«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه در جریان گفت‌وگو با نشریه آلمانی ‌اشپیگل از کشورهای اروپایی خواست تا با توجه به اقدام  «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای با ایران اقدام مثبتی صورت دهند.
ظریف درباره نقش اروپایی‌ها در پی اقدام آمریکا در خروج از توافق هسته‌ای با ایران گفت: اروپایی‌ها در برابر یک پرسش بنیادی قرار دارند که به قوانین روابط بین‌الملل مربوط می‌شود. آمریکا می‌خواهد خواست‌های سیاسی و اقتصادی خود را به بقیه جهان تحمیل کند. درباره توافق هسته‌ای با ایران، قطعنامه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل وجود دارد. ایران به آن پایبند است و آمریکا علیه آن اقدام کرد. اکنون آمریکا از همه می‌خواهد که قانون بین‌المللی را نقض کند. اروپا باید تصمیم بگیرد (چرا که) در صورتی که اینچنین شود، پیامدهای طولانی خواهد داشت.
اشپیگل در ادامه درباره تحریم‌های بیشتر آمریکا علیه ایران در ماه نوامبر و امکان به صفر رساندن صادرات نفت این کشور و نیز تهدید رئیس‌جمهور ایران مبنی بر بستن تنگه هرمز از ظریف پرسید و اینکه این موضع‌گیری نوعی اعلان جنگ به آمریکا خواهد بود.  ظریف گفت که روحانی از شرایطی صحبت کرد که آمریکایی‌ها بتوانند صادرات نفت ایران را قطع کنند و افزود: ما معتقدیم که چنین چیزی رخ نخواهد داد و ایران همچنان به صادرات نفت ادامه می‌دهد و اگر آمریکا می‌خواهد مانع از فروش نفت ایران شود به چیزی بیشتر از تهدید نیاز دارد که در این صورت شرایط کاملا متفاوتی خواهیم داشت.
وی در پاسخ به پرسش ‌اشپیگل درباره اینکه کشورهای اروپایی نمی‌توانند در شرایطی که آمریکا این شرکت‌ها را تهدید می‌کند، آنها را به تجارت با ایران وادار کند هم گفت: «پرسش این است که آیا اروپا می‌خواهد که شرکت‌های اروپایی از قوانین اروپا پیروی کنند یا از قوانین آمریکا یا اینکه  (اروپا) تحت دیکته آمریکا قرار دارد. اتحادیه اروپا قوانین مسدودساز را در اختیار دارد. به این ترتیب می‌تواند شرکت‌هایی را که به دلیل تحریم‌های آمریکا از همکاری با ایران خودداری می‌کنند را مجازات کند. اروپا  گفته که توافق هسته‌ای با ایران در راستای منافع امنیتی‌اش است. بنابراین باید آمادگی داشته باشد که برای امنیتش هزینه بپردازد که کار بیهوده‌ای نیست. اروپایی‌ها باید تصمیم بگیرند که آیا آمادگی دارند حرف‌های خود را عملی کنند.
عملکرد خنثی اروپا
وزیر خارجه ایران در ادامه گفت: توافق هسته‌ای با ایران یک توافق عاشقانه نیست. بلکه توافقی منطقی است. ایران آمادگی دارد که تا زمانی که منافعش تامین شود، آن را اجرا کند. این کاملا پرسشی کاربردی و نه احساسی است. روابط جهانی بر مبنای داد و ستد است. اگر این توافق در پی اقدامات آمریکا و عملکرد خنثی اروپایی‌ها به هم بخورد در این صورت ما هم اقدام می‌کنیم.
خبرنگار ‌اشپیگل از ظریف پرسید: «آیا شما از توافق خارج می‌شوید؟ و خروج از توافق برای ایران چه مزیتی دارد؟» و وی پاسخ داد: «ایران در چارچوب توافق مانند خارج آن فرصت‌هایی دارد و ما خود را برای چنین وضعیتی آماده کرده‌ایم.اما لزوما نیازی به  پایان دادن (به توافق) نیست. بند 36 توافق و قطعنامه 2231 شورای امنیت این امکان را به ما می‌دهد که  (سطح پایبندی) را کاهش دهیم بدون اینکه از توافق خارج شویم.» وی گفت که افزایش غنی‌سازی اورانیوم می‌تواند یکی از این موارد باشد.
پیشنهاد ترامپ برای مذاکره مستقیم با ایران دیگر موضوعی بود که خبرنگار این نشریه آلمانی به آن پرداخت  و ظریف گفت: «اگر مذاکره مستقیم در سطح ارتباط عمومی ‌باشد، باید توافقی را به دنبال داشته باشد اما هم‌اکنون توافقی داریم که برای آن 12 سال مذاکره کردیم. ما ساعت‌ها در سطح وزرا مذاکره کردیم که در تاریخ ایران و آمریکا بی‌سابقه است. اکنون ترامپ همه چیز را نابود می‌کند. چه کسی تضمین می‌دهد که او به توافق دیگر پایبند می‌ماند. ما بار دیگر وقتمان را برای مذاکره مستقیم هدر نمی‌دهیم. ظریف بازگشت ترامپ به توافق هسته‌ای با ایران را گامی ضروری دانست که می‌تواند امکان مذاکره را ایجاد کند.
قدرت منطقه‌ای
رئیس ‌دستگاه دیپلماسی ایران درباره سیاست خارجی ایران در منطقه غرب آسیا هم گفت که  این موضوع هیچ ارتباطی با توافق هسته‌ای ندارد و درباره نفوذ منطقه‌ای ایران هم گفت: «آیا این گناه ماست؟ ‌آیا گناه ماست که تصمیم درست گرفتیم که از القاعده در سوریه حمایت نکنیم و از آغاز با داعش بجنگیم؟» وی همچنین گفت که ایران هم از سیاست‌های غرب در منطقه نگرانی‌هایی دارد. شرکای اروپایی‌ها داعش و جبهه ‌النصره را تجهیز می‌کنند.
تحولات یمن یکی دیگر از مواردی بود که در گفت‌وگوی ‌اشپیگل با ظریف به آن پرداخته شد. وی گفت: اروپا درباره مرگ صدها هزار نفر در یمن سکوت اختیار کرده است. ضمن اینکه چه کسی به تمام منطقه ما سلاح می‌فرستد. وی در پاسخ به ادعای  شلیک موشک ایرانی از یمن به عربستان هم گفت: «این یک فرض است. یمنی‌ها به اندازه کافی سلاح در اختیار دارند و به موشک‌های ایرانی نیاز ندارند. ما پیشنهاد صلح داده‌ایم اما عربستان بر پیروزی نظامی تاکید دارد».
ظریف همچنین درباره تمایل آمریکا درباره تغییر حکومت ایران هم گفت که شواهد حاکی از این است که آنها همچنان چنین توهمی را دارند.
وزیر خارجه ایران درباره جنگ سوریه و واکنش‌ها در ایران درباره این موضوع هم گفت: «جنگ هرگز مورد استقبال مردم واقع نمی‌شود اما تروریسم و افراط‌گرایی هیچ مرزی نمی‌شناسند. داعش در نزدیکی مرزهای ایران بود. از ما کمک خواسته شد و ما هم به عنوان قدرت منطقه‌ای مسئول کمک کردیم اما ما در جنگ نبودیم بلکه به سوری‌ها و کردستان عراق با مستشار نظامی کمک کردیم.» وی درباره شرایط استان ادلب هم گفت که تلاش می‌کند تا از تنش و حمام خون بیشتر در منطقه جلوگیری شود و تاکید کرد که  ایران همواره اعلام کرده که بحران سوریه راهکار نظامی ندارد.
به گزارش فارس، اشپیگل در ادامه پرسید که چه کسی سیاست ‌خارجی ایران را تعیین می‌کند؟ شما به عنوان وزیر خارجه یا «قاسم سلیمانی» فرمانده سپاه قدس؟ که ظریف در پاسخ گفت: سیاست خارجی ایران را نه من و نه آقای قاسم سلیمانی تعیین نمی‌کنیم، بلکه در شورای امنیت ملی تعیین می‌شود. آنجا ما بحث می‌کنیم و تصمیم می‌گیریم. وقتی ما درباره توافق هسته‌ای مذاکره می‌کردیم هم گفته می‌شد که ظریف رئیس‌ پوشالی توافقی است که هرگز اجرا نمی‌شود چرا که دولت هیچ قدرتی ندارد اما ما توافق را اجرا کردیم.
گفتنی است ظریف چندی پیش در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان و در پاسخ به این سؤال خبرنگار که «اگر شما احساس می‌کردید آمریکا به تحریم‌ها اعتیاد دارد، چرا توافق را ادامه دادید؟»، گفته بود: «این شاید یکی از ‌اشتباهات بوده است اما مشکل اینجا بود که احساس ما این بود ایالات متحده یاد گرفته که دست‌کم در مورد ایران، تحریم‌ها علی‌رغم ایجاد مشقت‌های اقتصادی، نتایج سیاسی مد نظر آنها را به بار نمی‌آورند و من فکر می‌کردم که آمریکایی‌ها این درس را یاد گرفته‌اند. متأسفانه، ‌اشتباه می‌کردم».