عباس عراقچی معاون امورخارجه چهارشنبه 18اردیبهشت میهمان گفت‌وگوی ویژه خبری بود. گفته‌های عراقچی در مورد مهاجران افغانستانی آن هم از یک بخش خبری پربیننده واکنش‌های زیادی در پی داشت که با مرور آنها نخستین سؤالی که به ذهن خطور می‌کند این است که آیا لازم بود که این دیپلمات ارشد کشورمان از برنامه زنده تلویزیونی به این اظهارات بپردازد؟! چرا که نخستین ویژگی یک دیپلمات کارکشته سخن بجا گفتن و موقعیت‌سنجی است.
عراقچی که برای بررسی تصمیم جدید شورای عالی امنیت ملی کشورمان در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه 2 سیما حاضر شده بود در بخشی از اظهاراتش درباره اتباع افغانستانی در ایران گفت: «وقتی تحریم‌های آمریکا اثر کند منابع مالی ما محدود شود و فروش نفت ایران به صفر برسد که البته این اتفاق نمی‌افتد ما مجبور هستیم که سیاست‌های ویژه‌ای برای اقتصاد خود اعمال کنیم و ممکن است در یک جا به یک نقطه‌ای برسیم که نتوانیم این هزینه‌ها را ادامه دهیم و در آن صورت ممکن است از خواهران و برادران افغانستانی خود بخواهیم ایران را ترک کنند. »
اظهارات معاون وزیر امورخارجه در حالی بیان شد که بیشترین همراهی و کمک را برای دور زدن تحریم‌ها کشورهای همسایه ایران می‌توانند داشته باشند. همچنین افغانستان کشوری فارسی زبان است که در حوزه تمدنی ایران قرار دارد.
از «ابوذر» تا «فاطمیون»
از سوی دیگر در سال‌های دفاع مقدس تیپ ویژه‌ای از مجاهدان و غیور مردان افغانستانی تشکیل می‌شود. این تیپ را «ابوذر» نامیدند. آنها به دلیل آشنایی با کوهستان به جبهه‌های غرب کشور اعزام شدند.
سال‌ها بعد یکی از رزمندگان آن تیپ نکات قابل تاملی بیان کرده است. برای اینکه پیوند اعتقادی و همسویی آرمانی همسایه شرقی را بهتر درک کنیم ذکر این گفته‌ها لازم می‌نماید: «ما افغانستانی‌ها برای پیمودن راه خمینی و عشق به او زجرهای بسیاری کشیدیم. زجرهایی که شیرین بود. ما فرزند امام خمینی(ره) بودیم و هستیم. آن روزی که تیپ ویژه ابوذر منحل شد، رزمنده‌ها نمی‌خواستند بروند چرا که با هزار آرزو آمده بودند. آن روز دردآورترین روز زندگیمان بود.»
یکی دیگر از رزمندگان آن روزها به نام اکبری گفته است: «در افغانستان پدر و بزرگان ما مقلد امام خمینی(ره) بودند و وقتی ایشان اعلام کردند که امروز جبهه ایران مهم‌تر است با خواست خودمان راهی جبهه‌های غرب ایران شدیم و آرزویمان هم این بود که با دستور امام برای آزادسازی قدس به فلسطین برویم.»
او در ادامه ضمن ابراز تاسف از انحلال تیپ «ابوذر» در این گفت‌وگو که با خبرگزاری دفاع مقدس در بهمن 1394 انجام شده تاکید کرده است: «اکنون بسیاری از ابوذرهای قدیم در لشکر فاطمیون هستند و برخی نیز فرزندهایشان در این لشکر حضور دارند لذا لازم است که مورد حمایت و توجه قرار بگیرند. اکنون پیکر یکی از شهدای فاطمیون در سردخانه است و منتظرند تا پدرش که از رزمندگان تیپ ابوذر بوده است، از افغانستان به ایران بیاید. او هم به دلیل جو افغانستان و دولت آنجا نتوانسته است بیان کند که فرزندم در سوریه به شهادت رسیده است.»
ذکر تیپ «ابوذر» و رشادت‌های آنان در دفاع از کشور در زمان هجوم رژیم بعث به ایران لازم بود چرا که شاید کمتر کسی بداند که آنها در این مسیر حاضر بوده‌اند و شهید هم داده‌اند.
خط بی‌بی‌سی در جدایی دو ملت
اما در مورد فاطمیون و شجاعت‌ها و شهدایشان به دلیل موج فرهنگی و رسانه‌ای که ایجاد شد جامعه اطلاع کافی دارد. نکته مهم این است که در ایامی که فاطمیون در کنار بقیه مدافعان حرم نام مردان شجاع افغانستان را بر تارک تاریخ ثبت می‌کردند رسانه‌هایی مانند بی‌بی‌سی نگران از این وضعیت به شائبه افکنی در مورد فاطمیون و چرایی این از جان‌گذشتگی آنها روی آورد.
این خط و روش البته از رسانه‌ای مانند بی‌بی سی چندان دور از انتظار نبود؛ رسانه روباه پیر که با اصل تفرقه بینداز و حکومت کن چندین قرن استعمار سیاه خود را بر مردم مظلوم مناطق مختلف جهان تحمیل کرده و اکنون نیز در شکلی جدید تحمیل می‌کنند.
اما اینکه مقام مسئول در دستگاه دیپلماسی ما چنین سخنانی به زبان بیاورد بسیار شک برانگیز است. این گونه اظهارات عراقچی نه تنها کمکی به برجام به کما رفته نمی‌کند بلکه آبی است که در آسیاب دشمن ریخته می‌شود. به راستی مشاوران این آقایان و سرمنشا این گونه اظهارات باید شناسایی شوند چرا که چنین اظهاراتی از دو حال خارج نیست یا عامدانه و در جهت منافع دشمن گفته شده و یا از روی ناآگاهی. حالت نخست که تکلیفش روشن است اما در حالت دوم هم چنین‌اشخاصی نباید در دستگاه دیپلماسی کشور باشند. در ابتدای این نوشتار مهم‌ترین ویژگی یک دیپلمات را سخن بجا و به هنگام با محتوای درست ذکر کردیم.
«فارسی» زبانان مظلوم اما غیور
اظهارات عباس عراقچی با موج گسترده اعتراض‌ها در فضای مجازی همراه بود. این اعتراض‌ها نه از جانب برادران و خواهران افغانستانی بلکه از جانب ایرانیان بود. به پاس تمام رشادت‌های یک ملت مظلوم که در هوای زبان «فارسی» نفس می‌کشند و سخن می‌گویند.
علیرضا زاکانی، نماینده سابق تهران در مجلس شورای اسلامی در واکنش به اظهارات اخیر عباس عراقچی نوشت: «متاسفانه کمتر حرف زدن و یا کمتر کار کردن برخی از مسئولان کشور، خیرش برای مردم و مملکت بسیار بیشتر است. یکی از این حضرات، جناب عراقچی است که از اظهار نظرات ناصوابش، سخنان اخیرش پیرامون برادران عزیز افغانستانی است و از کارکردهای مضرش، تولد موجود ناقص‌الخلقه‌ای به نام برجام.»
همچنین سیدعزت الله ضرغامی در فضای مجازی نوشت: «بارها در دولت روحانی در مورد بازنمایی متفاوت رسانه‌ای اقدامات آنان تذکر دادم. سخنان جناب عراقچی با هر انگیزه‌ای که بوده باعث رنجش عزیزان افغانستان ما شده است. یک عذرخواهی ساده مشکل را حل می‌کند.»
یکی از کاربران فضای مجازی نوشته بود: «پمپئو در عراق، برای گسستن دست برادران عراقی از دستان ایرانی‌ها تلاش می‌کند و عراقچی در داخل [ان شاالله ] ناآگاهانه دل افغان‌ها را از همراهی با ایران می‌رنجاند.»
یکی دیگر از کاربران فضای مجازی نوشته بود: «همین فاطمیون افغانستانی بودند که دوشادوش مدافعان حرم از مرزهای ما چندصد کیلومتر آن طرف‌تر دفاع کردند و شهید دادند.»
کسی هم نوشته بود: «آقای عراقچی! اقتصاد و هسته‌ای و روابط بین‌الملل و سیاست را که به باد دادید؛ یک انسانیت را بگذارید برای ملت ایران باقی بماند.»
یکی دیگر از کاربران هم نوشته بود: «روزی که بحث خروج برادران و خواهران افغانستانی را به خاطر تحریم آمریکا به صورت عملی در جمهوری اسلامی اجرا کنند روز مرگ آرمان خواهی و آرزوی تمدن اسلامی خواهد بود.»
شخصی هم اینگونه به این اظهارات واکنش نشان داده بود: «کاش کمی فکر می‌کردیم این حرف‌های ضدانسانی ما چه بر سر آن سه میلیون برادر و خواهر افغانستانی‌مان می‌آورد؛ فکر کن سال‌ها (شاید نسل ها) به خانه و زندگی ات در ایران خو گرفته‌ای و یک دیپلمات با لبخند می‌گوید تو و خانواده ات را دوباره آواره خواهد کرد.»
نقوی حسینی: خدمات‌دهی با افتخار
 به مهاجران افغانستان
سیدحسین نقوی‌حسینی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، با اشاره به اظهارات سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه درخصوص مهاجران افغانستانی ساکن در جمهوری اسلامی گفت:‌ «عزیزان مهاجر افغانستانی سال‌هاست که در ایران زندگی می‌کنند و بیش از 3 میلیون نفر از آنها از امکانات و ظرفیت‌های کشور استفاده می‌کنند اما متأسفانه کمیساریای عالی سازمان ملل هیچ خدمت و جبرانی را در قبال این حضور انجام نمی‌دهد و ملت ایران همه این هزینه‌ها را تقبل کرده است.»
وی افزود: «از نظر جمهوری اسلامی ایران خدمات‌دهی به مهاجران افغانستانی کاملا با افتخار صورت می‌گیرد زیرا آنها مسلمان بوده و تاریخ و فرهنگ مشترک با آنها داریم ضمن اینکه مهاجرین افغانستانی هم به عنوان شهروند ایرانی زندگی کرده‌اشتغال، بهداشت،‌درمان و آموزش دارند و آنها به مانند دیگر مردم ما از این امکانات و خدمات استفاده می‌کنند.»
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: «یکی دیگر از خدماتی که جمهوری اسلامی ایران به جامعه بین‌المللی کرده است مربوط به مبارزه با قاچاق موادمخدر است که ایران تمامی هزینه‌های این موضوع را پرداخت می‌کند و جامعه جهانی از آن سود می‌برد در حالی که ایران می‌توانست چشم خود را بر این موضوع ببندد و موادمخدر به اروپا رفته و آنها هزینه این کار را بدهند.»
وی تصریح کرد: «نحوه بیان عراقچی درخصوص مهاجران افغانستانی ساکن در ایران خوب نبوده و یا انعکاس خوبی در رسانه‌ها پیدا نکرده است و مراد، منظور و نیت اصلی این حرف آن نبوده است که خدایی ناکرده بی‌احترامی به مهاجرین افغانستانی حاضر در ایران شود.»