پس از گذشت ۳ ماه از انفعال وزارت خارجه
افکارعمومی منتظر اجرای اصل«عمل متقابل» در قبال هلند
با گذشت بیش از سه ماه از اخراج دو دیپلمات ایرانی از هلند به اتهامات واهی، افکار عمومی ایران همچنان در انتظار واکنش مقتدرانه از سوی وزارتخارجه هستند اما متولیان امر، در اتفاقی کم سابقه به غیراز اظهار تاسف از اقدام دولت هلند و احضار سفیر این کشور، تا کنون هیچ اقدامی صورت ندادهاند.
اواسط تیرماه سال جاری بود که خبرگزاری رویترز به نقل از سخنگوی سازمان اطلاعات و امنیت هلند (AIVD) خبری منتشر کرد و نوشت: «۲ نفر از وابستگان سفارت ایران در تاریخ ۷ ژوئن (۱۷ خرداد) از هلند اخراج شدهاند و متاسفانه اطلاعات بیشتری در این زمینه نمیتوانیم ارائه دهیم.»
این جملهای بود که «هولبرت بِریدهمَیِر» سخنگوی «سرویس اطلاعات و امنیت» هلند درخصوص ماجرای اخراج دیپلماتهای ایرانی به رویترز گفته بود.نکتههای جالب و بدیعی در این ماجرا وجود داشت، اول اینکه برای اولین مرتبه است که اخراج یک دیپلمات توسط نهاد امنیتی آن کشور اعلام میشود!
دوم اینکه پیش از اخراج این دو دیپلمات سفیر ایران در این ماجرا به سازمان امنیت هلند فراخوانده میشود، در حالی که در عُرف دیپلماتیک چنین امری بیسابقه است و جالبتر اینکه سفیر ایران، علیرضا جهانگیری، هم این دعوت را پذیرفته و در ساختمان سرویس امنیتی هلند حاضر میشود.
و سوم سکوت و انفعال دستگاه دیپلماسی کشور در این خصوص بسیار تردیدبرانگیز است و همین انفعال دولت هلند و احتمالا سایر دول اروپایی را برای وارد کردن چنین اتهاماتی به کشورمان جریتر میکند.
به نظر میآید با عدم واکنش جدی از سوی ایران، این مسئله به یک رویه در سیاست کشورهای اروپایی تبدیل شود، به نحوی که دیگر کشورها هم دومینووار، علیه جمهوری اسلامی ایران توطئه کنند و بدین ترتیب مصونیت دیپلماتهای ایران در سراسر جهان با خطری جدی مواجه شود.
اخراج دیپلمات ها به عنوان «عنصر نامطلوب» یکی از شیوههای رایج نزاع میان دولت ها است و البته این حق برای کشوری که دیپلماتش اخراج شده در عُرف بینالمللی وجود دارد که متقابلاً اقدام به اخراج دیپلمات یا تعدادی از دیپلماتهای کشور اخراجکننده، کند اما موضوع اخراج دیپلماتهای ایران در هلند از سوی وزارت خارجه تاکنون بنا به دلایل نامعلومی به اقدام متقابل نرسیده و هیچ اقدامی غیراز احضار سفیر آن هم با تاخیر بسیار و با فشار و مطالبه رسانهها از سوی دستگاه دیپلماسی شاهد نبودیم.
مروری بر تاریخ روابط بینالمللی به خوبی نشان میدهد که اخراج دیپلماتها، امری کاملا رایج و متقابل در روابط بین دو کشور است و اساسا اگر کشوری پس از اخراج دیپلمات هایش بلافاصله به این اقدام متقابل دست بزند، از سوی سایر دول مورد سرزنش قرار نمیگیرد و این عمل به عنوان کمترین واکنش محسوب میشود اما اکنون در انفعالی سؤال برانگیز، پس از گذشت سه ماه از ماجرا صرفا به این گفته بسنده میشود که ما حق اقدام متقابل را برای خود محفوظ میدانیم و در زمان مقتضی پاسخ مناسبی را به دولت هلند خواهیم داد!
به گزارش مهر این انفعال دستگاه دیپلماسی با انتقاد مجلس هم مواجه شد و «سید حسین نقوی حسینی» سخنگوی وقت کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در این رابطه اظهارداشت: ما قبلا هم این مشکلات را داشتهایم که همین کشورهای اروپایی اتهام وارد کردهاند و سفیر ما را احضار کردند و یا دیپلماتهای ما را اخراج کردند، در آن تجربیات گذشته وزارت امور خارجه هم برخورد متقابل انجام داد و حتی سفیر و دیپلمات اخراج کرد یا اینکه سفیر را فراخوانده و برخورد کرده است. یعنی آن عزت اسلامی و ملی را وزارتخارجه حفظ کرد، اما این موارد اخیر نشان میدهد که وزارتخارجه واقعا بیتدبیری کرده است.