگر ترس و خوف بردگان باشد که از مجازات الهی هراسان هستند و نمی‌خواهند در دوزخ الهی قرار گیرند، نیز ممدوح و پسندیده است.
روزه، عبادت صابران
همچنین از نظر قرآن، روزه در کنار نماز، عبادت صابران است؛ یعنی کسانی که در برابر مشکلات و تکالیف سنگین مسئولیت پذیر بوده و به مسئولیت خویش عمل می‌کنند و با شکیبایی و بردباری بر آن هستند تا در اوقات پنج گانه نماز در هر حالی، نماز خود را بجا آورند و هرگز آن را به تاخیر نیندازند یا کاری نکنند که وقت از دست برود و ناچار به قضای آن شوند، بنابراین، بر نماز و انجام آن در اوقات پنج گانه مواظبت و مراقبت دارند و این گونه مسئولیت پذیری خویش را در اوج صبر و شکیبایی نشان می‌دهند. از همین رو می‌گویند نمازگزار نشان می‌دهد که مسئولیت پذیر است و می‌توان به او همسر داد؛ و برای همین است که برای پذیرش داماد شرط آن است که به نمازش نگاه شود و درباره نمازش پرسش شود؛ زیرا این گونه می‌توان دریافت که انسانی مسئولیت پذیر است که در هر شرایطی از وظیفه و تکلیف خود کوتاه نمی‌آید و آن را انجام می‌دهد؛ پس در برابر دختر شما نیز این گونه عمل خواهد کرد و به وظایف شرعی و عرفی خود به عنوان یک مرد پایبند خواهد بود.
همچنین کسی که در طول ماه رمضان در هر شرایطی از گرما و سرما از همه مباحات و مشتهیات از جنسی و غذایی و لذت‌های خوردن و نوشیدن دست بر می‌دارد و وسوسه‌های بوی غذا و دوستان ناباب او را به روزه خواری سوق نمی‌دهد، بطور طبیعی انسانی صبور و صابری است که باید به او اعتماد کرد؛ به‌ویژه آنکه در هوای گرم تابستان و روزهای بلند آن بخواهد دست از خوردن و نوشیدن بردارد و با خواسته‌های نفس خویش مبارزه کند.
براین اساس خداوند نمازگزاران و روزه داران را جزو صابران دانسته و فرموده است:ای کسانی که ایمان آورده اید از صبر(روزه ) و نماز یاری بجویید؛ زیرا خداوند با صابران است.(بقره، آیه 153)
روزه، راهبرد حل مشکلات و مقابله با آن
روزه در کنار نماز یکی از دو راهبرد مهم و اساسی برای حل مشکلات و نیز مقابله با شداید و سختی‌هایی است که انسان در زندگی با آن رو برو می‌شود. پس انسان هر گاه با مشکل و مصیبتی مواجه شد و راه‌ها را بر خود بسته دید، می‌تواند با استعانت جویی از نماز و روزه خود را از مشکل برهاند و وضعیت را از بحران به وضعیت عادی تبدیل کند.
بر اساس همین اصل است که در روایات تاکید شده که اگر حاجت و نیازی دارید نمازی بخوانید و از خداوند برای برطرف کردن حاجت خویش یاری بجویید. در داستان‌های بسیاری که از بزرگان نقل شده بهره‌مندی از این راه برای حل مشکلات حتی علمی نیز سخن به میان آمده است. از جمله از بوعلی سینا  و ملاصدرا نقل شده که برای حل مسائل علمی به نماز متوسل می‌شدند و ملاصدرا از کهک به قم می‌آمد و پس از زیارت قبر مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) دو رکعت نماز حاجت خوانده و مشکل علمی خویش را حل می‌کرد و به کهک باز می‌گشت و کتاب اسفار اربعه و شواهد ربوبیه و معادش را می‌نگاشت.