ابراهیم کارخانه‌ای*

بدون شک بیانیه چهل‌سالگی انقلاب هرگز نباید محدود به بررسی در نشست‌ها و همایش‌ها گردد بلکه به عنوان زیرساخت گام دوم انقلاب می‌بایست مبنای برنامه‌ریزی در تمامی تصمیم‌گیری‌های نظام اسلامی باشد. بر این اساس نظر به اهمیت بخش نخست علم و پژوهش در استحکام‌بخشی به سنگ زیربنای انقلاب؛ در ذیل در دو بخش و در هر بخش ۴۰ راهبرد در حوزه‌های علم و پژوهش و فناوری و در صورت توفیق در دیگر سرفصل‌های هفتگانه بیانیه نیز در هر فصل ۴۰ پیشنهاد ارائه می‌گردد. بدون شک اگر برنامه‌ریزان و نخبگان نظام اسلامی به ویژه جوانان در قالب خرد جمعی به تدوین و تبیین راه‌های عملیاتی‌سازی بیانیه چهل‌سالگی انقلاب پردازند، چرخ قدرتمند انقلاب اسلامی در نیل به اهداف رفیع بیانیه با پشت سر گذاشتن مشکلات کنونی با شتاب بیشتری افق‌های روشن انقلاب اسلامی را با محوریت خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی در خواهد نوردید، اینک به بخش دوم راهبرد‌های جهاد علمی در گام دوم انقلاب پرداخته می‌شود:
۱- تشویق برنامه‌محور نخبگان به ارائه ایده‌های نو‌آورانه و ایجاد هماهنگی لازم با مراکز علمی، تحقیقاتی و صنعتی در جهت عملیاتی نمودن ایده‌های نوین کاربردی و موردنیاز کشور.
۲- تأسیس سامانه اعلام پروژه‌های پژوهشی و فناوری مورد نیاز بخش‌های خصوصی و دولتی در جهت فراخوان رقابت‌پذیر نیروهای فناور، نوآور و پژوهشگر در سطح کشور.
۳- اتخاذ سازوکار لازم جهت تشویق رقابت‌پذیر بخش‌های صنعتی در جذب نیروهای نخبه، فناور و نوآور به عنوان اقدامی تحول‌گرا در جهت اعتلای علمی صنعتی کشور.
۴- برگزاری مسابقات موضوعی علمی و فناوری با هماهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور در جهت تشویق دانشجویان و پژوهشگران به ارائه رقابت‌پذیر فناوری‌های نوین منجر به محصول.
۵- هماهنگی و هم‌افزایی در عملیاتی‌سازی طرح‌های تحقیقاتی کلان زیربنایی با رویکرد ملی و اثر‌بخشی کشوری با هماهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و محوریت معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور.
۶- تشکیل کمیته‌های برنامه‌ریزی ارتقای دانش عمومی در جهت ‌اشاعه دانایی‌محوری در جامعه با هماهنگی و همکاری معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور و رسانه ملی.
۷- ساماندهی و ارتقای نقش عملیاتی انجمن‌های علمی و صنعتی در چرخه توسعه و پیشرفت صنعتی کشور با همکاری وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و صنعت، معدن و تجارت و با محوریت معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور.
۸- تاسیس هدفمند و موضوعی شرکت‌های مهندسی ارتقای کیفیت کالا با بهره‌گیری از روش‌های نوین علمی در جوار قطب‌های صنعتی در سطح کشور.
۹- تاسیس رشته‌های نوین استانداردسازی کالا و خدمات در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور.
۱۰- برنامه‌ریزی لازم جهت هم‌افزایی و هماهنگی «پژوهش، مهارت و رقابت» در نظام آموزشی کشور.
۱۱- تحول در نظام آموزشی کشور بر پایه به‌روز‌رسانی علمی و عملی متون درسی دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی و پژوهشی کشور متناسب با مقتضیات زمانی در کشور.
۱۲- تحول در ساختار پژوهشی نظام دانشگاهی کشور بر پایه شکوفایی استعدادهای نخبه از طریق تدوین سازوکار جدید پژوهش‌محوری در دانشگاه‌ها.
۱۳-پیاده‌سازی الگوی پیشرفت صنایع الکترونیک دفاعی و هسته‌ای در جهت تحقق شعار ما می‌توانیم در تمامی عرصه‌ها از طریق تجمیع همزمان ۶ مؤلفه اصلی: پژوهش، فناوری، نوآوری، سرمایه‌گذاری، تولید، رقابت‌پذیری و بازاریابی به‌عنوان ارکان اصلی برنامه‌ریزی عملیاتی مبتنی بر تبدیل علم به ثروت و ایده به تولید در راستای‌اشتغال‌زایی گسترده برای نخبگان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و جوانان جویای کار.
۱۴- اتخاذ سازوکار لازم در جهت هدفمندسازی پایان نامه‌های تحصیلی در جهت خود اتکایی کشور و رفع مشکلات و معضلات جامعه
۱۵- تشکیل «شورای خود اتکایی صنعتی کشور» مرکب از وزارتخانه‌ها و سازمانهای ذیربط به منظور احصاء و تعین قله‌های خودکفایی و ایجاد هم افزایی در توانمندی‌های علمی و عملی کشور در راستای استحکام بخشی به قدرت تولید ملی و رفع نیاز کشور از واردات کالاهای اساسی و زیرساختی صنعتی از خارج از کشور.
۱۶- تأسیس سازمان نوین نظام مهندسی صنعت به منظور نظارت فناورانه بر تاسیس واحد‌های صنعتی با هدف تولید کالاهای مبتنی بر فناوری‌های برتر و نظارت بر ارتقای کیفی محصولات و گسترش واحدهای تحقیق و توسعه (R & D) در جهت ممانعت از استهلاک علمی فناوری در صنعت کشور
۱۷- افزایش ضریب نفوذ توان علمی کشور در چرخه تولید از طریق تأسیس قطب‌های علمی و صنعتی مأموریت‌گرا و تحول ساختاری در فعالیت پارک‌های علم و فناوری در جهت ورود دانشگاه‌ها به قلب صنعت کشور.
۱۸- ایجاد معاونت ‌اشتغال و کارآفرینی در ریاست جمهوری و کلیه وزارتخانه‌ها و سازمانها به‌عنوان بازوهای عملیاتی شورای عالی ‌اشتغال کشور در جهت سازماندهی جهاد عظیم مبارزه ملی با بیکاری
۱۹- ایجاد شهرک‌های دامداری و صنایع تبدیلی کشاورزی متناسب با مزیت‌های منطقه‌ای در جوار روستاها با حفظ هویت روستاها و محوریت در تولید.
۲۰- تحول در نظام جذب نیرو در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور در راستای ورود نیروهای نخبه و کارآمد درگام دوم انقلاب.
۲۱- تدوین نظام جامع مدیریت بحران آب در حوزه‌های کشاورزی، صنعت و شرب بر پایه بررسی‌های سرزمینی و آب و هوایی و بهره‌گیری از دانش روز و فناوری‌های نوین و استفاده از تجارب موفق جهانی.
۲۲- ایجاد سازوکار لازم و اعطای تسهیلات جهت تأسیس شرکت‌های مهندسی استانداردسازی، ارتقای کیفیت کالا و خدمات و افزایش بهره‌وری توسط فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها به‌عنوان مراکز تحقیق و توسعه پشتیبان واحدهای تولیدی و صنعتی، به‌منظور رقابت‌پذیر نمودن کیفیت کالای واحدهای تولیدی و کاهش قیمت تمام‌شده در رقابت با بازارهای جهانی
۲۳- ایجاد مراکز مهندسی ایده تا تولید در حوزه‌های مختلف توسط نخبگان، فناوران و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با هماهنگی وزارت صنعت و معدن و تجارت و معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور در جهت تسهیل در تأسیس واحدهای تولیدی و اطمینان بخشی به سرمایه‌گذاری در پیشرفت تولید، استانداردسازی، رقابت‌پذیری و حمایت علمی، فنی و پژوهشی و به‌روزرسانی کیفیت کالا بعد از تولید و بازاریابی در راستای استحکام‌بخشی به تولید و رقابت‌پذیری در بازار جهانی.
۲۴- ایجاد سازوکار لازم جهت ارتقای و تأیید رقابت‌پذیر کالاهای داخلی با مشابه خارجی در سازمان ملی استاندارد ایران و اعلام منع ورود این کالاها به داخل کشور براساس تأمین نیاز داخلی و ارتقای کیفیت کالاهای ساخت داخل.
۲۵- تحول در نظام صادرات و واردات کشور با هدف رشد تولید ملی و استحکام‌بخشی به قدرت ملی ساخت داخل از طریق صادرات رقابت‌پذیر کالا، مبارزه برنامه محور با قاچاق کالا و ارز، تحول در بسته‌بندی و برند‌سازی کالاهای ویژه ایرانی، منع خام فروشی و گسترش فرآوری در داخل کشور و ممانعت از ورود کالاهای مشابه ساخت داخل و کالاهای غیرضرور و ارزبر در جهت ارتقای کیفیت، پیشرفت و رقابت‌پذیری کالاهای ساخت داخل.
۲۶- تدوین و اجرای نقشه جامع علمی کشاورزی کشور باهدف شناخت کامل ویژگی‌های سرزمینی و آب و هوایی با بهره‌گیری از توامندی‌های علمی و پژوهشی کشور به‌منظور برنامه‌ریزی نوین در حوزه‌های کاشت، داشت و برداشت و مدیریت سطح زیر کشت متناسب با نیاز کشور.
۲۷- تحول در نظام ارتقاء اعضاء هیئت‌ علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی، با هدف تغییر رویکرد از مقاله پردازی به کاهش گسل علم تا عمل و ورود دانشگاه‌ها به قلب تحقیق و توسعه فناوری‌های برتر و تلاش در دستیابی به قله‌های رفیع پیشرفت علمی و صنعتی کشور، در راستای حرکت پر شتاب تبدیل علم به ثروت و به‌ روزرسانی واحدهای صنعتی بر پایه فناوری‌های نوین و پیشرفته در تراز الگوی انقلاب اسلامی
۲۸- الزام وزارت علوم تحقیقات و فناوری و دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط به عملیاتی نمودن نقشه جامع علمی کشور و پرهیز از ایده‌پردازی بجای عمل‌گرایی در جهت نوسازی علمی واحدهای صنعتی و دستگاه‌های خدمت‌رسان و ضرورت ارتقای ضریب نفوذ علم به ثروت با توجه به چندین برابر بودن شتاب علمی کشور نسبت به میانگین جهانی.
۲۹- تشکیل سازمان نظام‌مهندسی ارتقایکیفیت و بهره‌وری باهدف ارتقای کیفی و رقابت‌پذیر کالاهای ساخت داخل و کاهش قیمت تمام‌شده کالا در کشور
۳۰- برنامه‌ریزی تشویقی و تسهیل در تأسیس واحدهای مهندسی طراحی معکوس در جهت خود‌کفایی و بهره‌گیری از توانمندی‌های درونی کشور و استفاده از تجارب موفق جهانی.
۳۱- هم‌افزایی و هماهنگی در واحدهای تولیدی مشابه در جهت تولید هماهنگ کالاهای رقابت‌پذیر در بازار جهانی تحت نشان (برند) واحد در جهت رونق اقتصادی واحدهای تولیدی و اقبال عمومی مردم از آنها.
۳۲- تحول در سازمان ملی استاندارد کشور بر پایۀ نظام نوین تقویت و توسعه استاندارد در جهت ارتقای کیفی و نظارت فعال و فراگیر بر استانداردسازی، اتخاذ روش‌های نوین در ارتقای رقابت‌پذیر کالا و خدمات و رتبه‌بندی نشان استاندارد با هدف ترغیب واحدهای تولیدی به سمت کیفیت برتر و رقابت پذیر با بازار جهانی.
3۳- تحول در واگذاری مشروط واحدهای صنعتی و معدنی با محوریت ورود نخبگان و فناوران در قالب تعاونی‌های فراگیر در جهت به‌روزرسانی و رقابت‌پذیری کیفیت تولید کالا و‌اشتغال فارغ‌التحصیلان و نخبگان دانشگاهی
۳۴- اتخاذ سازوکار لازم جهت تشکیل هیئت‌های علمی اندیشه‌ورز در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، متشکل از نخبگان، پژوهشگران برجسته و صاحب‌نظران در جهت بهره‌گیری از خرد‌جمعی در پیشرفت کشور.
۳۵- بسیج هدفمند توانمندی‌های‌ علمی و فناوری کشور درقالب شرکت‌های دانش‌بنیان و به میدان آمدن رقابت پذیر دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور در جهت تولید مواد اولیه استراتژیک مورد نیاز کشور؛ با راهبرد رتبه‌بندی نقش دانشگاه‌ها در قطع وابستگی و اعطاء امتیازات تشویقی به شرکتها و دانشگاه‌های موفق و پیشگام در عرصه خودکفایی کشور.
۳۶- دمیدن روح تحول علمی جدید در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور از طریق ورود نیروهای جوان و نخبه و فاقد کار به عنوان عضو هیئت علمی
۳۷- تحول بنیادی در ارتباط دانشگاه با صنعت با هدف ورود دانشگاه به قلب صنعت از طریق کاربردی و صنعتی کردن علوم مشابه اتفاقی که در کاربردی علوم پزشکی در میدان عمل اتفاق افتاده است
۳۸- برنامه‌ریزی لازم در جهت ماموریت‌گرا نمودن دانشگاه‌ها براساس توانمندی‌های منطقه‌ای و جلوگیری از رشد بی‌رویه تولید مدرک توسط دانشگاه‌ها و رشد بیکاری فارغ‌التحصیلان در کشور
۳۹- تاسیس رشته‌های جدید بر پایه نیازآفرینی و رشد خلاقیت و ابتکار در دانشگاه‌ها متناسب با اهداف بلند گام دوم انقلاب در نیل به قله‌های دانش در رشته‌های مختلف
۴۰- تحول در نظام جذب نیرو در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی سراسر کشور متناسب با تحول‌آفرینی در دانشگاها در راستای دستیابی به اهداف گام دوم انقلاب.
* دانشیار دانشگاه و نماینده دوره‌های هفتم و نهم مجلس شورای اسلامی