فارین پالیسی: فشار تحریمی ممکن است علیه سلطه مالی آمریکا عمل کند(خبر ویژه)
نشریه معتبر آمریکا در حوزه سیاست خارجی هشدار داد که احتمال اقدام ضدایرانی ترامپ، برای خود آمریکا موجب دردسر شود.
فارین پالیسی درباره تحریمهای ضدنفتی آمریکا و فشار بر کشورهای خریدار نفت ایران نوشت: فشار تحریمی جدید آمریکا میتواند پیامدهای نامطلوبی برای بازار نفت داشته باشد اما مسلما پیامدهای بزرگتری برای قدرت آمریکا خواهد داشت. تکروهای دولت ترامپ با حمایت برخی اعضای کنگره و همراهی لابیهای مخالف ایران مانند بنیاد دفاع از دموکراسیها، تصور میکنند از رژیم تحریمها میتوانند بهعنوان ابزاری برای تغییر حکومت در ایران استفاده کنند. این تصور اشتباه است. بیشتر محتمل است که افزایش فشارهای آمریکا بر ایران نتیجهای معکوس بهبار بیاورد و با دشوارکردن فیصله مسأله ایران، متحدان و رقبای آمریکا را به دورشدن از نظام مالی جهانی تحت سیطره آمریکا ترغیب کند.
تکروهای دولت ترامپ مرتکب یک اشتباه اساسی درباره ماهیت سلطه مالی آمریکا بر جهان شدهاند. این سلطه از قدرت نظامی یا حتی اقتصاد بزرگ داخلی آمریکا ریشه نمیگیرد بلکه دستاورد ساختار بیهمتای جهانیسازی است یعنی سامانهای از شبکههای بههم پیوسته که امکان نقل و انتقالهای مالی و تجاری را برقرار میکند.
ایالات متحده موقعیت مناسبی برای کنترل عناصر کلیدی این شبکهها دارد مانند سامانه تبادل دلاری و سامانه پیامرسان مالی سوییفت. این امر به نوبه خود آمریکا را قادر ساخته که از شرکتها و موسسات مالی خارجی بهعنوان ابزارهای اعمال قدرت خود بهرهبرداری کند.
شبکههای مالی بینالمللی قدرت آمریکا را چندبرابر کرده و این کشور با کمترین هزینه میتواند از اهرمهای فشار در سطح بینالمللی استفاده کند.
بیش از یک دهه است که آمریکا راهی برای برقراری یک هژمون مالی جهانی پیدا کرده و هزینه آن را نیز به موسسات مالی و شرکتهای تجاری بینالمللی تحمیل کرده است. اکنون ایالات متحده در پی آن است که این فرایند را در محدودهای وسیعتر پیادهسازی کند.
اما مشکل اینجاست که این راهکارها برای زمان محدودی مثمرثمر هستند. دلایل زیادی وجود دارد که نشان میدهد آمریکا بیش از حد از اختیارات خود استفاده کرده است. استفاده موسسات تجاری از نظام مالی بینالمللی تحت سیطره آمریکا، یک امر مقدس نیست. با افزودهشدن بر مخاطرات سیاسی استفاده از این شبکههای مالی، جذابیت آنها نیز به سرعت کاهش مییابند. گورستان تاریخ اقتصاد جهان، مملو از اینگونه تدابیر مالی بینالمللی است.
معلوم نیست که آمریکا قدرت جامه عمل پوشاندن به این تهدیدات را داشته باشد. از میان کشورهای معاف از تحریم نفتی ایران، چین بود که نسبت به سایر اقتصادهای بزرگ جهان، پیوستگی کمتری با نظام مالی بینالمللی دارد. بههمین دلیل آسیبپذیری کمتری در برابر تحریمها داشته و مایل است واکنش شدیدتری نسبت به اقدامات اثرگذار بر تجارت خود نشان دهد. ایالات متحده تازه از منازعه تجاری با چین در مورد فعالیتهای غول مخابراتی چین ZTE فارغ شده و خود را درگیر فعالیتهای غول چینی دیگری یعنی شرکت هواوی کرده است. اقدامات وسیع علیه شرکتهای واردکننده نفت چین و بانکهایی که با آنها همکاری میکنند، میتواند به افزایش تنشها میان دو کشور و واکنش شدید چین منجر شود.
هرگونه تلاش برای تحریم بانکهای اروپایی که معاملات شرکتهای چینی را تسهیل میکنند، مخاطرهآمیز خواهد بود. حتی پیش از تنشهای اخیر، کشورهای اروپایی به دنبال راههایی برای دوری از سلطه اقتصادی آمریکا رفتند. اخیراً چاوشاوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز اعلام کرد این کشور قصد دارد سازوکاری برای تجارت با ایران تأسیس کند.
آمریکا تنها متحدانش را از خود نمیراند بلکه انگیزههای بازیگران خصوصی را نیز تغییر میدهد.