حاجعلی کیا و سازمان کوک به روایت اسناد ساواک - 33
گزارش ساواک از تشکیلات گسترده سازمان کوک
ماده 8. چون حسن جریان ارتباطات دارای اهمیت حیاتی است، کوشش و تقویت امور ارتباطی (پست، تلگراف، تلفن بیسیم و باسیم) و سعی در گماردن برادران و اشخاص صالح در پستهای ارتباطی نقاط حساس کشور اعم از مرکز و شهرستانها.
تبصره 1. در انتخاب مأمورین مخابراتی و مکالماتی بایستی نهایت دقت و مراقبت به عمل آید و مجاهدت شود حتیالامکان پستهای حساس اینگونه مشاغل به برادران واگذار شوند.
تبصره 2. استفاده از دستگاههای ارتباطی سرّی در زمان جنگ برای کسب خبر و گذاشتن اطلاعات کسب شده در اختیار مقامات سازمان کوک و یا مقاماتی که وسیله سازمان معرفی شوند.
ماده 9. در حفاظت و نگهداری دستگاههای ارتباطی در مرکز و کلیه شهرستانهای ایران از نقطه نظر فنی و دایر بودن آنها و اینکه افرادی پیدا نشوند که اختلالی در کار دستگاهها به وجود آورند، بایستی مساعی لازم را مبذول و به همین مناسبت، کلیه برادران موظفند در حوزه مأموریت خود تا حدود امکان مطالعات لازم نموده، در صورت مشاهده و یا احساس وقوع عملیاتی که برخلاف مصالح ارتباطات مملکت باشد، مراتب را گزارش دهند.
ماده 10. کوشش برای آماده نگهداشتن دستگاههای ارتباطی و کلیه وسایل مورد استفاده پستی و تلگرافی و تلفنی در زمان جنگ، به منظور تأمین بهرهبرداری صحیح و کامل و همچنین اطمینان از عدم ایجاد وقفه در گردش کارهای روزانه در کلیه شرایط و زمانهای مختلف.
ماده 11. دقت و تحقیق در اعمال و رفتار افراد نالایق و گزارش آنها به کمیتههای مربوطه.
ماده 12. تشکیل مجالس سخنرانی و خطابه در مرکز، جهت ایجاد روح میهنپرستی و شاهدوستی کارمندان با اطلاع کمیته اصلی.
ماده 13. به منظور ایجاد وحدت و همکاری در اجرای برنامهها، چنانچه صلاحیت خدمتی ایجاب نماید، ممکن است کمیته در موقع لزوم از طریق ستاد کل سازمان از همکاری کمیتههای سایر وزارتخانهها استفاده شود.
ماده 14. تهیه وسایل تیراندازی و عملیات پارتیزانی و نیروی مقاومت ملی و دفاع غیرنظامی، با استفاده از راهنمایی و دستورهای سازمان کوک در اجرای برنامههای مقاومت ملی و دفاع غیرنظامی، طبق دستور ستاد سازمان عمل خواهد شد.
ماده 15. تشویق و وادار نمودن افراد علاقمند به چاپ و نشر رسالات و یا مقالات در روزنامهها و مجلات در زمینه میهنپرستی و علاقه به کشور شاهنشاهی ایران و مقدسات ملی با استحضار سازمان.
ماده 16. این آییننامه که مشتمل بر 15 ماده و 11 تبصره میباشد، برای روشن شدن وظایف و رویه کار کمیته اصلی و کمیتههای فرعی وزارت پست و تلگراف و تلفن به عنوان آییننامه اختصاصی در جلسه مورخه بیست و نهم دی ماه 1342 مورد تصویب کلیه اعضای کمیته اصلی قرار و مورد تأیید ستاد کل سازمان کوک قرار گرفت.»
در سازماندهی سازمان کوک، تشکلهای سلطنتطلبی که در اطراف و اکناف کشور به وسیله افراد محلی به وجود آمده بود، مانند «جمعیت فداکاران» که بعد از شهریور 1320ش توسط محمد دیهیم در تبریز به وجود آمده بود، باوجود اینکه در ذیل نام خود فعالیت داشتند، به این تشکیلات پیوستند:
«برای پیشرفت کار جمعیت، حد اعلای کوشش را دارم. برای ورود خواص شهر هم به جمعیت فداکاران، شخصاً اقدام و تبلیغ نموده و مینمایم تا جبران رکود گذشته در نزدیکترین فرصتی بشود.»
«حسبالامر شمهای از گزارشات و همکاری خود را با ستاد ارتش و شهربانی و همچنین چگونگی تأسیس حزب سوسیالیست ایران و اسامی اعضای موقت کمیته مرکزی و کمیتههای اطلاعات و تبلیغات و انتشارات حزب را به پیوست تقدیم و نیز رونوشت نامهای را که برابر دستور شفاهی جناب سرهنگ مبصر، به فرمانداری نظامی تهران نوشته به پیوست تقدیم، امید است فدوی مشمول توجه و عنایات حضرت اجل عالی بوده و هرگونه اوامری باشد در انجام آن تمام سعی و کوشش را معمول خواهد داشت. بدیهی[است] انجام هر امر که صلاح ملک و ملت در او باشد، موجب بسی افتخار و مباهات است.»
سپهبد کیا با بهرهگیری از جایگاه سازمانی خود در اداره دوم ارتش و حمایت مستقیم محمدرضا پهلوی، کمیتههای مختلف اصلی و فرعیِ محلی و اداری را به صورت گستردهای سازماندهی نمود تا جایی که ساواک در تحقیقاتی که پیرامون آن صورت داد، دربارهی آن نوشت:
«این سازمان در تمام استانها و شهرستانها (بهویژه در بین شهرهای مرزی و عشایر) دارای سازمان و کمیتههای مخفی میباشد... ریاست فائقه و افتخاری سازمان با شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاه میباشد و هرگونه اوامر و دستورات سازمانی که تا حدی مهم و قابل توجه باشد، به فرمان مبارک شاهنشاه، یا با اجازه و موافقت قبلی ملوکانه توسط ستاد سازمان به اعضاء ابلاغ میگردد. سازمان دارای کمیتههای مختلف و متعدد (به نام کمیته فرهنگ، دادگستری، کمیته مجلس شورای ملی، سنا، کارگری، نظامی، فنی، روحانی و وعاظ، پیشهور و اصناف و غیره میباشد)، که هر یک از کمیتهها را عناصر مربوط به همان حرفه کمیته تشکیل میدهند.
البته در تمام وزارتخانهها و سازمانهای دولتی، سازمان دارای کمیته یا کمیتههایی میباشد که عدهای از کمیتهها به نام کمیته اصلی است و هر کمیته اصلی دارای یک یا چند کمیته فرعی خواهد بود... دستورات و تصمیماتی که از ستاد سازمان و کمیتهها کتباً ابلاغ میشود، اکثر نزدیک به اتفاقشان مربوط به نحوه مبارزه با تبلیغات شوم و مضره کمونیستها و خنثی کردن هدفها و مقاصد آنان و همچنین تبلیغ به خدمات و اصلاحاتی که در کشور به فرمان شاهنشاه انجام شده، میباشد و به کمیته توصیه میشود که در محافل و مجالس و اجتماعات، اصلاحات انجام شده در کشور را متذکر و هدف کمونیستها و جبهه ملی و کلیه دستجات و عناصر ضدملی و ضدسلطنت را تشریح و مقاصد آنها را خنثی نمایند و کوشش شود که عناصر منحرف در راه شاهدوستی وارد و افراد ناراضی را با انجام درخواستهای مشروع و قانونیشان راضی نمایند.
تبصره 1. در انتخاب مأمورین مخابراتی و مکالماتی بایستی نهایت دقت و مراقبت به عمل آید و مجاهدت شود حتیالامکان پستهای حساس اینگونه مشاغل به برادران واگذار شوند.
تبصره 2. استفاده از دستگاههای ارتباطی سرّی در زمان جنگ برای کسب خبر و گذاشتن اطلاعات کسب شده در اختیار مقامات سازمان کوک و یا مقاماتی که وسیله سازمان معرفی شوند.
ماده 9. در حفاظت و نگهداری دستگاههای ارتباطی در مرکز و کلیه شهرستانهای ایران از نقطه نظر فنی و دایر بودن آنها و اینکه افرادی پیدا نشوند که اختلالی در کار دستگاهها به وجود آورند، بایستی مساعی لازم را مبذول و به همین مناسبت، کلیه برادران موظفند در حوزه مأموریت خود تا حدود امکان مطالعات لازم نموده، در صورت مشاهده و یا احساس وقوع عملیاتی که برخلاف مصالح ارتباطات مملکت باشد، مراتب را گزارش دهند.
ماده 10. کوشش برای آماده نگهداشتن دستگاههای ارتباطی و کلیه وسایل مورد استفاده پستی و تلگرافی و تلفنی در زمان جنگ، به منظور تأمین بهرهبرداری صحیح و کامل و همچنین اطمینان از عدم ایجاد وقفه در گردش کارهای روزانه در کلیه شرایط و زمانهای مختلف.
ماده 11. دقت و تحقیق در اعمال و رفتار افراد نالایق و گزارش آنها به کمیتههای مربوطه.
ماده 12. تشکیل مجالس سخنرانی و خطابه در مرکز، جهت ایجاد روح میهنپرستی و شاهدوستی کارمندان با اطلاع کمیته اصلی.
ماده 13. به منظور ایجاد وحدت و همکاری در اجرای برنامهها، چنانچه صلاحیت خدمتی ایجاب نماید، ممکن است کمیته در موقع لزوم از طریق ستاد کل سازمان از همکاری کمیتههای سایر وزارتخانهها استفاده شود.
ماده 14. تهیه وسایل تیراندازی و عملیات پارتیزانی و نیروی مقاومت ملی و دفاع غیرنظامی، با استفاده از راهنمایی و دستورهای سازمان کوک در اجرای برنامههای مقاومت ملی و دفاع غیرنظامی، طبق دستور ستاد سازمان عمل خواهد شد.
ماده 15. تشویق و وادار نمودن افراد علاقمند به چاپ و نشر رسالات و یا مقالات در روزنامهها و مجلات در زمینه میهنپرستی و علاقه به کشور شاهنشاهی ایران و مقدسات ملی با استحضار سازمان.
ماده 16. این آییننامه که مشتمل بر 15 ماده و 11 تبصره میباشد، برای روشن شدن وظایف و رویه کار کمیته اصلی و کمیتههای فرعی وزارت پست و تلگراف و تلفن به عنوان آییننامه اختصاصی در جلسه مورخه بیست و نهم دی ماه 1342 مورد تصویب کلیه اعضای کمیته اصلی قرار و مورد تأیید ستاد کل سازمان کوک قرار گرفت.»
در سازماندهی سازمان کوک، تشکلهای سلطنتطلبی که در اطراف و اکناف کشور به وسیله افراد محلی به وجود آمده بود، مانند «جمعیت فداکاران» که بعد از شهریور 1320ش توسط محمد دیهیم در تبریز به وجود آمده بود، باوجود اینکه در ذیل نام خود فعالیت داشتند، به این تشکیلات پیوستند:
«برای پیشرفت کار جمعیت، حد اعلای کوشش را دارم. برای ورود خواص شهر هم به جمعیت فداکاران، شخصاً اقدام و تبلیغ نموده و مینمایم تا جبران رکود گذشته در نزدیکترین فرصتی بشود.»
«حسبالامر شمهای از گزارشات و همکاری خود را با ستاد ارتش و شهربانی و همچنین چگونگی تأسیس حزب سوسیالیست ایران و اسامی اعضای موقت کمیته مرکزی و کمیتههای اطلاعات و تبلیغات و انتشارات حزب را به پیوست تقدیم و نیز رونوشت نامهای را که برابر دستور شفاهی جناب سرهنگ مبصر، به فرمانداری نظامی تهران نوشته به پیوست تقدیم، امید است فدوی مشمول توجه و عنایات حضرت اجل عالی بوده و هرگونه اوامری باشد در انجام آن تمام سعی و کوشش را معمول خواهد داشت. بدیهی[است] انجام هر امر که صلاح ملک و ملت در او باشد، موجب بسی افتخار و مباهات است.»
سپهبد کیا با بهرهگیری از جایگاه سازمانی خود در اداره دوم ارتش و حمایت مستقیم محمدرضا پهلوی، کمیتههای مختلف اصلی و فرعیِ محلی و اداری را به صورت گستردهای سازماندهی نمود تا جایی که ساواک در تحقیقاتی که پیرامون آن صورت داد، دربارهی آن نوشت:
«این سازمان در تمام استانها و شهرستانها (بهویژه در بین شهرهای مرزی و عشایر) دارای سازمان و کمیتههای مخفی میباشد... ریاست فائقه و افتخاری سازمان با شخص اعلیحضرت همایون شاهنشاه میباشد و هرگونه اوامر و دستورات سازمانی که تا حدی مهم و قابل توجه باشد، به فرمان مبارک شاهنشاه، یا با اجازه و موافقت قبلی ملوکانه توسط ستاد سازمان به اعضاء ابلاغ میگردد. سازمان دارای کمیتههای مختلف و متعدد (به نام کمیته فرهنگ، دادگستری، کمیته مجلس شورای ملی، سنا، کارگری، نظامی، فنی، روحانی و وعاظ، پیشهور و اصناف و غیره میباشد)، که هر یک از کمیتهها را عناصر مربوط به همان حرفه کمیته تشکیل میدهند.
البته در تمام وزارتخانهها و سازمانهای دولتی، سازمان دارای کمیته یا کمیتههایی میباشد که عدهای از کمیتهها به نام کمیته اصلی است و هر کمیته اصلی دارای یک یا چند کمیته فرعی خواهد بود... دستورات و تصمیماتی که از ستاد سازمان و کمیتهها کتباً ابلاغ میشود، اکثر نزدیک به اتفاقشان مربوط به نحوه مبارزه با تبلیغات شوم و مضره کمونیستها و خنثی کردن هدفها و مقاصد آنان و همچنین تبلیغ به خدمات و اصلاحاتی که در کشور به فرمان شاهنشاه انجام شده، میباشد و به کمیته توصیه میشود که در محافل و مجالس و اجتماعات، اصلاحات انجام شده در کشور را متذکر و هدف کمونیستها و جبهه ملی و کلیه دستجات و عناصر ضدملی و ضدسلطنت را تشریح و مقاصد آنها را خنثی نمایند و کوشش شود که عناصر منحرف در راه شاهدوستی وارد و افراد ناراضی را با انجام درخواستهای مشروع و قانونیشان راضی نمایند.