آمبولی ریه شرایطی جدی است که به واسطه مسدود شدن یک رگ خونی در ریه با لخته خون رخ می‏دهد. لخته خون به طور معمول در قسمت دیگری از بدن، بیشتر مواقع پا، تشکیل می‌شود. به دلایل نامعلوم لخته خون جدا شده و با عبور از شکم و قلب در نهایت راهی ریه می‌شود. زمانی که لخته به اندازه شریان یا رگ خونی بزرگ باشد، آن را مسدود کرده و جریان خون به بخشی از ریه متوقف می‏شود.
به گزارش «ریدرز دایجست»، در شرایطی که آمبولی ریه می‏تواند برای هر فردی رخ دهد، به گفته موسسه ملی سلامت آمریکا، برخی افراد احتمال بیشتری دارد با تشکیل لخته خون مواجه شوند که در ادامه می‏تواند به آمبولی ریه منجر شود. از جمله می‏توان به آنهایی که به تازگی عمل جراحی داشته‏اند، افراد چاق، افراد مبتلا به سرطان، بیماری قلبی یا ریوی و افرادی که با شکستگی لگن یا استخوان پا مواجه هستند، اشاره کرد. تولد نوزاد در 6 هفته پایانی بارداری نیز می‏تواند مادر را با خطر بیشتر تشکیل لخته خون مواجه کند.
تنها در آمریکا، حدود 900 هزار نفر در سال ممکن است از آمبولی ریه یا شرایط مرتبط با ترومبوز سیاهرگی عمقی رنج ببرند. برای یک چهارم از افراد مبتلا به آمبولی ریه، مرگ ناگهانی نخستین و تنها نشانه ابتلا به بیماری است.
خطر مصرف قرص‏‎های ضدبارداری
داروهای ضدبارداری خوراکی ترکیبی - حاوی استروژن و پروژسترون- سطوح عوامل لخته‏کننده را در خون افزایش می‏دهد. اگرچه میزان خطر اندک است، از هر 1000 زن که داروی ضدبارداری مصرف می‏کنند، یک نفر در سال دچار لخته خون خواهد شد.
تحرک داشته باشید
اگر خون به خوبی در سیاهرگ‏های شما پمپاژ نشود، در معرض خطر بیشتری برای تشکیل لخته خون قرار دارید. این می‏تواند برای افرادی که مدت زمان زیادی را در حالت نشسته سپری می‏کنند، مانند سفرهای هوایی طولانی یا راننده‏ها رخ دهد. به طور منظم از جای خود بلند شده و راه بروید تا گردش خون بهبود یابد.
نشانه هشداردهنده: درد یا قرمزی در پاها
برخی بیماران لخته خون را ابتدا در پای خود احساس می‎کنند. درد، تورم، و قرمزی پوست از نشانه‎های وجود لخته خون در پا هستند. این شرایط به نام ترومبوز سیاهرگی عمقی شناخته می‎شود. لخته خون می‎تواند از پا جدا شده و با سفر در بدن وارد ریه‎‏ها شده و محرکی برای آمبولی ریه باشد. در صورت مواجهه با دردهای منقبض‌کننده ماهیچه، قرمزی پوست یا احساس گرما در پای خود به پزشک مراجعه کنید.
نشانه هشداردهنده: تنگی نفس
برای برخی بیماران، نخستین نشانه آمبولی ریه پس از ورود لخته خون به ریه شکل می‎گیرد. شایع‌ترین علامت تنگی نفس است. ظهور این شرایط به طور معمول بسیار سریع است. بیمار ممکن است شب قبل از حال عمومی خوبی برخوردار بوده و صبح روز بعد به ناگاه با دشواری در تنفس مواجه شود.
نشانه هشداردهنده: سینه‎درد
آیا زمانی که نفس عمیق می‎‏کشید با احساس درد در سینه خود مواجه هستید؟ سینه‌درد یکی دیگر از نشانه‎های آمبولی ریه است. زمانی که بخشی از عملکرد ریه در معرض خطر قرار می‏گیرد، اکسیژن کمتری می‏تواند به قلب برسد که به درد منجر می‎‏شود. درد ممکن است تیز و آزاردهنده باشد و با هر نفس عمیق تشدید شود.
نشانه هشداردهنده: سرفه خونی
یکی از علائم ترسناک آمبولی ریه سرفه‏ای است که ترکیب خلط و خون را به همراه دارد. این شرایط نسبت به علائم دیگر، مانند تنگی نفس، کمتر رایج است، اما باید توجه شما را به خود جلب کند زیرا می‏تواند نشانه‏ای از بیماری ریه، از جمله سرطان ریه نیز باشد. در صورت مواجهه با سرفه خونی برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کنید.
نشانه هشداردهنده: سبکی سر
در حالت عادی، اگر با احساس سرگیجه یا غش مواجه شوید، این شرایط به سرعت بهبود می‏یابد. اما در صورت ابتلا به آمبولی ریه، سبکی سر ممکن است به بیهوشی منجر شود. مطالعه‏ای که در نشریه NewEngland Journal of Medicine منتشر شد، نشان داد 17 درصد بیمارانی که از حملات غش رنج می‌بردند، دارای یک لخته خون در ریه‏‎های خود
بودند.
نشانه هشداردهنده: ترس و نگرانی بی‏دلیل
به گفته کلینیک کلیولند، احساس اضطراب یا ترس ممکن است نشانه‏ای از آمبولی ریه باشد. از آنجایی که اضطراب می‏‎تواند موجب علائم جسمانی، مانند تپش قلب شود، ممکن است با این شرایط مواجه شوید. نشانه‏‎هایی که درست به نظر نمی‏رسند را نادیده نگرفته و در پی دریافت کمک
باشید.
نشانه هشداردهنده: بدون علائم
نیمی از افراد مبتلا به آمبولی ریه هیچ علائمی را تجربه نمی‏کنند و ممکن است زمانی متوجه بیماری شوند که دیگر خیلی دیر شده باشد. بسیاری از بیماری‏‎ها می‏توانند هیچ نشانه مشهودی نداشته باشند.
تشخیص دشوار
فهرست علائم آمبولی ریه می‏تواند شبیه به یک حمله قلبی به نظر برسد. آمبولی ریه برای بیماران و پزشکان بسیار گیج‎کننده است. این شرایط می‏تواند همانند سوزش سردل، یک حمله قلبی، نارسایی قلبی، سینه‎پهلو و بیماری‏های دیگر به نظر رسد. در شرایطی که تشخیص بیماری وظیفه شما نیست، اما باید در صورت مواجهه با این علائم به سرعت در پی دریافت کمک پزشکی باشید. بدون در نظر گرفتن دلیلی که در پس تنگی نفس یا سینه درد قرار دارد، باید به مشکل زمینه‏ای رسیدگی شود.
درمان آمبولی ریه
آزمایش‏ها از جمله سونوگرافی، اکس‎‏ری سینه، سی‏تی اسکن، یا ام‎آرآی می‏توانند به پزشک در تشخیص آمبولی ریه کمک کنند. درمان این شرایط شامل تجویز رقیق‌کننده‏های خون، داروهای حل‌کننده لخته خون، یا عمل‏‎های جراحی برای برداشتن یا از بین بردن لخته خون می‏شوند.