سفیر انگلیس: روزنامه‌های بدون مهر
و امضای اداره سانسور توقیف شود
در سند زیر که نامه دیگری از سوی سفارت دولت بریتانیا به نخست‌وزیر ایران است، جناب کاردار تصریح کرده که حتما بایستی کلیه بسته‌هایی که به خارج کشور می‌رود و یا از خارج وارد می‌شود توسط مامورین اداره سانسور بازبینی شده و مهر و امضای این اداره را داشته باشد و از نخست‌وزیر می‌خواهد که تدبیری اتخاذ نماید که مامورین آموزش لازم را برای این موارد دیده باشند. همچنین روزنامه‌ها و نشریاتی که توسط مسافرین خارج کشور حمل می‌شود حتما بایستی توسط اداره سانسور کنترل شده و مهر و امضا شده باشد ، در غیر این صورت باید توقیف شود. این رفتار شداد و غلاظ انگلیسی‌ها با آزادی بیان و عقیده و رفتار کاملا با ادعاهای این حضرات مغایر به نظر می‌رسد. دستورات سفارت انگلیس درمورد مثلا روزنامه‌ای که به خارج کشور برده می‌شود، به نظر، حتی در مورد اعمال سانسور هم از نوع افراطی‌ترین آنها به نظر   می‌رسد، آنچه حتی از سوی دیکتاتور‌ترین دولت‌ها و حکومت‌ها هم سابقه ندارد که یک مقام بلندپایه دولتی اینگونه به زیر سؤال رود که چرا مواظب نبوده تا فلان روزنامه از کشور خارج نشود!! سند زیر نشانگر این استثناء تاریخی است که شاید تنها بتوان آن را در رفتار ارتش‌های متجاوز و‌اشغالگر مشاهده نمود.
سند:
 سفارت انگلیس
تهران
تاریخ 10 تیرماه 1321
شماره 1180
آقای نخست‌وزیر عزیزم
... مقتضی است تعلیماتی به اداره گمرک داده شود که کلیه امانات وارده و صادره و ترانزیتی به اختیار مامورین سانسور گذارده شود. در غیر این صورت واضح است تضمینی نیست در اینکه‌اشیای نامناسب به وسیله بسته‌های پستی به داخل و خارج ایران راه
نیابد.
... مقتضی است مقرراتی صادر گردد که هیچ یک از مسافرین نباید مراسله یا روزنامه از کشور خارج کنند مگر اینکه آن بسته از طرف مقامات اداره سانسور مهر و امضاء شده باشد.
به گمرکات و پاسگاههای مرزی دستور داده شود که کلیه مراسلات و روزنامه‌هایی که بدین ترتیب مهر و امضاء نشده، توقیف نموده و جهت مقامات اداره سانسور ارسال دارند...
دوست صمیمی
ادریان هولمن
کاردار ۲۴۹
تقاضای مجوز برای کتاب‌هایی که قبلا چاپ شده!
نیروهای ارتش بریتانیا علاوه‌بر‌اشغال مملکت و دست درازی به جان و مال و ناموس مردم، سانسور افکار و عقاید و نشریات و مکتوبات آنها و جولان دادن در هر کجای این سرزمین بدون اذن و اجازه صاحبانش، حتی کتاب و نشریات خود را نیز بدون مجوز و اجازه نشر، منتشر و چاپ می‌کردند. سند زیر که نامه وزیرامورخارجه به نخست‌وزیری را شامل شده، لیست کتابی از جاسوسه معروف انگلیسی آن لمبتون را معرفی می‌کند که برای چاپ ظاهرا اجازه آنها را از دولت درخواست نموده. اما در ذیل نامه متذکر شده که کتاب‌های فوق قبلا هم در روزنامه‌ها به صورت مقاله و بعدا به صورت مستقل چاپ شده است! در اینجا دیگر صدای نخست‌وزیری هم درمی آید و از سر استیصال و سردرگمی سؤال می‌کند که اگر قبلا این کتاب‌ها بدون مجوز و نظارت دولت ایران چاپ شده، دیگر تقاضای مجوز برای چاپ آنها چه صیغه‌ای است؟!
سند:
وزارت امور خارجه
اداره اطلاعات
تاریخ 29/4/21
شماره 311/13684
نخست‌وزیری
میس لمبتون، وابسته مطبوعاتی سفارت انگلیس طی نامه مورخه 21 تیر اجازه انتشار رساله‌های زیرین را تقاضا نموده است:
1-آیین اسلام و مرام نازی
2-گشتاپوی آلمان
3-وضعیت هندوستان
4-فداییان هیتلری
5-ناجی زندانیان
... در پایان، برای مزید استحضار اضافه می‌نماید که رساله‌های مزبور ابتدا در روزنامه‌های مردم، ایران کنونی، آینده ایران و بعد به طور مستقل چاپ و منتشر شده است
وزیر امور خارجه
محمد ساعد مراغه ای
حاشیه بالا: جواب داده شود در صورتی که رساله‌ها قبلا چاپ و منتشر شده است، منظور از تحصیل اجازه چیست؟...۲۵۰
درخواست توقیف و مجازات برای مسئولین روزنامه‌ای که کاریکاتوری شبیه به وزیر مشاور دولت انگلیس کشیده بود!
در حالی که حتی در دیکتاتوری‌ترین دوران رژیم شاه، برخی مطبوعات طنز مانند «توفیق» در سطحی محدود به کشیدن کاریکاتور برخی مقامات دولتی و پارلمانی مانند هویدا و عبداله ریاضی (رئیس‌مجلس شورای ملی) و... اقدام می‌کردند اما یک کاریکاتور از وزیر مشاور انگلیس در روزنامه «تهران مصور» باعث دردسر فراوان و توقیف و دادگاه و دادگاه کشی سردبیر و مدیر آن می‌شود. کاریکاتوری که وزیر مختار انگلیس، آن را شبیه به وزیر مشاور دولت انگلیس می‌دانست و از همین روی درخواست توقیف روزنامه و دستگیری و مجازات مدیر و سردبیر روزنامه مذکور را کردند! سند زیر گزارشی از آن کاریکاتور و روزنامه یاد شده و همچنین عصبانیت وزیر مختار انگلیس و درخواست اوست!!
سند:
دفتر نخست‌وزیر
تاریخ ثبت: 8/2/22
شماره خصوصی:144
فوری است
فرمانداری نظامی
آقای وزیر مختار انگلیس طبق نامه‌ای که نوشته از کاریکاتور آخرین شماره روزنامه تهران مصور شکایت کرده و متذکر شده که کاریکاتور به مستر کیسی، وزیر مشاور دولت انگلیس در خاورمیانه و هم به نماینده آن دولت در تهران که شخص وزیر مختار باشد، توهین وارد آورده است و تقاضا نموده علاوه‌بر توقیف روزنامه، صاحب روزنامه و سردبیر و کسی که کاریکاتور را تهیه کرده، از نظر توهینی که وارد کرده‌اند، مجازات شوند....
علی سهیلی۲۵۱