امروزه باقی‌مانده سموم محصولات کشاورزی به حدی جدی شده که می‌توانند موجب سرطان، نازایی، نارسایی جنین، بیماری‌های ریوی و غیره باشند که در ظاهر میوه‌های رنگارنگ است.
به گزارش مشرق، یکی از مسئولان وزارت بهداشت درباره آلودگی‌ها گفته در تحقیقی که در میدان تره‌بار تهران صورت گرفته، مشخص شده که 35 تا 41/5 درصد سبزی‌ها به فلزات سنگین نظیر سرب، کادیوم و نیترات آلوده هستند.
به گفته وی آلوده‌ترین سبزی، پیاز با 54درصد آلودگی و سپس خیار گلخانه‌ای با 45درصد آلودگی و بعد از آن هم گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی است.
این مقام مسئول همچنین گفته از نظر سموم نیز، 52درصد سبزی‌ها بیشتر از حد مجاز آلوده است؛ ضمن اینکه این رقم، از متوسط آمار و آلودگی برخی سبزی‌ها خیلی بیشتر است.
علت بروز آلودگی‌ها چیست؟
سمپاشی گیاهان، استفاده از دارو و هورمون در مرغداری‌ها، همه دلایل حضور این سم در میوه‌ها و بروز آن در گوشت حیوانات است. بیش از 90درصد «ماده مؤثره» سمومی که در بخش کشاورزی استفاده می‌شوند وارداتی است، به‌ویژه در سال‌های اخیر که هندی و چینی نیز شده و دیگر کارایی لازم را ندارد و کشاورزان به ناچار چندین بار از آنها استفاده می‌کنند. از سوی دیگر کشاورزان دانش و تخصص لازم را ندارند که هر سمی را در زمان خاص خودش استفاده کنند.
همچنین هر سمی دوره کارنس (زمان لازم از سمپاشی تا برداشت) دارد که باید از سوی کشاورزان رعایت شود در غیر این صورت در هر سمپاشی مقداری از این سموم در داخل میوه‌ها انباشته خواهد شد.
یا داروها و هورمون‌هایی که در مرغداری‌ها و دامداری‌ها استفاده می‌شود، هم همین مشکل را دارند. این‌ها همه عواملی است که باعث انباشته شدن مقدار زیادی سم در داخل میوه‌ها، گوشت مرغ، شیر و گوشت قرمز می‌شود.
اما چیزی که مهم است درکشور آزمایشگاه کافی برای تشخیص میوه سالم از ناسالم نیز وجود ندارد، طبق آمار شاید این آزمایشگاه‌ها به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسد و مفهوم آن این است که تمام میوه‌هایی که در میادین تره‌بار به فروش می‌رسد دارای باقی مانده سمومی هستند که فعلا امکانات لازم برای تشخیص وجود ندارد.
اما از همه مهمتر در این میان هیچ مسئولی نیست که این مسئولیت را به عهده بگیرد. ظاهرا وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی و موسسه استاندارد، نهادهایی هستند که به نوعی باید پاسخگوی این موضوع باشند اما هنوز متولی خاصی در این زمینه وجود ندارد.
معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان غذا و دارو در مورد سبزیجات و گیاهان گلخانه‌ای معتقد است: از بدو شروع کشت برخی‌ها معتقدند باید از سموم استفاده کنند وگرنه آفات نباتی راندمان کشت آنها را پایین می‌آورد اما متاسفانه برخی‌ها روزی 2بار محصولات خود را سم‌پاشی می‌کنند البته سموم مجوز دارند ولی میزان استفاده از سموم باید رعایت شود.
عبداللهی اصل همچنین گفت: گزارش‌های مختلفی از باقیمانده آلاینده‌های محیطی و سموم در صیفی‌ ها، سبزی ها و میوه‌ها به سازمان غذا و دارو می‌رسد که متاسفانه در وضعیت باغبانی و کشت، استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی و سموم موجب ازدیاد میزان آلاینده‌ها در این محیط‌ها است.
«عبداللهی اصل» در گفتگو با رسانه‌ها اظهار داشت: باقیمانده این سموم عوارض بسیار ناگواری بر سلامت انسان دارد و موجب سرطان می‌شود، علی رغم تشدید کنترل مسایل بهداشتی در سطح عرضه قطعا استفاده از روش‌های غیرشیمیایی برای مبارزه با آفات نباتی به خصوص سیفی‌جات و همچنین، عدم کشاورزی در مناطق آلوده می‌تواند تضمین‌کننده سلامت بیشتر محصولات کشاورزی شود.
برخی کارشناسان معتقدند فلزات سنگین مثل سرب، نیترات، جیوه و مس که از طریق فاضلاب‌های شهری، هم وارد چرخه حیات و پس از آن داخل گیاه می‌شود بر اثر مرور زمان در قسمت‌های مختلف بدن رسوب می‌کند.
سرب در دستگاه عصبی، مس در چشم‌ و دستگاه بینایی و نیترات در کل سلول‌های بدن و به ویژه در دستگاه گوارش رسوب می‌کند و پس از آن با تجمع در سلول‌های بدن سبب مرگ سلولی و آماده شدن سلول‌ها برای سرطان و در نهایت از کار افتادن دستگاه‌ها و سیستم‌های مختلف بدن می‌شود.
به گفته کارشناسان مواد شیمیایی هم که از طریق کودها یا سموم دفع آفات نباتی وارد سبزی‌ها ومیوه‌ها می‌شود، برای انسان بسیار زیان‌آور است. کودها و سموم دفع آفات نباتی وقتی به صورت غیراستاندارد و بیش از حد مجاز، وارد چرخه بیولوژیک انسان می‌شود، خطرناک است. سموم و کودهایی هم که وارد سبزی‌ها و میوه‌ها می‌شود، علاوه بر مرگ سلولی سبب جهش سلولی می‌شود یعنی موجب می‌شود تا سلول‌ها به طور خودسر رشد کنند و چیزی هم نیست که بتواند رشد سلول‌ها را متوقف کند.
چند سالی است که متخصصان تغذیه محصولات ارگانیک را توصیه می‌کنند و معتقدند که سالم‌اند اما این محصولات نیز با اما و اگرهایی مواجه شده است که به آن می‌پردازیم.
محصولات ارگانیک بخوریم یا نخوریم؟
متخصصان تغذیه در یک مطالعه جدید ادعا کردند برخلاف باور عمومی محصولات ارگانیک نه تنها سالم و غیرسمی نیستند بلکه در بسیاری از موارد حتی از محصولاتی که به شیوه عادی کشت می‌شوند، سمی‌ترند.
بسیاری از افراد با این باور که محصولات ارگانیک به دلیل اینکه در پرورش آنها از مواد مصنوعی و شیمیایی استفاده نمی‌شود، ضرر کمتری برای سلامتی و محیط زیست دارند، پول بیشتری برای خرید آنها می‌پردازند. البته این استنباط قوی بیشتر از اینکه مبنای علمی داشته باشد بر پایه باورهای غیرعلمی است. بازار فروش محصولات ارگانیک طی دهه گذشته بیش از سه برابر رشد کرده و ارزش آن به بیش از 30میلیارد دلار در سال رسیده است. این درحالی است که بازار فروش محصولات غذایی که به روش‌های معمول پرورش می‌یابند به سختی دو درصد در سال رشد کرده است.
اما در این بین یک مشکل اساسی وجود دارد و آن این است که باورهای اصلی درباره محصولات ارگانیک هیچ مبنای علمی ندارند. در واقع شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مزارع ارگانیک به همان اندازه و حتی بیش از مزارع عادی آلودگی ایجاد می‌کنند و این محصولات ارگانیک حتی ممکن است بیش از سایر موادغذایی سمی باشند. مزارع ارگانیک نیز مانند مزارع کشت عادی برای رشد محصولات خود به کودهای شیمیایی وابسته هستند. این مزارع اغلب از کودهای حیوانی بیش از کودهای شیمیایی و معدنی استفاده می‌کنند.
به گزارش ایسنا به نقل از بلومبرگ ویو، یک مطالعه که در گلخانه تولید محصولات ارگانیک انجام شد نشان می‌دهد استفاده از کود در این گلخانه‌ها سبب ورود نیتروژن بیشتری به آب‌های زیرزمینی در مقایسه با مزارع عادی می‌شود. در این مطالعه تأکید شد، آلودگی نیتروژن یکی از مهم‌ترین دلایل بستن چاه‌های آب آشامیدنی بوده است. علاوه بر این نیتروژن حاصل از تمام فعالیت‌های کشاورزی یکی از مهم‌ترین عوامل پشت پرده آلودگی‌های ناشی از رشد بی‌رویه جلبک‌ها، مرگ و میر ماهی‌ها و ایجاد مناطق مرده در اقیانوس‌ها است.
مطالعات وسیع‌تر از 12 محصول زراعی در «کالیفرنیا»ی آمریکا نشان داد در تولید هفت مورد از این محصولات که به شیوه عادی و غیرارگانیک کشت شده‌اند، گازهای گلخانه‌ای کمتری منتشر شده است. دلیل اصلی این تفاوت این است که به نظر می‌رسد زراعت عادی بیش از زراعت ارگانیک مقرون به صرفه است. زیرا با هزینه کمتر از تولید حجم مشابهی از محصولات ارگانیک می‌توان محصولات غذایی به شیوه عادی تولید کرد.همچنین در سال 2012میلادی، بازبینی بیش از 100 مطالعه در روش‌های مختلف کشاورزی در اروپا نشان داد برداشت محصولات ارگانیک از مزارع نیز سبب تولید میزان بالایی آلودگی آمونیاک، نیتروژن و اکسید نیتروس می‌شود، با آنکه به نظر می‌رسد در تولید محصولات ارگانیک انرژی کمتری مصرف می‌شود اما از سوی دیگر این مسئله سبب افزایش وسعت زمین‌های تحت کشت و احتمال افزایش رشد جلبک‌ها و در نتیجه کمبود اکسیژن و خفگی آبزیان می‌شود.
علاوه بر این پرورش دام‌های ارگانیک نیز مشکل‌آفرین است. مزارع دامپروری ارگانیک بر خلاف دامداری‌های عادی به دام‌ها اجازه تردد آزادانه در طبیعت را می‌دهد که این مسئله باعث می‌شود فضولات این دام‌ها در هر نقطه‌ای از طبیعت پراکنده شود. این برخلاف دامداری‌های سنتی است که فضولات دام‌ها در فضای بسته و به دور از معرض بارش باران هستند و در نتیجه احتمال آلودگی آبی به حداقل می‌رسد.
 ازنظر فواید غذایی نیز هیچ تفاوت فاحشی میان ارزش‌های غذایی محصولات ارگانیک و غیرارگانیک وجود ندارد. به علاوه اینکه در تولید بسیاری از محصولات ارگانیک میزان زیادی کود استفاده می‌شود که این مسئله نیز سبب بالا رفتن میزان سموم در غذا می‌شود.