خداوند بهشت را که جلوه رحمت و دوزخ را که مظهر غضب اوست آفرید. اما بین این دو تفاوتی اساسی است یعنی دوزخ بر خلاف بهشت اصالت ندارد و ممکن بود نباشد. در حدیثی قدسی از قول خداوند بزرگ آمده است که اگر همه مردم علی بن ابی طالب(ع) را دوست می‌داشتند، جهنم را نمی‌آفریدم. پس آفرینش بدون دوزخ هم قابل تصور است. علامه طباطبایی(ره) در این خصوص، ذیل آیه فوق می‌فرماید: «عذاب خداوند عارضی است و به اقتضای عمل گنه‌کاران پدید می‌آید نه از ناحیه او. از سوی پروردگار عالم، جز رحمت نشأت نمی‌گیرد.»
قرآن کریم آکنده از اوصاف جمال خداوند است؛ بیش از دویست آیه، او را به صفت «رحمت» ستوده است و یک صد و چهل آیه به وصف «عفو و بخشایش» توجه می‌دهد و بیش از صد و بیست آیه نیز بشارت «مغفرت و آمرزش» را دربر دارد. دیگر صفات جمیل که همه حکایت از کرم و محبت او دارد، به کرّات در لابلای آیات نورانی قرآن آمده است.
در روایتی از رسول مکرم اسلام(ص) می‌خوانیم که رحمت خداوند صد قسمت است که تنها یک  قسمت آن را بر کره خاکی قرار داد و بین انسان‌ها و جانداران پراکنده نمود اما نود و نه قسمت دیگر را ذخیره فرموده تا در قیامت نسبت به بندگان خود مهر ورزد و بر آنان ببخشاید. بنا بر این حدیث شریف، سرچشمه تمام محبت‌هایی که بین انسان‌ها و حتی جانوران است و منشأ همه روابط محبت‌آمیز و پیوندهای عاطفی و از همه شاخص‌تر مهر مادران نسبت به فرزندانشان، همین یک قسمت از رحمت خداوندی است! اما پروردگار مهربان در قیامت چگونه چهرِ مهر خود را به بندگانش نشان خواهد داد، عقل در این موضوع قاصر است.
من نکردم خلق تا سودی کنم
بلکه تا بر بندگان جودی کنم
خداوند را با وصف مهربانی باید شناخت. او آمرزنده، بخشنده، کریم و لطیف است. به دنبال بهانه‌ای است تا بپوشد، ببخشاید، رحم کند و بگذرد. و قله این صفات، فراخنای ماه رمضان است رمضان، ماه بهانه‌هاست. این ماه به خاطر عظمت خود منسوب به خداوند است(شهرالله) او در این ماه موقعیتی را ایجاد فرموده تا بندگان با هر عملی به او تقرب یابند. لذا خواب روزه‌دار را عبادت و نفس‌هایش را تسبیح محسوب نموده است. این سفره گسترده بی‌نظیر نه از جنبه قابلیت بندگان بلکه از بُِعد کرم و رحمت مطلق پروردگار است که دوست دارد بر بندگان خود مهر ورزد و ببخشاید.  فرصت کوتاه ماه مبارک رمضان را دریابیم و این بهانه را به دست خالق مهربان بدهیم.
سیدابوالحسن موسوی طباطبایی