افزایش فشارهای سیاسی و اقتصادی به عربستان
طوفان قتل خاشقجی تاج و تخت آلسعود را به لرزه انداخت
تبعات و پیامدهای قتل «خاشقجی» روز به روز برای عربستان بیشتر میشود. بورس این کشور سقوط کرده، شرکتهای تجاری و موسسات رسانهای برنامههای خود در این کشور را لغو و برخی نیز خواستار خروج سفرای کشورهای دنیا از عربستان شدهاند. آمریکا نیز پس از تهدید العربیه تهدید کرده، تمام اموال سعودی را بلوکه کند!
سرویس خارجی-
آش قتل «خاشقجی» منتقد سعودی آنقدر شور شده که برای از پا درآوردن هر پادشاهی کفایت میکند. این عبارتی است که کیهان طی دو هفته گذشته که از ناپدید شدن و احتمال قتل جمال خاشقجی میگذرد به روشهای مختلف به آن پرداخته است. چرا که عربستان نوعی از تروریسم دولتی در این ماجرا را مرتکب شده و همین مسئله میتواند تبدیل به باتلاقی بنیان افکن برای بن سلمان و تاج و تختی شود که او برایش جنایتها کرده. هرچند لابیهای سعودی در آمریکا با هزینههای بالا سعی کرده اند تا کمترین تبعات در این مسئله متوجه عربستان نشود اما دولتمردان آمریکا در برابر فشار افکار عمومی ناگزیر شدهاند، هم انتقاد و تهدید کنند و هم از لزوم ادامه همکاریهای تجاری با عربستان بگویند!
دونالد ترامپ در چند سخنرانی به صراحت گفته ممکن است اقدامات سختی علیه عربستان در ماجرای قتل خاشقجی انجام دهیم اما این به معنای تحریم تسلیحاتی ریاض نخواهد بود! همین مسئله باعث شده تا کارشناسان به این نتیجه برسند که حقوق بشر برای آمریکا محلی از اعراب نداشته باشد. اما با این وجود برخی از اعضای دولت آمریکا و همچنین کنگره از احتمال فشار بر آمریکا خبر دادهاند، آن هم درست پس از این که العربیه، بازروی رسانه ای خاندان سعودی به نقل از این خاندان نوشت، اگر آمریکا به روندی که در پیش گرفته ادامه دهد، عربستان قیمت نفت را به بالای 200 دلار میرساند و اموال خود را از آمریکا خارج میکند.
خط و نشان
برای سعودی
«لاری کودولو» مشاور اقتصادی کاخ سفید، که به اندازه ترامپ در قبال اعراب و مسلمانان نژادپرست است، هشدار داد که رئیسجمهور آمریکا در تهدیدهایش «بسیار بسیار جدی است» و بعید نیست که از جمله تدابیر، بلوکه کردن داراییها، سپردهها و سرمایهگذاری عربستان در آمریکا باشد که بالغ بر 2تریلیون دلار است. همانگونه که دولت آمریکا بعد از سقوط شاه در ایران و پیروزی انقلاب در سال 1979 میلادی، اموال و سپردههای ایران در بانکهای آمریکا را مصادره کرد.
علاوه بر این «جیمی دایمون»، مدیر ارشد بانک سرمایه گذاری «جی پی مورگان» و «بیل فورد» رئیس شرکت خودروسازی فورد نیز برنامه سفر خود به عربستان برای شرکت در یک کنفرانس سرمایهگذاری را لغو کردهاند. این تازه ترین تصمیم شرکتهای بینالمللی برای عدم شرکت در کنفرانس اقتصادی و سرمایهگذاری عربستان به خاطر ناپدید شدن جمال خاشقجی روزنامهنگار منتقد سعودی است. بر اساس این گزارش، لغو سفر این دو مدیر ارشد آمریکایی فشار بر سایر شرکتهای آمریکایی را برای بازنگری در تصمیم خود با هدف شرکت در این کنفرانس سرمایهگذاری افزایش داده است. کنفرانس سرمایهگذاری ریاض هر سال با حضور مدیران ارشد شرکتهای بزرگ از سراسر جهان برگزار میشود ولی به نظر میرسد کنفرانس امسال تحت تاثیر خاشقجی قرار گرفته است. رسانههای خبری جهان از جمله سیانان، فایننشال تایمز، نیویورک تایمز، سیانبیسی و بلومبرگ نیز از عدم حضور خود در این کنفرانس سرمایهگذاری خبر دادهاند. شبکه فاکس نیوز که تنها رسانه خبری غربی است که قصد شرکت در این کنفرانس را دارد، اخیرا اعلام کرده است که در حال بازنگری در این تصمیم
است.
سقوط آزاد بورس عربستان
اما درپي ناپديد شدن این روزنامهنگار منتقد و فشارها ضد عربستان و تحريم اقتصادي اين کشور، 50 ميليارد دلار خسارت به بورس عربستان طي دو روز وارد شده است. شبکه خبري «العالم» با اشاره به سقوط هفت درصدي شاخص بورس عربستان درپي ناپديد شدن «جمال خاشقجي» گزارش داد، خسارت بورس سعودي روز پنجشنبه گذشته و روز يکشنبه، 50 ميليارد دلار برآورد ميشود. در اين گزارش آمده: با افزايش اعمال فشارهاي بينالمللي ضد رياض شاخص بورس عربستان با سقوط هفت درصدي، ارزشي را که سال 2018 کسب کرده بود، از دست داد.
«جرمی هانت» وزیر خارجه انگلیس نیز در واکنش به قتل خاشقجی با بیان اینکه عربستان باید با تحقیقات درباره سرنوشت روزنامهنگار مفقود عربستانی همکاری کند، گفت در صورتی که مشخص شود «جمال خاشقجی» به قتل رسیده، باید اقدامی درباره این رفتار سعودیها انجام داد. هانت در بخش دیگری از صحبتهایش، گفت: «اگر، آنطور که سعودیها میگویند، این قتل وحشتناک رخ نداده، پس جمال خاشقجی کجاست؟ این چیزی است که جهان میخواهد بداند. اگر آنها چیزی برای پنهان کردن ندارند، در آن صورت همکاری خواهند کرد و باید این کار را کنند.»
حمایت اتحادیه عرب از عربستان
از سوی دیگر، اتحادیه عرب به تهدیدات آمریکا علیه عربستان در پی ناپدید شدن جمال خاشقجی نویسنده منتقد سعودی واکنش نشان داد. دبیرخانه اتحادیه عرب با صدور بیانیهای تهدید به تحمیل تحریمها علیه عربستان یا هرگونه تهدید علیه این کشور در پی ناپدید شدن جمال خاشقجی نویسنده سعودی را محکوم کرد.
هشدار به آمریکا
«ترکی الدخیل» مدیر شبکه العربیه به آمریکا هشدار داده بود در صورتی که واشنگتن در جهت تحریم علیه ریاض به دلیل پرونده ناپدید شدن «جمال خاشقجی» گام بردارد، با تبعاتی روبه رو میشود همچون: نزدیکی میان تهران و ریاض، احداث پایگاه روسیه در شمال عربستان و احتمال اینکه قیمت نفت به 100 و 200 دلار به عنوان ضربهای اقتصادی برسد. به نظر میرسد تهدید آمریکا به مصادره اموال عربستان در واکنش به همین تهدید صورت گرفته باشد.
اما در واکنش به این سخنان فیصل بن فرحان مشاور ارشد سفیر سعودی در واشنگتن در صفحه توییتر خود به اظهارات «ترکی الدخیل» مدیر شبکه العربیه که تهدیدات تندی را علیه آمریکا مطرح کرده، واکنش نشان داد و گفت این یادداشت بازتابدهنده موضع حکومت سعودی نیست!
ملک سلمان سکوت خود را شکست
در همین حال و در سایه فشارهای زیاد جهانی، بعد از گذشت ۱۳ روز از ناپدید شدن جمال خاشقجی، ملک سلمان به دادستانی عربستان دستور داد تا تحقیقاتی را در این رابطه انجام دهد. شبکه خبری ان.تی.وی ترکیه نیز اعلام کرد که فعالیت تیم تحقیقاتی مشترک ترکیه و عربستان در اسلامبول درباره ناپدید شدن جمال خاشقجی
آغاز شد.
این تیم تحقیقاتی مشترک که تشکیل آن در مذاکره تلفنی رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه با سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان نیز مورد تاکید قرار گرفت، پس از بررسی تخصصی موضوع، نتایج به دست آمده را به دولت متبوع خود اعلام و دو کشور به صورت مشترک نتیجه تحقیقات را اعلام خواهند کرد.