سرویس سیاسی-

نزدیک چهل سال از آن روزها می‌گذرد و امروز «وحدت حوزه و دانشگاه» بیش از پیش احساس می‌شود، استعمارگران قرن‌ها با تفکیک علوم به دینی و غیردینی و خرافی خواندن علوم دینی و جدی قلمداد کردن علوم غیر از آن دیواری بزرگ میان دانش‌آموختگان این دو حوزه کشیده بودند، وضعیت دگم و غیر‌قابل انعطاف کلیسا در برابر خواسته‌های مشروع و عقلانی مردم که جلوی هرگونه پیشرفت و تحرکی را از آنان می‌گرفت راه را بر استعمارگران و جدایی حوزه دین از اجتماع باز گذاشت، اگر غرب بعد از رنسانس و کنار گذاشتن دین تحریف شده خود از عرصه اجتماع توانست پیشرفت‌های ظاهری را به دست آورده و همزمان با این پیشرفت‌ها در ابعاد دیگر دچار پسرفت‌های وحشتناک گردد جهان اسلام از اول «اطلب العلم من المهد الی اللهد» و «اطلب العلم و لو بالصین» را چراغ راه خود قرار داده بود، زمانی که در غرب علم معنایی نداشت و عالمان حرمتی در جهان اسلام کرسی‌های آزاد‌اندیشی دایر و هزاران دانشجو و طلبه مشغول کسب علم بودند.
این همه گفته نمی‌شود که کم کاری امروز توجیه گردد، در گذشته هر‌چه که بودیم امروز در وضعیت کنونی قرار داریم و این وضعیت از روزی رقم خورد که روشنفکر‌نمایان غرب و شرق‌زده حوزه و دانشگاه را از هم منفک و در یک کلام علم و دین را دو ساحت جداگانه قلمداد کردند.
پیروزی انقلاب اسلامی فضای جدیدی برای دانش‌آموختگان حوزه و دانشگاه ایجاد کرد به صورتی که اساتید دانشگاه در حوزه‌های علمیه حضور یابند و برای طلاب علوم دینی سخنرانی کنند و از سوی دیگر نیز گروه زیادی از طلاب و علمای دین به دانشگاه‌ها راه یافته و ضمن تحصیل علوم جدید داشته‌های خود را در اختیار دانشجویان قرار دهند.
حوزه و دانشگاه علی‌رغم نزدیکی فراوان به هم در چهار دهه گذشته به خوبی از این فرصت بهره نبرده است، بی‌شک حضور سیاسیون و سخنرانی‌های سیاسی در محیط حوزه و همچنین تدریس علوم دینی و فلسفه اسلامی در دانشگاه توسط علمای دین کافی نیست و بایستی به جد نسبت به این حضور و ارتباط تنگاتنگ اندیشید.
وحدت حوزه و دانشگاه از دشمنِ مشترک و در عین حال هدف مشترکِ این دو ناشی می‌شود، هجوم مغول به جهان اسلام و تخریب مساجد توسط آنان، حمله به مساجد در دوره مشروطه و جدایی حوزه و دانشگاه در دوره پهلوی که به پیروزی کودتای 28 مرداد 1332 منتهی شد همه و همه اهمیت وحدت «مسجد و مدرسه» و «حوزه و دانشگاه» را نشان می‌دهد، دشمنان می‌دانستند که برای زمین زدن جامعه بایستی کتابخانه‌ها و مساجد را تخریب کنند و نه دانشجویی برای تحصیل باقی بماند و نه عالمی برای هشدار نسبت به خطرهایی که در کمین است جرات به خود راه دهد، در این راستا حوزه بایستی به تحجر و دگم‌اندیشی متهم می‌شد و دانشگاه بی‌دین قلمداد می‌گردید، انقلاب اسلامی این سد را شکست.
هفت نکته‌ای که نباید از آنها غفلت کرد
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای 27 آذر ماه 1360 پیامی به سمینار وحدت حوزه و دانشگاه صادر کرده و هفت نکته مهم در این‌باره را گوشزد کردند که با گذشت 37 سال از آن روز این نکات هنوز تازه و مغفول به نظر می‌رسند، مرور این نکات را به همه افرادی که دل در گرو وحدت حوزه و دانشگاه دارند توصیه می‌کنیم.
1- اساتید و دانشجویان عزیز و ارجمند دانشگاه‌ها، علی‌رغم توطئه‌ها و تبلیغات دشمنان، شناخت محیط طلبگی را در برنامه کار خود قرار دهند.
2- روحانیون با حضور در دانشگاه‌ها، عملی متقابل انجام دهند. در دانشگاه‌ها نکات بسیاری برای آموختن وجود دارد و ذهن‌های آماده‌ای برای یاد گرفتن.
3-نظامِ طلبگی، نظام کشف نشده‌ای است. شناختن نظام‌طلبگی برای دانشگاهیان و متقابلاً آگاهی از نظام آموزش دانشگاهی برای مدرسان حوزه‌های علمیه، بدون تردید آموزنده و الهام‌بخش خواهد بود.
4- انقلاب اسلامی ایران، قبل از هر چیز، یک انقلاب معنوی است...خلأ معنویت، از آفات اجتماعی در رژیم گذشته بوده است. دانشگاه‌ها و حوزه‌ها برای دفع این آفت، در خود و در جامعه، نقش مهم و مسئولیت عمده برعهده‌ دارند.
5- نظریه «علم برای علم» افسانه‌ کهنه‌ای است که به‌خصوص در یک جامعه انقلابی پذیرفتنی نیست. علم اگر برای انسان، برای آرمان‌های انسانی، برای بشریت که غایت آن، رسیدن به خدا است باشد، معنی پیدا می‌کند. و حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها را به تفکر در این باب دعوت می‌کنم.
6- فلسفه‌ ناهماهنگی و ناهمگونی دانشگاه و حوزه علمیه از القائات دشمنان خدا و خلق است: «متصل، جان‌های مردان خداست»...دانشگاهیان و روحانیون برای رد این نظر، و خنثی کردن نقشه دشمنان، باید با هوشیاری عمل کنند و عملاً نادرستی آن را به اثبات برسانند.
7-تشکیل سمینارها و ایجاد گردهمایی‌ها در زمینه وحدت بین حوزه و دانشگاه، تا روزی که این وحدت عملاً و به‌نحو گسترده حاصل شود ضروری است.(1)
پی‌نوشت:
اطلاعات ، 28 آذر 1360 ، صفحه 1 و 15