گزارش همشهری از خسارت هنگفت حذف کارت سوخت(خبر ویژه)
یک روزنامه حامی دولت تصریح کرد چاره مهار مصرف و قاچاق بی‌رویه بنزین کارت سوخت است و حذف آن در دولت روحانی اشتباه و پرخسارت بوده است.
روزنامه همشهری در سرمقاله خود به قلم احمد قلعه‌بانی نوشت: رشد قاچاق سوخت و جست‌وجوی سازوکارهای مقابله با این پدیده، استفاده از کارت هوشمندسوخت را ضروری کرده است. واقعیت آن است که استفاده از زیرساخت کارت هوشمند سوخت در شرایط کنونی بهترین راهکار برای مقابله با افزایش مصرف و قاچاق سوخت است.
اگرچه باید اعتراف کنیم این سامانه هیچ‌گاه نمی‌تواند به طور کامل از قاچاق سوخت جلوگیری کند اما با رصد میزان مصرف خودروها، می‌تواند دست کم تاثیری 50 درصدی بر کاهش قاچاق بنزین و گازوئیل داشته باشد و از هدرروی منابع ملی جلوگیری کند. در شرایطی که حداکثر مصرف واقعی روزانه بنزین در ایران بین 90 تا 100 میلی‌لیتر است، تازه‌ترین آمارهای پالایش و پخش از عرضه روزانه 120 میلیون لیتر بنزین در سطح کشور حکایت دارد که این خود گواهی بر افزایش حجم قاچاق این فرآورده است. این تحلیل درمورد تولید و مصرف سایر فرآورده‌های نفتی مانند گازوئیل، نفت کوره، مازوت و نظایر آن نیز مصداق دارد. به نظر می‌رسد با این روند روزانه حداقل 40 میلیون لیتر سوخت به خارج از کشور قاچاق می‌شود.
رشد 3 برابری نرخ ارز و افزایش شکاف قیمتی بین نرخ سوخت در ایران و کشورهای همسایه عملا شرایطی را رقم زده که صرفه اقتصادی قاچاق فرآورده‌های نفتی تا 300 درصد افزایش یافته ودرمقابل قدرت تحمل ریسک تامین و انتقال سوخت قاچاق برای قاچاقچیان بیشتر شده است.
در چنین شرایطی باید هرچه سریع‌تر سامانه کارت هوشمند سوخت را فعال کنیم زیرا احیای کارت سوخت از یک سو زمینه فرهنگسازی در حوزه اصلاح الگوی مصرف را فراهم می‌سازد و از سوی دیگر با استفاده از این سامانه می‌توانیم تعرفه‌ها و مالیات‌های تشویقی و تنبیهی را متناسب با میزان مصرف سوخت و آلایندگی خودروها برای کم‌مصرف‌ها و پرمصرف‌ها لحاظ کنیم.
قرار گرفتن در شرایط جنگ اقتصادی ضرورت‌های مصرف بهینه ومقابله با قاچاق سوخت را دوچندان می‌سازد.
همشهری همچنین در گزارشی از قول محمدرضا محمدخانی، معاون سابق زیربنایی و امور تولید مرکز پژوهش‌های مجلس نوشت: مشکلات کنونی عرضه مانند رواج قاچاق سوخت می‌توانست با اعمال سیاستی درست در اجرای کارت هوشمند سوخت کنترل شود. فلسفه کارت هوشمند سوخت تنها به کنترل مصرف سوخت محدود نمی‌شد بلکه می‌توانست در کنترل آلایندگی هوا و قاچاق سوخت نیز موثر باشد.
محمدخانی با اشاره به اینکه اگر سوخت براساس سهمیه‌بندی و با کارت هوشمند سوخت ارائه شود، امکان رصد مصرف و مقابله با قاچاق فراهم می‌شود، افزود: برخلاف انتقادهایی که برخی نسبت به مفاسد ناشی از اجرای کارت هوشمند سوخت مطرح کردند، تکنولوژی این سامانه باید به مرور زمان ارتقا می‌یافت. محمدخانی افزود: براساس آمارهای قبلی 44 درصد مصرف بنزین به حمل‌ونقل عمومی (تاکسی‌ها و وانت‌بارها)، 10 درصد به موتورسیکلت‌ها و بقیه به خودروهای شخصی و دولتی مربوط است. با این پراکندگی مصرف امکان کنترل قاچاق سوخت بدون استفاده از سهمیه‌بندی و کارت هوشمند
وجود ندارد.
همشهری تصریح کرد: عبور روزانه 40 میلیون لیتر بنزین و گازوئیل قاچاق از مرزها شرایطی را رقم زده که سیاستگذاران بخش انرژی بر احیا و استفاده از ظرفیت کارت‌های هوشمند سوخت برای رصد و پایش میزان مصرف و مقابله با قاچاق سوخت تاکید کنند.
جلیل سالاری، مدیرعامل پیشین شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد: با اجرای نظام سهمیه‌بندی و کارت هوشمند از چرخه توزیع سوخت، عملا تراکنش‌های مصرف بنزین و گازوئیل دیگر قابل کنترل نیست و این امر زمینه رشد مصرف و قاچاق سوخت را فراهم کرده است. با ارائه آدرسی غلط اعلام کردند دیگر به استفاده از سامانه کارت هوشمند سوخت احتیاجی نیست.
سالاری افزود: در سال 84 با اجرای سهمیه‌بندی و کارت هوشمند سوخت میزان مصرف بنزین 75 میلیون لیتر به ترتیب به 59، 61، 63 و درنهایت 64 میلیون لیتر رسید و یک باره به 90میلیون لیتر افزایش یافت که این امر نشان می‌دهد رشد غیرمتعارف آمارهای مصرف بنزین، بیانگر غفلت در استفاده از بستر کارت هوشمند سوخت است.