روزنامه همشهری به قلم حسین ملاح‌ورزی نایب‌رئیس اتاق بازرگانی نوشت: با پیشروی آمریکا در اعمال تحریم‌های یکجانبه و استفاده بی‌پروا از سیاست‌ تهدید علیه شرکت‌ها و کشورهای طرف حساب ایران، که طبیعتا عقب‌نشینی فعالان اقتصاد بین‌المللی از میدان تعامل با ایران را در پی داشت، مشخص شد ادامه بهره‌مندی از ثمرات اقتصادی برجام به چیزی بیشتر از اعلام حسن‌نیت و عزم سیاسی طرف‌های امضا‌کننده نیاز دارد.
دستگاه دیپلماسی کشور‌ با درک صحیح این واقعیت، مذاکره با شرکای اروپایی برجام را برای تعریف یک مکانیسم مشخص مبادله مالی (به‌عنوان زیرساخت هر تعامل اقتصادی) آغاز کرده است؛ اهمیت موفقیت در اجرایی کردن این مکانیسم (موسوم به SPV) برای سیاستمداران، علاوه بر اثر بخشی اقتصادی آن، تحقق عینی دکترین «ایجاد شکاف و فاصله بین ایالات متحده و قدرت‌های اروپایی در مورد مسئله ایران» است؛ دکترینی که با حضور آقای دکتر ظریف در سمت سکانداری وزارت امور خارجه به یکی از تم‌های کلیدی تنظیم سیاست خارجی ایران بدل شده است. اما طی ماه‌های گذشته مشخص شده است که همکاری با طرف‌های شرقی برجام نیز نیاز به مذاکرات جدی در سطح سیاستمداران بلندپایه دارد. اگر به نیازهای واقعی فعالان اقتصادی توجه شود، مذاکره با شرقی‌ها بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد تا حداقل آنچه در دوره قبلی تحریم‌ها داشتیم را از دست ندهیم.
در دوره قبلی تحریم‌ها با وجود همراهی تمامی غرب با سیاست تحریم، موفق شده بودیم کانال‌های ارتباطی با چین، هند، روسیه، ترکیه و حتی امارات را برای تأمین نیازهای تجارت خارجی کشور به شکل مؤثری حفظ کنیم.
این بار اما خبرهای خوشی از شرق به گوش نمی‌رسد. چین که بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران است و علاوه بر این ظرفیت‌های تکنولوژیک و سرمایه‌گذارانه اقتصادش می‌تواند مانند دوره قبلی تحریم‌ها تا حدی جبران‌کننده فرار شرکت‌های غربی از ایران باشد، در تغییر موضعی آشکار، سطح روابط اقتصادی‌اش با ایران را عملا محدود ساخته است.
این خطری برای روابط تجاری و اقتصادی با بزرگ‌ترین شریک ایران است؛ آنقدر که واجب است مذاکره بر رایزنی با غربی‌ها را مقدم بشماریم و از دیپلمات‌هایمان بخواهیم این بار برای اقتصاد آستین بالا بزنند و تمرکز خود را از غرب به شرق منتقل کنند.
فعالان اقتصادی به خوبی متوجه ارزش راهبردی توافق با اروپاییان در صحنه سیاست خارجی هستند اما قرار بود اقتصاد دیگر به سیاست یارانه ندهد و سیاسیون اولویت‌های اقتصادیون را در اولویت قرار دهند تا آنها آخرین راه‌ها برای حفظ برجام را امتحان کنند.