آمار فضایی از ایجاد اشتغال
رئیسجمهور در سخنان خود در حالی به آماراشتغال ایجاد شده در دولت خود و مقایسه آن با دولت قبلی پرداخت که ادعای وی درخصوصاشتغال ایجاد شده دردولت قبل در شرایطی رخ داده که این مقایسه اساسا درست نیست؛ چراکه میزاناشتغال در هر دورهای تابع جمعیت فعال کشور است واگر جمعیت فعال افزایش یابد (همان اتفاقی که به دلایل هرم سنی مردم در دوره روحانی رخ داد) اشتغال هم به طور خودکار افزایش مییابد. زیرا بخشی از جمعیت فعال حالحاضر کشور مجبورند برای امرارمعاش هر کاری انجام بدهند، این روند تنها در این دولت نبوده است.
نکته دیگر اینکه رئیسجمهور در بیان دستاوردهای خود دچاراشتباه شده، چراکه گزارشهای مرکز آمار نشان میدهد جمعیت شاغل در سال 92، 21 میلیون و 346 هزار نفر بوده که در پاییز ۹۷ به ۲۳ میلیون و ۹۵۰ هزار نفر رسیده است. با این حساب میزاناشتغال ایجاد شده در دولت روحانی، دو میلیون و ۶۵۰ هزار نفر میشود نه سه میلیون و ۴۰۰ هزار
نفر!
از سوی دیگر، سال پیش مسئولان ارشد دولت وعده ایجاداشتغال 950 هزار شغل در سال را داده بودند، چنانچه اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور در سومین مناظره کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری گفته بود: «امسال میتوانیم 950 هزار شغل مطمئن ایجاد کنیم.». در همان زمان محمد باقر نوبخت، رئیسسازمان برنامه و بودجه هم گفته بود: «پیشنهاد ایجاد 950 هزار فرصت شغلی را به مجلس دادیم.» با این حال، آمار جدید مرکز آمار حاکی از این است که میزاناشتغال در طول یکسال گذشته (پاییز 97 نسبت به پاییز 96) 608 هزار شغل بوده است، نه 950 هزار تا!
نگاهی به تعریف مرکز آمار از فرد شاغل نیز نشان میدهد، آمار شاغلان، چندان هم در زندگی مردم ملموس نیست؛ چه اینکه این مرکز در تعریف افراد شاغل آورده است: «افراد 10 ساله و بیشتر كه در طول هفته مرجع، طبق تعریف كار، حداقل یك ساعت كار كرده و یا بنا به دلایلي به طور موقت كارشان را ترک كرده باشند.»
به عبارت دیگر، کسانی که حداقل یک ساعت در هفته –براساس قوانین- کار کرده باشند شاغل محسوب میشوند! اما چه کسی در میان ما به افرادی که تنها یک ساعت در هفته کار میکنند شاغل میگوید؟ از سوی دیگر، مرکز آمار سهمی ازاشتغال را به «اشتغال ناقص» اختصاص داده! یعنی جدا از اینکه تعریف افراد شاغل زیر سؤال است، افراد دیگری نیز تحت عنوان «اشتغال ناقص» جزو شاغلان محسوب میشوند! که آمارهای رسمی نشان میدهد 239هزار نفر در یکسال گذشته به جمع شاغلان ناقص افزوده شدهاند که آمارهای رئیسجمهور قطعا با احتساب این افراد بوده است.