شاید تیتر این مطلب تعجب‌برانگیز باشد اما واقعیت است:
1-رهبر معظم انقلاب در دیدار هفته گذشته ولادیمیر پوتین«تحریم‌های آمریکا را یک نقطه ‌اشتراک بسیار قوی برای انجام مبادلات و معاملات اقتصادی خارج از چارچوب دلار» دانستند. ایشان همکاری ایران و روسیه در سوریه را یک نمونه از«مهار آمریکا» برشمردند و تاکید کردند «‌همین ایستادگی و موفقیت‌های جمهوری اسلامی یک نمونه موفق دیگر مهار آمریکاست و همکاری‌های ایران و روسیه در مسائل جهانی می‌تواند آمریکا را مهار کند». با تبیین و تحلیل این سخنان رهبری در می‌یابیم که مواضع ایشان ناظر بر واقعیت‌های منطقه و صحنه بین‌المللی و بیانگر «عمق نگاه راهبردی» ایشان به مسائل آینده جهان و منطقه است.
2-آمريکايي‌ها در موقعيت دشواري قرار گرفته‌اند و مجبورند علی‌رغم هزینه‌های ديپلماتيک زياد‌، از اجراي «سیاست به صفر رساندن صادرات نفت ایران» عقب نشيني کنند چرا که می‌دانند زمانی در اجرای این سیاست موفق خواهند شد که بتوانند خبر بستن شدن تنگه هرمز را در روزنامه هاي صبح بخوانند، بدون آنکه نگران افزايش بهاي سوخت خودروهاي خود در بعدازظهر باشند!، تا جايي‌‌که باب وودوارد نويسنده آمريکايي کتابِ «ترس» اذعان مي‌کند «شکست و عصبانيت ويژگي اين روزهاي کاخ سفيد است». به دلیل همین آمریکا اعلام کرد راهکارهای لازم براي معافيت کشورها از مجازاتها را در پيش می‌گيرد!.
3- تجربه موفق ايران در مقاومت و دور زدن تحريم هاي قبلی، مخالفت کشورهای مختلف با تحریم‌های جدید، تحریم دیگر کشورها از سوی آمریکا... و نهایتا به وجود آمدن«عزم لازم برای ایستادگی در برابر سیاستهای تحریمی آمریکا در جهان»، موجب شده تا تیغ «سلاح تحريم آمریکا» کندتر از هر زمان دیگری شود. انديشکده‌های آمریکایی شوراي آتلانتيک، هريتيج و مرکز مطالعات راهبردي و بين الملل در گزارش‌های جداگانه‌ای اعلام کرده‌اند «ملاحظات پيچيده اقتصادی و ژئوپليتيکي پيش بيني در‌باره اثر بخش بودن تحریم‌ها را به شدت دشوار کرده و توئيت‌هاي ترامپ در‌باره شديدترين تحريم‌های تاريخ عليه ايران فقط یک جنگ روانی است». دیوید فریدمن سفیر آمریکا در تل‌آویو هم در پاسخ به سؤال خبرگزاری اسرائیل هیوم می‌گوید «من پیغمبر نیستم که آینده تحریم‌ها را پیش‌بینی کنم»! لذا استفاده بيش از حد امريکا از تحريم‌ها عليه بیش از بیست کشور جهان سبب شده تا این کشورها به فکر تشکيل«بلوک اقتصادي–سیاسی» جدیدی بیفتند که می‌تواند در روابط بین‌الملل سرآغازي بر سقوط نظام سلطه باشد.کما اينکه شواهد حرکت به اين سمت آشکار شده است.کارشناسان بین‌المللی هشدار داده‌اند«تحريم‌های آمریکا سبب ايجاد «اکوسيستمي از بازيگران تحت تحريم» شده که مي‌توانند براساس«سياست‌هاي مستقل» و«منافع مشترک» تحريم‌ها را ناکارآمد کنند».روسیه الیوم هم می‌نویسد «در آينده نزديک کشورهای تحریم شده در نخستين و سريع‌ترين اقدام با جايگزين کردن پول ملي در تعاملات تجاري خود، دلار را کنار خواهند گذاشت».
4-نکته مهم این است که در بلوک اقتصادی جدید از کشوری شیعه مثل ایران تا کشورهای سنی مثل ترکیه و تا دیگر کشورهای غیرمسلمان مثل چین و روسیه حضور دارند و دیگر فضاسازی‌های رسانه‌ای به آمریکا این اجازه را نمی‌دهد تا جمهوری اسلامی را به تشکیل هلال شیعه متهم کند و ناتو عربي تشکیل دهد!. موضوعی که موجب ناخرسندی آمریکا شده اين است که پاکستان در دوره نخست‌وزیری عمران خان به مخالف آمريکا تبدیل و به همراه مالزی و اندونزی از اردوگاه عربستان خارج و در کنار جمهوری اسلامی قرار گرفته است.
5-هرچند امريکايي‌ها با ‌اشاره به قدمت صدساله دلار درصدد القاء خطرناک بودن کنار گذاشتن دلار هستند اما اولا ارزش فعلی دلار، خود مبالغه‌آميز است و از پشتوانه مالي شناخته شده‌اي مثل طلا يا ديگر فلزات گرانبها برخوردار نيست. ثانيا باتوجه به باز بودن درهاي تجارت جهاني، با گسترده شدن دايره جبهه«جنگ عليه دلار»، قرباني اصلي خود دلار است. ثالثا مخالفت با سياست تحريمي در داخل خود امريکا نيز به چالشي اساسي براي دلار تبديل شده است. از يک‌سو فدرال رزور امريکا در گزارش خود هشدار داده «شرکت‌هاي جهان به خاطر پيش‌بيني تنش‌هاي تجاري بين‌المللي ناشي از تحريم‌هاي امريکا، سرمايه‌گذاري در اين کشور را کاهش داده‌اند» و ازسوي ديگر بيش از شصت اتحاديه صنعتي–تجاري امريکا از تشکيل ائتلافي براي مقابله با سياست تحريمي امريکا خبر دادند». قبلا نيز يکي از دستياران ارشد ترامپ از تشکيل هسته مقاومت در مقابل سياستهاي رئيس‌جمهور امريکا خبر داده بود. لذا زمان تغيير نظام‌های ديگر بوسيله تحریم و دلار سپري شده، به طوري که آمریکا پس از هفت سال مداخله نظامي خونين در سوریه و هزينه ميلياردها دلار نتوانست در سیاست براندازي نظام سوريه موفق شود و اکنون دست از پا درازتر در حال ترک نه تنها سوریه بلکه منطقه است.
6- بلوک اقتصادی–سیاسی جدید می‌تواند اولا روابط تجاری کشورهای عضو را با حذف کامل دلار تسریع و نقش دلار را در اقتصاد جهانی به چالش بکشاند. ثانیا کشورهای عضو می‌توانند در اقدامی هماهنگ تمام دارایی‌های خود را از بانک‌های آمریکا و غرب خارج و در کشورهای خود و یکدیگر سرمایه‌گذاری کنند که در اولین اقدام روسیه در حال خارج کردن ذخایر طلای خود از آمریکاست.این اقدام علاوه ‌بر تاثیرات شگفتی که بر اقتصاد کشورهای عضو می‌گذارد، می‌تواند با ایجاد چالش در اقتصاد آمریکا و کشورهای غربی مانع از آن شود تا این کشورها با بلوکه کردن اموال دیگر کشورها، اعمال تحریم و فشار کنند. ثالثا در چنین وضعیتی می‌توان اروپایی‌ها را نیز مجبور به معاملات تجاري با خود حداقل با يورو کرد که به سقوط تسلط دلار نیز کمک فراوانی خواهد کرد. رابعا این بلوک جدید می‌تواند با پیمان‌های دوجانبه و چندجانبه پولی به حذف کامل دلار از تجارت بین کشورهای عضو کمک کند. خامسا بلوک اقتصادی–سیاسی جدید می‌تواند با گسترش سازمانهایی مثل همکاری‌های شانگهاي تشکیل شود و یا می‌تواند به کمک آنها مقابل دلار بایستد.
7-جمهوری اسلامی با تجربه ایجاد بلوک دفاعی-نظامی در منطقه با محوریت جریان مقاومت و شکست تروریستهاي آمریکايي، می‌تواند در تشکیل بلوک اقتصادی–سیاسی جدید نقش محوری و اساسی ایفا کند، به شرط اینکه دولت با کنار گذاشتن سیاست انفعال، سیاست مقاومت را در مقابل آمریکا در پیش گیرد و با ناامیدی از اروپایی‌ها و فعال کردن تمام ظرفیت‌های دیپلماتیک خود، درک کند «تعامل با جهان» فقط به معنی رابطه با آمریکا و چند کشور اروپایی نیست!. متاسفانه باتوجه به اینکه حذف دلار به عنوان ارز واسط، تکليف برنامه ششم بوده است و60 درصد تجارت ما با کشورهاي ديگر مي‌تواند با پيمان دوجانبه پولي شکل بگيرد، ایران هنوز بطور عملی با هيچ کشوري پيمان دوجانبه پولي ندارد!؟ درحالی که چين و روسیه اکنون با حدود35 کشور جهان موافقتنامه پولي دوجانبه دارند و در ديدار چندروز قبل شی‌جین پینگ با پوتين در مسکو دو طرف اعلام کردند در معاملات با همه کشورهاي خاورميانه، آفريقا، آسيا و آمريکاي لاتين از پول ملی استفاده خواهند کرد. برخلاف ادعای آقای ظریف که معتقد است «دنیا آمادگی ندارد مقابل سیاستهای آمریکا بایستد» باید گفت این واقعیت صحنه بین‌المللی است که «آمریکا علیه جهان و جهان علیه دلار» قیام کرده است و «اجماع‌سازی علیه آمریکا و دلار» می‌تواند مانع مهم و پایداری در مسیر «اجماع‌سازی علیه جمهوری اسلامی» باشد. متاسفانه دولت و وزارت خارجه به جای پیگیری این موضوع مهم، به دنبال تصویب FATF هستند که بر خلاف فضاسازی‌ها، موجب خواهد شد علاوه‌بر اروپا، دیگر کشورها هم نتوانند با ایران داد و ستد کنند!. آنگونه که رهبرمعظم انقلاب هشدار دادند«پيوستن به کنوانسيون‌هايي که ما از عمق آنها بي اطلاع هستيم ضرورت ندارد».
8-همان‌گونه که با پیروزی انقلاب اسلامی هیبت ابرقدرتی آمريکا در جهان فرو ریخت، اکنون می‌توانیم شاهد فرو ریختن«سلطه دلار» باشیم.این یک ادعای خوشبینانه نیست بلکه یک واقعیت است زیرا تنفر از سیاست‌های آمريکا به شدت نه تنها در منطقه غرب آسیا و کشورهاي اسلامي بلکه در سراسر جهان در حال تشدید شدن است و قبل از بروز هرگونه تغييری در کشور دیگری، طوفان خشم جهاني علیه دلار شايد منجر به تغییر در نظام خود آمریکا شود. حتی بسياري از سياستمداران اروپايي هم علی‌رغم مقاومت سرانشان در مقابل ائتلاف‌های ضدآمریکایی، به اين نتيجه رسيدند که منافع کشورهاي‌شان مقاومت در برابر تحریم‌های آمريکاست. ولفگانگ ايشينگر ديپلمات کهنه‌کار آلماني و سفیرسابق این کشور در آمریکا که رياست کنفرانس امنيتي مونيخ را برعهده ‌دارد در آستانه انتشار کتابش باعنوان‹‹جهان در خطر» در مصاحبه با رويترز تاکید کرد«با سیاست‌های آمريکا، ضرورت فاصله گرفتن از آمريکا بيشتر احساس می‌شود و قدرت گرفتن هرچه بيشتر ائتلاف‌هاي ضد‌آمريکايي و سوق يافتن کشورها به سوي ائتلاف ايران، روسيه و چين بيشتر شده است». وزیر کشور و معاون نخست‌وزیر ایتالیا هم با هشدار در‌باره زیان‌های تحریم‌ها، در شبکه آرتی اعلام کرد «تحریم‌ها فاقد منطق است و برای تغییر این سیاست به تلاشهای خود ادامه می‌دهم». این همان سخن رهبری در نوشهر است که فرمودند «تحلیل‌گران سیاسی و هوشمندان عالم از اینکه ایران قدرت‌های جهانی را ناکام گذاشته، شگفت زده‌اند و به این واقعیت اذعان می‌کنند» لذا باید«سياست نخست آمريکا» را شکست خورده تلقی کرد و باور داشت نه تنها جهان بلکه خود آمریکا هم ناخواسته علیه دلار قیام کرده و زمان «مهار آمریکا» با «سقوط دلار» فرا رسیده است!
دکتر محمدحسین محترم