«ارز دانشجویی» که تخصیص نمییابد «فرصت مطالعاتی» که سوخت میشود! (تریبون آزاد)
متن زیر گلایهنامهای از طرف دانشجویان دکتری فرصت مطالعاتی خارج از کشور میباشد که درخصوص مشکلات عدیده ناشی از عدم تخصیص ارز دانشجویی، به تحریریه روزنامه ارسال گردیده است. ضمن انتشار این گلایهنامه، سرویس علمی/آموزشی کیهان، آمادگی خود را جهت انعکاس جوابیه احتمالی از سوی مسئولین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اعلام میدارد.
«دوره فرصت مطالعاتی خارج از کشور فرآیندی است که طی آن دانشجوی دوره دکترای دانشگاه داخل کشور، طی یک دوره معمولا 6 ماهه به یکی از دانشگاههای رتبه برتر جهانی اعزام میشود و به پژوهش و انجام آزمایشهایی میپردازد که اغلب به دلیل شرایط ظالمانه جهانی در داخل کشور از آن محروم است، بدیهی است پس از بازگشت دانشجو از این دوره، جامعه علمی کشور نسبت به قبل وزینتر و فربهتر خواهد بود.
این فرآیند مستلزم هماهنگی دانشجو با دانشگاه مبداء، وزارت علوم جمهوری اسلامی(سازمان بورس)، دانشگاه مقصد و استاد راهنمای دانشگاه مقصد است. در این فرآیند سازمان بورس وزارت علوم، بدون هیچگونه قیدی متعهد میشود در دوره مذکور مبالغی ارز را به دانشجو پرداخت نموده و در اصطلاح دانشجو را بورس نماید، که بر مبنای همین تعهد مالی است که دانشجو اقدام به طی فرآیند نموده و تعهداتی را نیز به دانشگاه مقصد و همچنین استاد خارج از کشور مینماید که طبعاً استاد دانشگاه مقصد نیز برنامهریزیهایی را جهت جذب دانشجو خواهد نمود.
مبلغ تعهد وزارت علوم به دانشجویان براساس کشورهای متعدد متفاوت بوده و به عنوان مثال برای کشور فرانسه حدود 6500 یورو و برای کشور هلند 8000 یورو خواهد بود.
شرایط تاکنون به این صورت بوده که سازمان بورس 65 درصد مبلغ تعهد خود را به صورت بلاعوض و 35 درصد را به صورت ارز به نرخ دولتی پرداخت مینموده که البته با نامه حمایت مالی در تضاد است (نامه حمایت متعهد به پرداخت 100 درصد ارز به دانشجو میگردد). حال در این شرایط و پس از دریافت نامه مذکور توسط عدهای از دانشجویان نخبه دانشگاههای برتر کشور، و متحمل شدن هزینههای جانبی متعددی از جمله هزینه ویزا، رسمی نمودن مدارک، در مواردی مراجعه به کشورهای دیگری جهت اخذ ویزا و... به یکباره سازمان بورس اعلام میکند که از این پس نرخ ارز 35 درصد بهصورت ارز آزاد محاسبه خواهد شد، پس از آن و با شوکه شدن دانشجویان از این خبر که به معنی تحمیل هزینهای بالغ بر 30 و بعضاً تا 50 میلیون تومان به ایشان که اکثراً فاقد شغل و منبع درآمد دیگری هستند، خواهد بود!
دانشجویان که هر یک به دلیلی از جمله عدم دسترسی به مواد اولیه آزمایشگاهی یا گران بودن این مواد در ایران و همچنین عدم دسترسی به منابع علمی روز دنیا و... ناگزیر به گذراندن دوره فرصت مطالعاتی هستند، پس از نامهنگاری با نهادهای عالی کشور از جمله نهاد ریاستجمهوری، معاون اول ریاستجمهوری، وزارت علوم، سازمان بورس، برخی نمایندگان مجلس و... و عدم دریافت پاسخ اقدام به تجمع حق طلبانه در مقابل وزارت علوم مینمایند که متعاقباً بدون دیده شدن از سوی وزیر علوم آقای دکتر غلامی، طی دو مرحله با آقایان دکتر حاجیزاده که ذیل نامه حمایت سازمان بورس وزارت علوم را نیز به عنوان مسئول امضا نمودهاند و آقای دکتر صدیقی، معاون وزیر علوم مذاکره مینمایند که نامبردگان اطمینان میدهند شرایط را به روال قبل نگه خواهند داشت و تحمیل مالی جدیدی به دانشجویان نخواهند نمود. اما در کمال تعجب سازمان بورس با عدم اجازه به دانشجویان جهت ورود به این سازمان و ملاقات با مسئولین، اعلام میدارد که روند قبلی متوقف شده و نه تنها 35 درصد به نرخ آزاد محاسبه خواهد شد، بلکه 65 درصد باقیمانده نیز کامل پرداخت نشده و تنها 60 درصد آن به هر دانشجو پرداخت میگردد و 40 درصد نیز باید توسط دانشجو خریداری شود، یعنی یکشبه از 100 درصد ارز مذکور به 40 درصد رسیدهاند که به معنی افزایش هزینههای دانشجویان تا 70 میلیون تومان خواهد بود!
در این شرایط آقایان مسئول استدلالشان این است که چون میخواهیم تعداد بیشتری به این دوره اعزام شوند (آمارسازی) این رویه را در پیش گرفتهایم و در جای دیگری پیشنهاد میکنند که دانشجو پس از دو یا سه ماه به کشور بازگردد (و دوره را بصورت تفریحی و نه علمی ببیند) در حالی که پس از بازگشت دانشجو موظف است در صورت اقامت کمتر از 180 روز مابهالتفاوت ارز دریافتی را نیز برگرداند!
مشکلاتی همچون اتلاف وقت دانشجویان و بعضا خانوادههایشان و تردد دانشجویان از شهرستانهای دور و نزدیک به تهران نیز از جمله مسائلی است که در این مجال نمیگنجد. فشار عصبی وارده به این افراد به حدی است که یکی از دانشجویان مراجعهکننده به سازمان، پس از این تصمیم عجیب بیهوش شده و تعدادی نیز با چشماناشکبار و حیرتزده به ورودی خیره شده بودند در حالی که هیچ مامنی برای یافتن سؤالات بیشمارشان نداشتند.
این همه را باید اضافه نمود به اینکه وجهه بینالمللی کشور عزیزمان نیز در کنار این بدعهدیها لطمه خواهد دید و از این پس دانشجویان با مشکلات جدیدی که از بیاعتمادی نشات میگیرد، مواجه خواهند بود. به علاوه استاد دانشگاه مقصد نیز آسیب خواهد دید و مجموعاً میتواند به خودتحریمی تفسیر شود.»
«جمعی از دانشجویان دکتری فرصت مطالعاتی خارج از کشور»