Research@kayhan.ir
تالیف: کامران غضنفری

ژنرال هایزر، از موفقیتی که در برپائی تظاهرات دولتی در روز سوم بهمن ماه بدست آورده بود، بسیار خوشحال بود. سخنان او در جلسه‌ روز 24 ژانویه [چهارم بهمن] با سران ارتش چنین است:
« به گروه گفتم که می‌خواهم ترتیب تظاهرات بعدی را بدهیم. گفتم که از پوشش خبری رژه لویزان و از تظاهرات طرفداران دولت بختیار خوشحال شده‌ام. امیدوار بودم تظاهراتی که برای امروز تدارک دیده شده بود، بزرگ‌تر باشد. لازم بود که برای فردا [ 5 بهمن ] تظاهرات وسیعی ترتیب داده شود و باید مطمئن می‌شدیم که فردا هیچ تصویری از شاه حمل نشود. دیروز یکی دو عکس شاه سر دست نشان داده شده بود و ما معتقد بودیم که این کار باید کار اپوزیسیون باشد که عکس شاه را وارد تظاهرات کرده است، زیرا ما دستور قاطع داده بودیم که کسی عکس شاه را حمل نکند. تصمیم گرفتیم که تظاهرات برای سراسر روز تدارک دیده نشود. محدوده زمانی آن از ساعت 30/10 تا 12 باشد. علت هم این بود که نمی‌دانستیم جمعیت چقدر خواهد بود.»92  
ارتشبد فردوست نیز به این ماجرا اشاره کرده و می‌گوید که طبق بخشنامه نخست‌ وزیری، کلیه‌ کارمندان دولت اعم از نظامی و غیرنظامی، با خانواده‌هایشان می‌بایست در میدان بهارستان برای دفاع از قانون اساسی (!) جمع می‌شدند.93  
تیمسار سرتیپ پرنیان ( افسر همکار دفتر ویژه اطلاعات ) در مورخه 4 /11 /1357 اظهار می دارد :
«اینجانب در جلسه مربوط به نحوه برگزاری تظاهرات ملی و میهنی که در سازمان صنایع نظامی به ریاست تیمسار سپهبد ایرج مقدم تشکیل شده بود ، شرکت داشتم و قرار شد که از خودروهای ارتشی برای این مراسم استفاده نشود ... به پرسنل گارد شاهنشاهی هم ابلاغ گردیده به غیر از آنهائی که در آمادگی شرکت دارند و یا مأموریت های خاصی دارند ، بقیه می توانند با لباس سیویل (شخصی) و به همراه خانواده های خود در این مراسم شرکت کنند ولی باید رعایت احتیاط را معمول دارند که هویت آنان و این که ارتشی هستند ، معلوم نگردد .»94  
ژنرال هایزر در بخش‌های پایانی کتاب خود (که چند سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی نوشته شده) باز هم حاضر نیست دست از اوهام و تصورات نادرست خویش بردارد و می‌گوید:
« من هنوز معتقدم که حدود چهار پنجم مردم، از دولت قانونی حمایت می‌کردند (!) این نظریه، از مطالعه‌ حجم، محل و رفتار تظاهرکنندگان مخالف حاصل می‌شود. به خصوص این که تظاهرات مخالفین، با تظاهرات بزرگی (!) که به همـّت ما و در حمایت از بختیار طراحی شد، مقایسه شود.»95  
طرح دستگیری امام خمینی در هنگام ورود به ایران
علی‌رغم همه‌ این ترفند‌ها برای حمایت از بختیار و دارای پایگاه مردمی جلوه دادن دولت وی، امام خمینی دست از مبارزه برنداشته و هم‌چنان بر نامشروع بودن دولت بختیار تأکید می‌ورزید و نیز اعلام می‌داشت که هر چه زودتر به ایران باز خواهد گشت. این مطلب، ترس عجیبی در دل کارتر و سایر مقامات آمریکا ایجاد کرده بود و باعث شده بود تا آنان به فکر ربایش هواپیمای حامل امام خمینی و سپس بازداشت ایشان بیفتند. برژینسکی نظامیان را متقاعد کرد که طرح ربودن هواپیمای حامل امام خمینی و دستگیری رهبری انقلاب و همراهان او را ـ در صورت سفر فوری آنها به ایران ـ بررسی و تهیه کنند . در این میانه ، سولیوان گزارش کرد که بختیار محرمانه اطلاع داده که طرح مربوط به مقابله با ورود ( امام ) خمینی را بررسی کرده و آماده است تا هواپیمای حامل او را در آسمان منحرف کرده ، در جایی دور بنشاند و او را دستگیر کند .96  
خود برژینسکی ماجرا را این گونه بیان می کند :
«در تاریخ 22 ژانویه ( دوم بهمن ) ژنرال براون گزارش کرد که وی توسط هایزر اطلاع پیدا کرده است که بختیار آماده مقابله با خمینی هنگام بازگشت وی می باشد . هواپیمای وی در آسمان به زور منحرف و مجبور به فرود اجباری و بازداشت خواهد شد .»97   
برژینسکی در جای دیگر می گوید :
«در روزهای 23 و 24 ژانویه 79 ( سوم و چهارم بهمن 57) ما جلسات متعددی برای بحث در این موضوع میان خودمان و رئیس جمهوری داشتیم . وقتی من رئیس جمهور را از برنامه بختیار مطلع ساختم ، عکس العمل اولیه رئیس جمهور شدیداً مثبت بود و اعلام کرد که طرح بسیار عالی است . اما ونس شدیداً مجادله کرد که این اقدام منجر به بی نظمی وسیعی خواهد شد که حتی در آن میان خمینی احتمالاً کشته خواهد شد. وی در مجموع ، عواقب غیر قابل تصوری را مطرح می ساخت. در تمام روز 24 ژانویه ، ما جلسه خود را ادامه دادیم . براون و من اصرار داشتیم که اگر بختیار می خواهد خمینی را توقیف کند ، او باید به این کار تشویق شود و اشتباه بزرگی برای ما خواهد بود که خلاف آن علائمی بدهیم ... رئیس جمهور بعد از آن که چندین بار مرا به دفتر کار خود احضار کرد ، طرح پیش نویس براون و مرا با کمی تغییرات انتخاب نمود و در حقیقت به بختیار برای اجرای آنچه که پیشنهاد داده بود ، چراغ سبز داد . متأسفانه خمینی بازگشت خود را به تأخیر انداخت و اگر چه در آن کشمکش اولیه شاید بختیار به یک پیروزی روانی محدودی نائل گردید، اما موضوع همچنان لاینحل ماند.»98   
منابع در دفتر روزنامه موجود است
در روز چهارم بهمن ، کارتر متن تعدیل شده گزارش برژینسکی – هارولد براون را به عنوان دستورالعمل برای سولیوان و هایزر فرستاد . آنها موظف بودند که در صورت قطعی شدن سفر امام خمینی و تصمیم بختیار به ربودن هواپیما و دستگیری رهبر انقلاب ، از او حمایت کنند .99   
کارتر در جایی اعتراف می کند:
«در همین احوال ما از سعودی‌ها، مصری‌ها، مراکشی‌ها، اردنی‌ها و سایر کشورهای مسلمان تقاضا کردیم از حکومت بختیار حمایت کنند و از تمام نفوذ و امکانات خود برای جلوگیری از بازگشت [امام] خمینی به تهران استفاده نمایند. ولی بیش از یک میلیون نفر تظاهر کننده در خیابان‌های تهران به راه افتاده، خواهان بازگشت او بودند.»100  
آری، به اعتراف خود کارتر، بیش از یک میلیون نفر از مردم در تهران، ضمن برپائی تظاهرات خواهان بازگشت امام به کشور بودند (و مشابه این وضعیت در سایر شهرها نیز جریان داشت) امـّا دولت آمریکا با سرسختی تمام، همچنان از دولت نامشروع بختیار حمایت می‌کرد.
هنگامی که بختیار و دولت آمریکا، عزم جـّدی امام خمینی را در بازگشت به ایران مشاهده می‌کنند، به فکر بستن فرودگاه‌های کشور می‌افتند تا بلکه به این طریق مانع از ورود امام شوند و این برنامه به مدت چند روز ادامه می‌یابد. هایزر در خاطرات روز 27 ژانویه [هفتم بهمن] خود می‌نویسد:
«لغو پروازهای ایرفرانس نشان می‌داد که آیت‌الله فردا نخواهد آمد. در این صورت می‌شد فرودگاه را باز کرد. از سوی دیگر، دلایلی وجود داشت که فرودگاه همچنان بسته بماند، اگر چه منجر به درگیری ‌شود. خونریزی احتمالاً اجتناب‌ناپذیر بود. بهتر بود که [امام] خمینی را در خارج نگاه داشت، حتی به قیمت این خونریزی‌ها.»101