اعتقاد اهل سنت به ظهور امام زمان (عج)(پرسش و پاسخ)
پرسش :
آيا اهل سنّت، به ظهور امام مهدى(علیه السلام) در آخرالزمان اعتقاد دارند؟
پاسخ :
اعتقاد به ظهور مصلح آخرالزمان كه نامش «مهدى» و از اولاد پيامبر اسلام است، مورد اتّفاق همه ى فرقه هاى اسلامى است. صاحب كتاب عون المعبود (شرح كتاب سنن ابى داوود) مى نويسد:
«بدان كه در طول اعصار، مشهور بين همه ى اهل اسلام، اين است كه حتماً، در آخرالزمان، مردى از اهل بيت(عليهم السلام) ظهور مى كند كه دين را يارى، و عدل را آشكار مى كند... نامش، مهدى است و عيسى، بعد از مهدى يا هم زمان با مهدى، نزول، و او را در كشتن دجال يارى، و در نماز به او اقتدا مى كند.
احاديث مربوط به مهدى(علیه السلام) را عدّه اى از بزرگان آوردهاند، از آن جمله است، ابوداوود، ترمذى، ابن ماجه، بزار، حاكم، طبرانى، ابويعلى. سند اين احاديث، برخى، صحيح و برخى ديگر، حسن و يا ضعيف است."[1]
يكى ديگر از علماى اهل سنّت مى نويسد: روايات فراوانى درباره ى مهدى(علیه السلام) وارد شده به حدّى كه به حدّ تواتر مى رسد. اين امر، در ميان علماى اهل سنّت شيوع دارد، به گونه اى كه از جمله معتقدات آنان به شمار مى آيد. اين احاديث به طرق گوناگون و متعدّد، از صحابه و بعد از آنان، از تابعان، نقل شده است، به گونه اى كه مجموع آن ها، مفيد علم قطعى است. به همين دليل، ايمان به ظهور مهدى، واجب است، همان گونه اى كه اين وجوب، در نزد اهل علم ثابت بوده و در عقائد اهل سنت و جماعت، مدوّن شده است.[2]
ابن كثير نيز در البداية و النهاية مى گويد:
مهدى، در آخرالزمان مى آيد و زمين را پر از عدل و قسط مى كند، همان گونه كه پر از جور و ظلم شده است.[3]
از اين مطالب كه از بزرگان اهل سنّت نقل شد، معلوم مى شود كه مسئله ى مهدويّت و اعتقاد به ظهور مهدى(علیه السلام) جزء عقايد ثابت اهل سنّت و جماعت است و احاديث مربوط به ظهور آن حضرت، در ميان آنان، به حدّ تواتر رسيده است.
كتاب هاى متعدّد و متنوعى درباره ى ظهور آن حضرت از سوى علماى اهل سنّت تأليف شده است به گونه اى كه شيخ محمّد ايروانى در كتاب الإمام المهدي مى نويسد:
اهل سنّت، كتاب هاى متعدّدى در گردآورى روايات مربوط به امام مهدى(علیه السلام) و اين كه در آخرالزمان شخصى به اسم مهدى ظهور خواهد كرد، نوشته اند. تا حدّى كه من اطلاع دارم، اهل سنّت، بيش از سى كتاب در اين باره تأليف كرده اند.[4]
ما، در زير، به ذكر نام برخى از كسانى كه اين گونه احاديث را در كتابهاى خود آورده اند، مى پردازيم، هر چند، تقريباً، مى توان ادعا كرد كه تمام كتاب هاى معتبر حديثى اهل سنّت، حدّاقل، چند مورد از احاديث امام مهدى(علیه السلام) را ذكر كرده اند:
1- ابن سعد (متوفى 230 هـ)، 2- ابن ابى شيبه (متوفى 235هـ)، 3- احمد بن حنبل (متوفى 241 هـ)،4- بخارى (متوفى 273 هـ)، 5- مسلم (متوفى 261 هـ)، 6- ابن ماجة (متوفى 273)، 7- ابوبكر اسكافى (متوفى 273 هـ)، 8- ترمذى (متوفى 279 هـ)، 9- طبرى (متوفى 380)، 10- ابن قتيبه دينورى (متوفى 276)، 11- بربهارى (متوفى 329)،
12- حاكم نيشابورى (متوفى 405)، 13- بيهقى (متوفى 458)،
14- خطيب بغدادى (متوفى 463)، 15- ابن اثير جزرى (متوفى 606).[5]
پی نوشتها:
[1]. عون المعبود (شرح سنن ابى داود)، ج 11، ص 362 (به نقل از سعيد ايوب، الطريق الى المهدى المنتظر، ص 1).
[2]. نظم المتناثر فى الحديث المتواتر، ص 226. (به نقل از الطريق الى المهدى المنتظر، ص 91).
[3]. اسماعيل بن عمر بن كثير قرشى، البداية و النهاية، ج 6، ص 281.
[4]. شيخ محمد باقر ايروانى، الإمام المهدى(عليه السلام)، ص 11.
[5]. در مورد كسانى كه به ذكر احاديث مربوط به امام مهدى(عليه السلام)پرداخته اند، ر.ك؛ المهدي المنتظر في الفكر الاسلامى،
ص 26 ـ 29.
منبع: امام مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، رسول رضوى، انتشارات مركز مديريت حوزه علميه (1384).