kayhan.ir

نگارنده در طول تماشای فیلم جدید مونا زندی، دو بار به خواب افتاد؛ بار اول از شدت کندی و بدریتمی فیلم و بطور غیراختیاری بود، اما بار دوم، به دلیل خالی بودن فیلم از داستان و ماجرا. «بنفشه آفریقایی» یک فیلم کوتاه نهایتا 20 دقیقه‌ای است که بی‌دلیل تبدیل به فیلم سینمایی شده است. چون داستان و دنیای جاری در فیلم، به شدت محدود و کوچک است. هیچ فکر و خیالی در فیلم جریان ندارد و شخصیت‌ها نیز درحدی کوچک و بی‌وزن هستند که همراهی و همدلی مخاطب را جذب نمی‌کنند. کارگردانی ضعیف فیلم نیز به این روایت تخت و کم جنبه، اضافه شده است. از بازی‌های خام و بی‌کیفیت فیلم گرفته تا دکوپاژ بدقواره و نماهای نازیبا. کارگردانی فیلم تا این حد نازل است که در فیلم، پیرمردی عصا به دست و ویلچرنشین، در برخی از سکانس‌ها، پله‌ها را دوتا یکی بالا می‌رود! یعنی با فیلمی تا این حد بی‌هوش مواجه هستیم!
داستان فیلم در یکی از شهرهای شمالی ایران اتفاق می‌افتد، اما عجیب این است که تا اواسط، اصلا معلوم نمی‌شود که جغرافیای فیلم کجاست! حتی کارگردان از طبیعت و فضای سبز و تماشایی شمال هم استفاده نکرده یا توان ساخت چند پلان چشم نواز را نداشته. این مسئله درباره روابط آدم‌ها نیز صادق است. طوری که با گذشت مدتی طولانی از فیلم، نسبت آدم‌ها با یکدیگر مشخص نمی‌شود.
«بنفشه آفریقایی» از آن دست آثاری است که صرفا برای جشنواره‌ها و محافل خارجی ساخته شده است. یک فیلم بی‌هویت، خسته‌کننده و محدود که خوراک آدم‌های شکم سیری است که می‌خواهند انحطاط خانواده ایرانی را به تماشا بنشینند! هدف گیری فستیوال‌ها باعث شده که بی‌هیچ ربطی پای ماجرای دختران فراری و علاقه و تلاش نسل جوان ایرانی برای مهاجرت از کشور به فیلم باز شود! گویا سازندگان «بنفشه آفریقایی» به همین بسنده کرده‌اند که موفقیت در این جشنواره‌ها، نیازی به فیلمنامه و کارگردانی قوی ندارد، بلکه همین أثر ابتر و نازل هم می‌تواند با چند شعار و ژست اعتراضی، جوایز را درو کند!   
موضوع زرد و غیرایرانی فیلم نیز با همین هدف گذاری شکل گرفته؛ اینکه یک زن، تصمیم می‌گیرد شوهر سابق خود را از آسایشگاه به خانه بیاورد و در کنار شوهر کنونی‌اش، سه نفری زندگی کنند. نمایش ارتباط مثلثی سه نفر در یک خانه آن هم در دوران کهنسالی، یک موضوع مشمئز‌کننده و تهوع آور است که اساسا برای مخاطب ایرانی ملموس و قابل درک نیست. این فیلم با چنین روایتی، نوعی فمنیسم و «غیرت ستیزی» را پیش می‌برد. چون زنی مورد ستایش فیلم قرار می‌گیرد که مورد ظلم مردان قرار گرفته و حالا بطور همزمان با دو مرد - شوهر و شوهر سابقش- ارتباط عاطفی دارد.
الف - ف