گردشگری داخلی یا بینالمللی؟
سید محمد موسوی
تحلیل شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) از بازار گردشگری داخلی در سال 2017 نشان میدهد که جمهوری اسلامی ایران در این سال از محل هزینه کردهای مربوط به گردشگری داخلی، درآمدی معادل 16/4 میلیارد دلار را به دست آورده است، که این آمار معادل 78/3 در صد از کل درآمد موجود در صنعت گردشگری ایران است لذا با یک محاسبه ساده میتوان عنوان کرد که درآمد حاصل از ورود گردشگر خارجی به کشورمان معادل 4/6 میلیارد دلار بوده است.
این آمار درحالی توسط شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) اعلام میشود که طبق آمار به دست آمده این شورا، ایران با رشد میزان هزینه کرد 5/1 میلیارد دلاری گردشگران داخلی طی سالهای 2011 تا 2017 در رتبه دوازدهم جهان قرار گرفته است.
یعنی محاسبات نشان میدهند که به طور میانگین رشد 21 درصدی هزینهکرد گردشگران داخلی را طی این سالها شاهد بوده ایم. در واقع میتوان تخمین زد که با میانگین رشد 21 درصد هزینهکردهای گردشگران داخلی در 6 سال گذشته، تا ابتدای سال 2019 جمهوری اسلامی ایران نزدیک 20 میلیارد دلار درآمد حاصل از گردشگری داخلی را دارد.
این در حالی است که در سند افق چشم انداز بیست ساله درآمد 10 میلیارد دلاری از ناحیه جذب 13 میلیون گردشگر خارجی تا پایان سال 1398 ابلاغ شده است. نکته قابل توجه این است که با وجود اینکه اسناد بالادستی و سخنان مسئولان گردشگری در دولت فعلی و دولتهای قبلی موکدا بر رسیدن به درآمد 20-25 میلیارد دلاری در افق چشم اندازه 1404 تاکید دارند، با نگاهی به آمار شواری جهانی سفر و گردشگری(WTTC) کشورمان در حال حاضر از محل هزینهکردهای گردشگری داخلی درآمدی معادل 20 میلیارد دلار را در یک سال دارد.
همچنین نکته قابل توجه برای مسئولین گردشگری کشور این است که چون گردشگری بینالمللی عمدتا توسط واسطههای خارجی و شرکتهای حملونقل بینالمللی انجام میپذیرد همین درآمد 4/6 میلیارد دلاری حاصل از هزینهکرد گردشگران خارجی نشت داشته و به اقتصاد کشور برنمی گردد در حالیکه عمده هزینهکردهای حاصل از گردشگری داخلی بیواسطه منافع آن مستقیما به خود جامعه میزبان در مقاصد گردشگری برمی گردد که همین مهم موجب توسعه درونی شدن اقتصاد و عدم وابستگی صرف به گردشگر خارجی شده و ضمن توسعهاشتغال در کلیه مقاصد گردشگری کشور منجر به کاهش پدیده مهاجرت نیز میشود.
لذا بد نیست که مسئولین گردشگری جمهوری اسلامی ایران به جای تاکید و تمجید از ورود گردشگر خارجی ابتدا نگاه سیاستی خود را به توسعه متوازن گردشگری داخلی معطوف کنند، چرا که شواهد در دنیا نشان میدهند که کشورهای موفق در حوزه گردشگری داخلی کشورهای موفقی در عرصه گردشگری بینالمللی بودهاند.