فریده شریفی
«مشورت» در زندگی انسان‌ها نقش اساسی و حیاتی دارد چه بسا ناکامی‌ها و شکست‌ها که با مشورت تبدیل به موفقیت و پیروزی گشته و چه بسا موفقیت‌ها که بر اثر تک‌روی، خودخواهی و عدم مشورت و تبادل نظر با دیگران دوامی نیافته و به شکست منجر شده است.
مشورت در دیدگاه اسلام بسیار با اهمیت شمرده شده و ریشه‌ای قرآنی دارد. خداوند خطاب به رسول گرامی اسلام(ص) می‌فرماید: «در انجام امور با مؤمنان مشورت و تبادل‌نظر کن.» پیامبر(ص) و ائمه‌اطهار(ع) علاوه بر این که خود مشاور مردم بودند و پیوسته به راهنمایی مردم می‌پرداختند با دیگران نیز مشورت می‌کردند.
فلسفه مشورت
 در نگرش اسلامی
مشورت کردن و استفاده از عقل و تفکر انسان‌های دیگر یکی از راه‌های اساسی حل مسائل و رسیدن به نتیجه مورد نظر است، مشورت کردن و تبادل نظر افراد را به آرزوهایشان نزدیک‌تر می‌کند، افراد ممکن است برای رسیدن به رویاها و خواسته‌های خود راه های متعددی را در پیش گیرند اما به خواسته خود نرسند در حالی که اگر همین افراد دست از تک‌روی، خودمحوری و غرور و تکبر بردارند و از دیدگاه و نظر دیگران برای رسیدن به اهداف خود بهره گیرند زودتر به هدف خود می‌رسند.
حضرت علی(ع) در این باره می‌فرماید: «با افراد عاقل و صاحب‌خرد مشورت کن تا از لغزش و پشیمانی ایمن گردی.»
در جنگ «احد» پیامبر اعظم(ص) شورایی را تشکیل داد و درباره این که برای جنگیدن از مدینه بیرون بروند و یا در خود مدینه سنگر بگیرند مشورت نمود. نظر شخص پیامبر گرامی اسلام(ص) و عده‌ای دیگر سنگربندی در مدینه بود ولی اکثر جوان‌هایی که از یاران پیامبر بودند به بیرون رفتن از مدینه تمایل نشان دادند و گفتند یا رسول‌الله(ص) ما تابع شما هستیم ولی چون از ما نظر خواستید، عقیده ما بیرون رفتن است.
پیامبر گرامی اسلام(ص) رأی جوانان پرشور و مؤمن را بر رأی دیگران و حتی بر رأی خود مقدم داشت و سلاح برداشت و عازم جبهه نبرد شد. فرمان «و شاورهم فی‌الامر» در امور با آنان مشورت من نیز پس از جنگ احد نازل شد.
در آیه 159 سوره آل‌عمران نیز آمده است: «ای پیامبر، به رحمت سرشار خدایی، با امت نرم و خوش‌خوی بودی، اگر درشت خوی و سخت دل بودی از پیرامونت پراکنده می‌شدند، پس از ایشان درگذر، و برایشان آمرزش خواه و با آنان در کارها مشورت کن و چون آهنگ کار کردی بر خدا توکل کن که خدا توکل‌کنندگان را دوست می‌دارد.»
در دنیای امروز نیز زندگی بدون همفکری و مشورت با دیگران بسیار سخت و جانکاه است و کسانی که با دیگران مشورت می‌کنند کمتر دچار اشتباه می‌شوند. آثار و برکات فراوانی که از مشورت کردن نصیب خانواده‌ها می‌شود، هرگز از تفکر فردی و امکانات و منابع فراوان مادی به دست نمی‌آید.
مشورت
و موفقیت در زندگی
مشورت به معنای استفاده از فکر و نظر دیگران برای رسیدن به اهداف و خواسته‌های متعالی است. مشورت به معنای عام و گسترده جریانی است که در همه اعصار برای همه افراد، مطرح بوده اما در شرایط کنونی، ضرورت مشورت و تبادل نظر بیشتر احساس می‌گردد.
«معصومه طاهریانپور» روانشناس و کارشناس مسائل اجتماعی که سال‌های زیادی را به امر مشاوره خانوادگی و حل مشکلات و اختلافات خانواده‌ها مشغول بوده در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان درباره اهمیت مشورت در تمامی ابعاد زندگی انسان می‌گوید: «انسان هرچه که باتجربه، اهل دانش و معرفت باشد باز هم از مشورت کردن با دیگران بی‌نیاز نیست چرا که در دنیای پیشرفته امروز و عصر تبادل اطلاعات، تکنولوژی، عصر اینترنت، فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و... انسان بیشتر از پیش درمانده و سرگردان شده است.»
وی اضافه می‌کند: «البته برخی از افراد چنین تصور می‌کنند که عصر پیچیده اطلاعاتی باعث شده که انسان‌ها کمتر به یکدیگر نیاز پیدا کنند و هرچه که بخواهند در اینترنت و فضای مجازی می‌توانند پیدا کنند در حالی که کاملا برعکس است و این گرداب کاذب و مجازی آنچنان روح و روان انسان‌ها را بیمار، درمانده و گرفتار کرده که برای رهایی از آن نیاز دارند با یکدیگر گفت‌وگو کنند، درد دل کنند و مشکلات و مصائب زندگی خود را با همنوعان خود درمیان بگذارند، افرادی که روح دارند، احساس دارند و دارای درک و فهم هستند نه ماشین‌های بی‌جان، پیچیده و توخالی!
عوامل بسیاری در پیشرفت و موفقیت انسان‌ها نقش دارند از جمله، توکل به خدا، تلاش، پشتکار، سلامت جسمی و روحی، اما یکی از عواملی که نمی‌توان نقش آن را نادیده گرفت مشورت و استفاده از تجارب و اندوخته‌های دیگران است.
اکثر رتبه‌های تک‌رقمی کنکور 97 معتقدند به غیر از ایمان و توکل به خداوند، حمایت و پشتیبانی خانواده و داشتن یک برنامه‌ریزی دقیق و مناسب برای مطالعه، از مشاورین خوب و باتجربه بهره گرفته‌اند.
سید«شایان شجاعی» رتبه هشتم کنکور تجربی امسال در این باره می‌گوید: «من روزانه 12 ساعت مطالعه داشتم و نقش خانواده‌ام که فضای منزل را برای آرامش و امنیت خاطر من فراهم کردند بسیار باارزش و ستودنی است. اما به مشاوره تحصیلی هم اعتقاد زیادی داشته و دارم و معتقدم آنچه که تاثیر زیادی در موفقیت من داشت مشاوره با افراد باتجربه، کارآزموده و متعهدی بود که به من یاد می‌دادند چگونه آرامش و تمرکز خود را بالا ببرم و از سختی‌ها و مشکلات ترسی نداشته باشم.»
یکی از فواید و پیامدهای مشورت بهره‌برداری و استفاده از افکار و نظرات دیگران است. مشورت به انسان کمک می‌کند تا افکار و اندیشه‌های دیگران به ویژه صاحب‌نظران و افراد متخصص و آگاه به یاری طلبیده شود و با حمایت روحی و فکری آنان، تصمیم منطقی، معقول و مناسبی اتخاذ شود.
آثار و فواید
 مشاوره
مشورت کردن با دیگران و استفاده از تجربیات و نظرات آنها موجب می‌شود که تصمیم معقول و مناسبی اتخاذ شود و درصد خطا و اشتباه در رسیدن به هدف به حداقل برسد. «عتیقه‌زاده» دانشجوی رشته روانشناسی در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان درباره فواید مشاوره می‌گوید: «مشورت باعث می‌شود انسان شناخت بهتری نسبت به موضوع و راه و رسم زندگی پیدا کند و با اطمینان خاطر بیشتری هدف خود را انتخاب نماید. به همین دلیل مشورت کردن فواید بسیاری دارد از جمله اینکه موجب تقویت روحی و پشت‌ گرمی و اعتماد به نفس می‌شود،‌ انسان از فکر دیگران بهره‌مند می‌شود از خطا و اشتباه و پشیمانی جلوگیری می‌کند، به هدف و مقصد خود سریع‌تر دستیابی پیدا می‌کند و... اما نکته ضروری و مسئله مهم در مشورت کردن، مشاوره با افراد صالح، درستکار و باتجربه است و با هرکس نمی‌توان مشورت کرد.»
وی اضافه می‌کند: «افراد ترسو و دروغگو، بی‌تجربه و غیرمتخصص و افراد بدبین و منفی گزینه مناسبی برای مشورت نیستند چرا که نه تنها انسان را در انتخاب مسیر درست و هدف یاری نمی‌دهند بلکه مانع راه آنان می‌شوند و مسیر را به بی‌راهه می‌کشانند. از طرف دیگر افراد ناصالح و نامطمئن ممکن است اسرار و راز زندگی انسان را برملا سازند و موجب سرشکستگی، پشیمانی و دلسردی مشورت‌کننده شوند، به همین دلیل به هنگام خرید خانه، انتخاب شغل، انتخاب همسر و بحران‌هایی که در زندگی انسان‌ها به وجود می‌آید بهتر است با مشاورینی دلسوز، مومن و متعهد مشورت شود تا خدای ناکرده پشیمانی حاصل نشود.»
خانمی که دخترش پس از 13 سال زندگی مشترک از همسرش جدا شده است درباره نقش مشورت در زندگی جوانان می‌گوید: «دخترم و همسرش زندگی خوب و خوشی داشتند و ما اصلا فکر نمی‌کردیم این زندگی روزی از هم پاشیده شود و جدایی صورت گیرد، چرا که همیشه آنها را خوب و خوشحال می‌دیدیم اما پس از چند سال متوجه شدم که اطرافیان دامادم در زندگی آنها دخالت زیادی می‌کنند و همین مسئله موجب اختلاف آنها شده است، در حالی که اگر دخترم از همان روز اول موضوع را با ما در میان می‌گذاشت و از ما نظر می‌خواست ما او را راهنمایی می‌کردیم.»
وی اضافه می‌کند: «البته دخترم می‌گوید من نمی‌خواستم شما را ناراحت کنم و فکر می‌کردم به تنهایی می‌توانم از پس مشکلات و مسائل اختلاف برانگیز برآیم اما متاسفانه دخالت‌های اطرافیان آنقدر زیاد شد که زندگی را بر ما تلخ کرد و تصمیم به جدایی گرفتیم!»
طاهریانپور کارشناس مسائل اجتماعی در این‌باره می‌گوید: «مشاوره در هر امری ضروری است اما در مورد ازدواج و مسائل خانوادگی مشاوره ضرورت بیشتری دارد چرا که وجود یک مشاور دلسوز، درستکار و باتجربه می‌تواند بسیاری از اختلافات را فیصله دهد و از طلاق و جدایی جلوگیری کند.»
وی اضافه می‌کند «بسیاری از زوج‌هایی که جدا شدند و پس از جدایی به من مراجعه کردند می‌گویند اگر از ابتدا به مشاوره‌های خانوادگی مراجعه می‌کردیم و از نظرات آنان آگاه می‌شدیم شاید عجله نمی‌کردیم و بنیان زندگی مشترک خودمان  را ویران نمی‌کردیم» انسان هر چه قدر  هم باتجربه باشد باز هم از مشورت کردن با دیگران بی‌نیاز نیست، زیرا همه از هوش و آگاهی یکسانی برخوردار نیستند و حتی افراد که از ضریب هوشی بالایی برخوردارند در انتخاب مسیر زندگی خود و رسیدن به اهداف متعالی خود نیاز به مشورت دارند.