در بررسی تبعات جنگ جهانی دوم، نکته حائز اهمیت این است که در آرشیوهای مختلف داخلی و خارجی، تعداد بیشتری اسناد نسبت به جنگ جهانی اول موجود است. به ویژه اینکه این اسناد، ابعاد بیشتری از فاجعه و تبعات ‌اشغال را که برای مدت‌ها در ایران حضور داشته، نشان می‌دهد. در آرشیو مجلس شورای اسلامی که در آن زمان به نام آرشیو مجلس شورای ملی شناخته می‌شد این موضوع هویداست. آرشیو مجلس، عمدتا دربرگیرنده عرائض و شکواییه‌های مردمی هست که از اقصی نقاط کشور برای مجلس ارسال می‌گردید تا به مشکلات آنها رسیدگی شود. به‌ویژه اینکه ابعاد پنهان و ناگفته‌های این فاجعه و لطماتی که برای سراسر کشور در بر داشته را می‌شود از لابلای این اسناد بیرون کشید.
از همین روی در بررسی تبعات جنگ جهانی دوم (برخلاف جنگ جهانی اول) مجموع اسناد قابل توجهی در اختیار است که عمدتا در آرشیوهای سیاسی و نظامی ما موجود نیست. موضوعاتی مثل تبعات فرهنگی، اجتماعی و حتی روانی جنگ جهانی دوم که در چندسال اخیر بازیابی گردیده و عمده این اسناد هنوز در منابع و کتبی که پیرامون جنگ جهانی دوم منتشر شده، مورد استفاده قرار نگرفته است. در سال‌های اخیر بیش از دو سه میلیون از این اسناد شناسایی شده که بسیاری از آنها، مسائل و مشکلاتی که برای ملت ایران در طول جنگ جهانی دوم به بار آمد را نشان می‌دهد. در زیر به برخی از این اسناد‌اشاره می‌شود که صریح‌ترین مکتوبات حکایت‌کننده رنج ملتی در بند و تحت‌اشغال به شمار می‌آیند.
برخی از عرائض و شکایات مردمی
مربوط به جنگ جهانی دوم:
در چند سند زیر، شاکیان از خساراتی که‌اشغالگران و ارتش‌های متفقین به کسب و کار و اماکن‌اشتغال آنها زده و اموال‌شان را به غارت برده‌اند، شکایت می‌کنند:
به کلی بیچاره شده‌ام
سند:
کمیسیون عرائض
22/3/24
ریاست محترم مجلس شورای ملی دام بقائه
محترما معروض می‌دارد در پیرو عریضه تقدیمی راجع به خسارات وارده از طرف سربازان نیروی نظامی انگلستان به اینجانب ابراهیم اسماعیل پور که به کلی... بیچاره گردیده‌ام ، از وزارت امور خارجه پاسخ رسیده که مشغول تحقیقات می‌باشیم ، در صورتی‌که پرونده امر در اداره فرمانداری تهران مشهود است و دلیل بر صدق عرایض حقیر است. احتراما استدعا از آستان مبارک که اولین پناه بیچارگان است، می‌نماید ، امر مقرر فرمایید هرچه زودتر رسیدگی و احقاق حق فرموده...که از پریشانی نجات یافته و دعا گو باشم. نشانی: تهران ، سرگذر ری- قهوه خانه سید آقا کشمیری – ابراهیم اسماعیل پور 20 خرداد 1324 هجری شمسی۱۵۰
یک عده از قشون ارتش انگلیس
وارد قهوه خانه اینجانب شدند...
سند:
دبیرخانه 1/2/24
ریاست محترم مجلس شورای ملی
محترما با نهایت سپاسگزاری ، مع الاسف با کمال انکسار و مظلومیت معروض می‌دارد – چه اینکه فدوی محمد ابراهیم اسماعیل پور دارنده ورقه شناسنامه شماره 2590 ساکن همدان در هشت ماه قبل در همدان محل شمس آباد قهوه خانه مفتوح نموده بودم ، با آن به امورات و زندگانی خود و 9 سر عائله را فراهم می‌نمودم تا اینکه در شب، یک عده از قشون ارتش انگلیس وارد قهوه خانه اینجانب شده بدون مقدمه آنچه اثاثیه داشتم تقریبا میزان مبلغ 31000 ریال بود، آتش زدند و خسارت کلی زدند. ناچارا قضیه را به قنسولگری گزارش، رسیدگی و اقدام نمودند، صدق عرایضم محرز گردید. از طرف قنسولگری اظهار داشتند که قضیه مربوط به فرمانداری محل است. چند عریضه راجع به بیچارگی خود و 9 سر عائله‌ام به اداره فرمانداری تقدیم، در چهار ماه قبل به‌وسیله شهربانی قضیه تحت رسیدگی قرار گرفت و تعدی که خارج از طاقت به حقیر وارد شده بود، صدق آن محرز گردید و از طرف فرمانداری میزان خسارت معلوم ولی تا به‌کنون چند عریضه به‌فرمانداری تقدیم نموده‌ام که تاکنون رسیدگی و اقدامی ننموده‌اند و پرونده سابقه در فرمانداری مشهود است.
استدعا از آستان مبارک که اولین پناه بیچارگان...مقرر فرمایید پرونده فدوی را بخواهید در اطراف دادرسی فرموده، خسارت حقیر را وصول فرموده که از استیصال نجات یافته و دعاگو باشم. در انتظار رسیدگی می‌باشم.
آدرس همدان – سرگذر بخشی – توسط رضا خدا بخش قناد – ابراهیم اسماعیل پور 20 / 2 / 1324 ۱۵۱
قتل اتباع ایرانی توسط قوای متفقین
مجموعه‌ای دیگر از اسناد موجود، اختصاص دارد به خساراتی که ارتش و نیروهای متفقین به مردم عادی، کسبه، بازرگانان و اهالی کوچه و بازار وارد آوردند، با اتومبیل‌های خود، آنان را زیر گرفته یا به طرف‌شان شلیک کرده و یا به انحاء مختلف این افراد را به قتل رساندند. بسیاری از این اسناد که به صورت عریضه و شکایت تنظیم شده، هیچ‌گاه مورد رسیدگی قرار نگرفت و در آرشیو مجلس شورای ملی، وزارت کشور و یا نهادها و ارگان‌های دیگر باقی ماند.
در آرشیوهای مختلف، آمار گوناگونی از این قتل‌ها و کشتارها و همچنین مرگ و میری که از قِبَل جنگ جهانی دوم برای ملت ما به ارمغان آمد ارائه شده که رقم‌هایی بیش از 5 تا 6 میلیون نفر تلفات را نشان می‌دهد. از لابلای این اسناد که اخیرا بازیابی شده، ابعاد گوناگونی از لطمات و خساراتی که به مردم وارد شده هم به صورت مشخص و مستند ارائه گردیده است که از میان آنها به طور مشخص،به مواردی‌اشاره می‌شود که تقریبا در هیچ‌یک از منابع و اسناد دیگر ذکر نشده است:
متفقین جرائمی شامل قتل عمد
و غیر عمد مرتکب شدند
سند:
 وزارت دادگستری – اداره حقوقی – 1 خرداد سال 1322- ریاست هیئت وزیران
... پس از واقعه شهریور 1320 و ورود نیروی متفقین به خاک ایران، افراد نیروهای مزبور، جرائمی را مرتکب شدند که بیشتر آنها قتل عمد و غیر عمد است. وزارت دادگستری از طریق وزارت امور خارجه اقدامات لازم برای تسلیم متهمین به دادگاه صالح نموده است ولی نسبت به عده زیادی از پرونده‌ها که فهرست آن به پیوست تقدیم می‌گردد، به اخذ نتیجه مثبتی موفق نگردیده و نسبت به بقیه نیز مکاتبه با وزارتخانه نامبرده ادامه دارد. چون بزه‌هایی که از ناحیه افراد نیروهای متفقین واقع می‌شود، رو به ازدیاد است و بیم آن می‌رود که حقوق افراد ایرانی در معرض تضییع قرار گیرد، مراتب را به استحضار خاطر عالی می‌رساند که مقرر فرمایید اقدام جدی تری در تهیه وسائل تعقیب متهمین معمول دارند.
از طرف وزیر دادگستری
بخشی از همین شکواییه‌ها و عریضه‌های مردم توسط برخی مقامات دولتی از جمله معاون سیاسی وزیر کشور، رئیس‌امنیه کل کشور، وزیر کشور و... منعکس شده که خود از اعتبار اسنادی بیشتری برخوردار است. نکته‌ای که در این قتل و کشتارها وجود دارد، این است که در اغلب موارد سربازان ارتش‌های کشورهای‌اشغالگر، به دلیل افراط در خوردن مسکرات و مشروبات الکلی، مست بوده و یا حین رانندگی از سرعت بالایی برخوردار بوده‌اند.