سرویس اقتصادی-

به گزارش خبرنگار ما، دیروز نشست خبری وزیر نفت در شرایطی که بیژن زنگنه تحت فشار شدید نامه جمعی از نمایندگان مجلس به سران قوا درباره ناکارآمدی او قرار داشت، برگزار شد. هفته گذشته 72 نفر از نمایندگان مجلس طی نامه به سران قوا تاکید کردند که زنگنه نه‎ تنها اهتمام عملی برای مقابله با تحریم‎ها ازخود بروز نداده است بلکه تقریبا همه روزنه‎های موجود جهت بی‎اثر کردن تحریم‎ها را خواسته یا ناخواسته مسدود کرده است.
این موضوع باعث شد زنگنه در جای جای نشست دیروز، نتواند عصبانیت خود را پنهان کند و با همین عصبانیت به برخی سؤالات خبرنگاران پاسخ‌های غیرمنطقی داد.
وزیر نفت درباره اینکه بعد از برجام و «اس‌پی‌وی» اکنون به «اینستکس» رسیده‌ایم و آیا با این سازوکار جدید، صادرات نفت ایران به اروپا حفظ خواهد شد، گفت: «هر چه با آنها تماس می‌گیریم جواب نمی‌دهند»!
آسمان و ریسمان وزیر!
زنگنه همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگار کیهان مبنی بر اینکه «آیا قرار بود برجام پس از سه سال، از وعده دریافت درآمدهای نفتی، به نفت در برابر غذا برسیم؟» به عادت گذشته مسئولین و مقامات دولت که از زبان توهین و تخریب بهره گرفته و تنها ادعای آزادی بیان را با خود یدک می‌کشند، دست به فحاشی و تخریب زد و در اظهاراتی عجیب و بی‌ربط مدعی شد: «وضع ما خوب بود، شما دعا کردید و برجام را به هم زدید»!
این فرافکنی وزیر نفت در شرایطی مطرح می‌شود که قرار بود برجام همه تحریمها را لغو کرده و موانع دسترسی به درآمدهای نفتی را بردارد، اما وعده‌های برجامی اکنون به خیالات شیرین دولتی‌ها تبدیل شده است. در حالی که ایران همه تعهدات خود را انجام داده، سه کشور اروپایی طرح توهین‌آمیز اینستکس را پیش کشیده‌اند که صرفاً سیاست مبادله پول نفت با غذا و دارو است!
اینستکس در حقیقت تکرار آرزوی ترامپ از زبان اروپایی‌هاست. این کانال مالی هیچ ارتباطی با تعهدات برجامی اروپا ندارد و علاوه‌بر آن، ایران باید برای دسترسی به همین امکان حداقلی، کلیه شروط FATF را هم بپذیرد!
زنگنه حتی فرصت را غنیمت شمرد و سعی کرد طرح پالایشگاه تولید بنزین را هم به نام خود و برجام فاکتور کند و گفت: «اگر برجام نبود ستاره خلیج‌فارس راه نمی‌افتاد و کمبود بنزین داشتیم».
این ادعا در حالی است که پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه در دولت قبل ساخت و راه تحریم را بست و با پیشرفت بیش از 80 درصدی به دولت روحانی داد.
گل به خودی زنگنه
زنگنه که می‌کوشید برجام را موفق جلوه دهد، اظهارات دیگری هم در دفاع از آن بیان کرد که به نوعی اذعان به ناکارآمدی برجام، و ضعف دستگاه دیپلماسی دولت در پیش‌بینی بدعهدی آمریکا بود. زنگنه اظهار کرد: «بعد از برجام ترامپ صادرات نفت ما را تحت فشار قرار داد و فروش نفت ما را کاهش داد و این اتفاقا نشان‌دهنده موفقیت برجام بود(!) و بعد از کنار رفتن برجام به ما فشار آمد».
اما واقعا آنطور که وزیر نفت مدعی شده، دعای کیهان باعث به هم خوردن برجام شده است؟ وزیر نفت متوجه نیست که با این کار خود، دیپلماسی سردرگم دولت را بیش از شرایط کنونی زیر سؤال می‌برد. بر اساس اظهارات زنگنه، ظریف و تیم مذاکراتی وی، آنقدر در انعقاد یک قرارداد محکم برای تضمین حقوق ایران ناتوان بوده‌اند که با یک دعا، نتیجه دو سال مذاکرات آنها از بین رفته است!
آیا کیهان کاری غیر از هشدار برای حفاظت از دستاوردهای کشور داشته است؟ کدام پیش‌بینی کیهان غلط از آب درآمده است؟ مگر کیهان نمی‌گفت آبی از برجام و اس‌پی‌وی و اینستکس گرم نمی‌شود و حالا خود زنگنه اذعان می‌کند که اروپایی‌ها حتی جواب پیگیریهای او برای خرید نفت ایران را هم نمی‌دهند؟
زنگنه فکر می‌کند با این اظهارات، توپ را به زمین کیهان انداخته و توانسته است برای مدتی فشار پاسخگویی در برابر وعده‌های برجام را از دولت دور کند، اما ناخواسته دولت را با این سؤال مواجه کرده که برجامی که به اذعان وزیر نفت، نه می‌تواند کشورهای مقابل را به انجام تعهداتشان ملزم کند و نه توانسته فروش نفت ایران را تضمین نماید، چه ارزشی داشته است؟!
شیخ‌الوزرا!
موضوع دیگری که خبرنگار کیهان مطرح کرد و زنگنه را برآشفته کرد، به موضوع کهولت سن او و برخی مدیران منصوبش باز می‌گردد که برخورد غیرطبیعی او را در پی داشت.
خبرنگار ما از زنگنه سؤال کرد که شما حدود 30 سال از 40 سال انقلاب را وزیر بوده‌اید و هم‌اکنون با 67 سال سن، نه تنها مدیریت اجرایی در سطح وزارت را رها نمی‌کنید، که مدیرعامل شرکت ملی نفت را هم یک بازنشسته منصوب کرده‌اید. با وجود عطش شما برای خدمت، آیا زمان آن فرا نرسیده همانطور که انقلاب در 31 سالگی به شما اعتماد کرد و شما وزیر شدید، شما هم به جوانان دهه شصتی میدان بدهید؟
زنگنه که با به میان آمدن موضوع میز ریاست برآشفته شده بود، به جای پاسخگویی به عملکرد خود در اظهاراتی غیرمنطقی عنوان کرد که عطش من از مدیرمسئول کیهان برای خدمت بیشتر نیست.
او در اظهاراتی خلاف واقع، مدعی شد که کیهان هم دولتی است و مدیرمسئول آن مدیر دولتی محسوب می‌شود، اما از قواعد دولتی پیروی نمی‌کند!
حتی با وجود آنکه خبرنگار کیهان تأکید کرد کیهان دولتی نیست و ردیفی در بودجه سالیانه دولت ندارد و این موضوع با تأیید زنگنه همراه شد، اما او باز هم اصرار داشت که کیهان دولتی است! خوب است آقای زنگنه از همکاران خود در دولت بپرسد که طی 6 سال گذشته‌، آیا ریالی از یارانه مطبوعاتی که حق رسانه‌هاست به روزنامه کیهان تعلق گرفته است‌؟
هر چند این اصرارهای زنگنه برای دولتی نشان دادن کیهان، با هدف فرار از پاسخگویی در برابر حدود 30 سال وزارت و انتصاب وزیر برکنار شده و بازنشسته اقتصاد در سمت مدیرعاملی شرکت ملی نفت بود، اما این ادعاها در شرایطی مطرح می‌شود که کیهان تا‌کنون هیچ ردیف بودجه مصوب در لایحه بودجه سالانه دولت نداشته است.
چالش سؤالات جدی
از سوی دیگر درحالی که دولتمردان به مجیزگویی و سؤالات آبکی برخی اصطلاحا خبرنگار عادت کرده‌اند‌، عجیب نیست که در مقابل سؤالات جدی و چالشی اینگونه خشمگین شده و از کوره دربروند.اما نکته قابل تامل واکنش همان اصطلاحا خبرنگارها به رفتار زنگنه بود. حاضرین به جای اعتراض به وزیر نفت که چرا جواب سؤال خبرنگار را نمی‌دهید برای او کف زدند تا زنگنه در اقدام خلاف ادب و اخلاق خود جری‌تر شود.خبرنگاران حاضر بایستی از زنگنه می‌پرسیدند که جواب تو نسبت به سؤالی که یک خبرنگار(فارغ از اینکه به کدام روزنامه یا خبرگزاری منتسب است) از تو پرسیده است چیست، نه آنکه با کف زدن برای اظهارات وزیر نفت به او این پیام را بدهند که مسئولین دیگر نیازی به پاسخگویی به خبرنگاران و روزنامه‌ها نداشته و هر کدام بلندتر فحش دهند و صدای بلندتری داشته باشند برهان قاطع‌تری نیز داشته و پیروز میدان هستند!
سوءاستفاده از یک مجوز
زنگنه تحت فشار پاسخگویی به حدود سه دهه وزارت خود، حتی کوشید از اجازه مشروط رهبر انقلاب برای به کارگیری موقت برخی افراد بازنشسته تا زمان تعیین جانشین آنها، به نفع خود استفاده نماید و با اشاره به اینکه ‌مجوز انتصاب برخی مدیران از رهبر انقلاب دریافت شده، خطاب به خبرنگار کیهان مدعی شد که «مواظب باشید از رهبری جلو نزنید»!
او همچنین در اظهاراتی توهین‌آمیز خطاب به منتقدان، گفت که مواظب باشیم «در دسته مارقین قرار نگیریم، وگرنه خوارج می‌شویم و خدای نکرده فرقان».
زنگنه در حالی برای تأیید کار خود از رهبر انقلاب خرج می‌کند و با انگ مارقین به منتقدان حمله می‌کند که رهبر انقلاب 13 آذر در جلسه درس خارج خود با تأیید قانون منع به کارگیری بازنشستگان، به کارگیری برخی از این افراد را جزو موارد خاص دانستند و درباره مسئولانی که به این افراد در مجموعه خود نیاز دارند، فرمودند: «خب حالا [آن] مسئول، آن مدیر چه کار کند برخلاف قانون؟ اینجا به فکر ولایت فقیه می‌افتند که بالاخره ولی‌ّفقیه اجازه بدهد. می‌آیند از ما سؤال می‌کنند، ما هم مواردی را، بنده اینهایی را که [نسبت به آنها] می‌آیند سؤال می‌کنند که نمی‌شناسم، مگر بعضی معدودشان را؛ ممکن است دو نفر، سه نفرشان را بشناسیم؛ معدودی از آنها را می‌شناسیم، آنهایی را هم که نمی‌شناسیم، اگر به آن مدیر اعتماد داشته باشیم قبول می‌کنیم. مسئله این است وَالّا اصل این قانون، قانون خوبی است، باید هم اجرا بشود».
البته مدیریت زنگنه در وزارت نفت چندان قابل دفاع نیست که نتوان برای او جانشینی متصور بود، چه آنکه نامه اخیر 72 نماینده مجلس به سران قوا، درباره همین ناکارآمدی او و درخواست برای اصلاح مدیریت وزارت نفت بوده است!
از سوی دیگر زنگنه در حالی برای مدیریت فعلی شرکت ملی نفت از رهبر انقلاب اجازه گرفته‌اند که کرباسیان، چند ماه قبل به دلیل ناکارآمدی، از سوی نمایندگان مجلس استیضاح و از وزارت اقتصاد برکنار شده بود.
کرسنت
موضوع مهم دیگری که زنگنه را مورد چالش خبرنگاران خبر داد، ماجرای فساد کرسنت بود که در زمان وزارت زنگنه در دولت اصلاحات منعقد گردیده و کیهان نیز در گزارش‌های متعدد به روشنگری درباره ابعاد مختلف این فساد بزرگ در وزارت نفت آقای زنگنه پرداخته بود، تا جایی دولت طی دستوری انتشار اخبار مربوط به کرسنت را در رسانه‌ها ممنوع کرده بود.
72 نماینده مجلس نیز در نامه خود نوشته‌اند: با اینکه در سال ۱۳۹۲ جمعی از کارشناسان و نمایندگان به جد اعتقاد داشتند بازگشت آقای زنگنه به وزارت نفت حداقل در موضوع قرارداد کرسنت موجب ایراد خسارات میلیاردها دلار به کشور می‌شود، ایشان در چندین جلسه در حضور نمایندگان تصریح کرد که ظرف ۱۵ روز به بهترین وجه مسئله را به نفع ایران حل خواهدکرد.
اکنون بعد از ۵ سال از زمان آن وعده‌ها، نادرستی ادعای وزیر نفت و صحت نظر کارشناسان و نمایندگان مخالف وزارت زنگنه به اثبات رسیده است».
اما زنگنه در توجیه فساد کرسنت هم بدون ‌اشاره به نقش تیم مدیران وزارت نفت در زمان وزارت او در انعقاد این قرارداد، در اظهاراتی بی‌ربط مدعی شد: عده‌ای از خارجی‌ها کارهایی کردند که صدور رأی دادگاه به تعویق افتاد!
این ادعا در حالی است که حسن روحانی آذرماه 81 به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، نامه اعتراض خطاب به رئیس‌دولت وقت نوشت و اقدام زنگنه در انعقاد قرارداد با شرکت اماراتی «کرسنت» را بیرون از چارچوب قانون، از طریق «واسطه» و دارای آثار منفی فراوان برای کشور دانست.
روحانی در آن نامه تأکید کرده بود «عقد قرارداد طولانی گاز با شرکتی غیر معتبر که بنابر گزارشات دریافتی از وزارت نفت طی سال‌های گذشته عملکردی ضعیف و توأم با نادیده گرفتن حقوق ایران در ارتباط با میدان نفتی مبارک داشته، تکرار تجربه تلخی است که سالیان دراز گرفتار آن خواهیم بود».
حالا زنگنه که در کارنامه دوران مدیریت خود پرونده‌های فساد و ارتشایی مانند کرسنت و استات اویل دارد و به خاطر مدیریت او ایران در این پرونده تا مرز جریمه شدن 14 میلیارد دلاری پیش رفته است، باید به جای فرافکنی، پاسخگو باشد.
وزیر نفت همچنین در پاسخ به پرسش کیهان درخصوص عرضه نفت در بورس انرژی و موازی‌کاری هیئت هفت نفره فروش نفت (موسوم به اتاق تاریک) که موجب بی‌میلی بخش خصوصی برای حضور در بورس می‌شود، گفت: ما با قوت عرضه نفت در بورس انرژی را ادامه می‌دهیم اما اینکه برخی انتقاد دارند درخصوص عرضه نفت در بورس انرژی، من اعلام می‌کنم هر کسی می‌تواند در بورس انرژی اقدامی را انجام دهد و یا اطلاعیه عرضه را به گونه‌ای تغییر دهد که بیشتر نفت بخرند جلو بیاید و ما استقبال می‌کنیم.
رکورد‌زنی در فحاشی!
لازم به ذکر است برخورد تهاجمی وزرا و مسئولان دولت یازدهم و دوازدهم با خبرنگاران مسبوق به سابقه است. پیشتر نیز خبرنگار حوزه وزارت امور خارجه کیهان نیز تا کنون چندین بار در مقابل پرسشهای فنی و چالشی با برخوردهای تند و زننده سخنگوی وزارت امورخارجه و حمله وی به مواضع این روزنامه مواجه شده که حتی صدای برخی روزنامه‌های اصلاح‌طلب را هم درآورد. همچنین عباس آخوندی وزیر پیشین راه و شهرسازی نیز با حمله به خبرنگار سیما میکروفون را از دست او پرت کرده بود. وزیر سابق بهداشت نیز در حمله به خبرنگار روزنامه قدس گفته بود: «هر چرتی را که به شما می‌دهند نباید بپرسید».این در حالی است که آقای روحانی و دولتمردان داعیه‌دار تحمل مخالف و شنیدن صدای منتقدان هستند. وزیر اطلاعات دولت یازدهم پیشتر گفته بود: «ما لب‌های کسی را که انتقاد می‌کند،
 می‌بوسیم.»