قیام سیدالشهدا(ع)؛ نیروی محرکه انقلاب اسلامی (زلال بصیرت)
رفتارهاي فردي انسان که از روي اختيار انجام ميشود، در گرو شناخت و انگيزه است. اگر شناخت، صحيح نباشد، انتخاب نيز دقيق نخواهد بود و عمل بدون شناخت مانند انداختن تير در تاريکي است؛ همچنين، اين انگيزه است که نيروي محرک فرد براي انجام عمل است و فرد را براي انجام عمل ترغيب ميکند.
اهمیت شناخت و انگیزه درکارهای گروهی
اگر شناخت ما درست باشد و انگيزهمان نيز يک امر داراي مصلحت واقعي باشد، انتخاب ما صحيح و ارزشمند خواهد بود،نقصان در شناخت يا انگيزه، مانع رسيدن به نتيجه مطلوب ميشود.
همکاري در کارها، از جمله اموري است که تجربه، عقل و دين بر مطلوبيت آن اتفاق نظر دارند، طبيعتا کار گروهي و همافزايي سبب انجام بهتر کارها و افزايش بهرهوري ميشود و هر چه اين تعاون از نظر کمي و کيفي بالاتر باشد، بهرهوري نيز به صورت تصاعدي بالاتر ميرود.
پيروزي انقلاب اسلامي يکي از بهترين نمونههاي اثربخش بودن تعاون و همکاري بود. هيچ فردي به تنهايي نميتوانست انقلابي با اين عظمت را به پيروزي برساند؛ لذا هيچ يك از گروههاي متعددي که با انگيزههاي مختلف با رژيم سابق مبارزه ميکردند، عليرغم داشتن برخي امکانات، به تنهايي نتوانستند کاري از پيش ببرند؛ اما حضرت امام(ره) با شناختن ظرفيتهاي موجود در جامعه، عناصر مشترک گروههاي مختلف را شناسايي کرد و در مسير مبارزه به کار گرفت.
رفتارهاي انساني تابع شناخت و انگيزه است،شناخت مانند چراغي است که راه را روشن ميکند، و انگيزه، نيروي محرکهاي است که انسان را به حرکت واميدارد؛ امام(ره) نشان داد که انگيزه و شناختِ مشترک بين افراد جامعه ميتواند معجزه بيافريند.
خداوند متعال بر ما منت نهاد و نعمتي به ما مسلمانان عنايت فرمود که در طول 1400 سال از ظهور اسلام تاكنون کمنظير، بلکه بينظير بوده است. حضرت امام(ره) با سخنرانيهايش شناخت مردم را افزايش داد و با ايجاد احساسي مشترک در آنها، جامعه را به حرکت درآورد و تحولي شگرف در اين کشور، بلکه در تمام دنيا پديد آورد؛ تحولي که هيچ سياستمداري تصور آن را نميکرد.
انقلاب اسلامي در شرايطي به پيروزي رسيد که تمامي دنيا در يک سو، و در سوي ديگر يک فرد روحاني ساده که هيچ سرمايهاي جز اخلاص خود نداشت، در مقابل هم ايستاده بودند.
قیام سیدالشهدا،عامل انگیزشی انقلاب اسلامی
ويژگي امام راحل(ره) اين بود که اولاً دين را خوب شناخته بود و برخلاف ديگر گروههاي مبارز، تنها شناختِ صحيح را شناخت دين ميدانست. امام همچنين ميدانست كه براي حرکت صحيح اجتماعي، شناخت تنها کافي نيست، بلکه نيروي محرکه نيز لازم است و او نيروي محرکه و انگيزه لازم براي يك حركت اجتماعي گسترده را با كمك قيام سيدالشهدا (ع)ايجاد كرد. حضرت امام(ره) به خوبي ميدانست تنها عاملي که ميتواند احساس مشترکي در افراد جامعه ايجاد کند و دلها را به هم نزديک کند، امام حسين(ع) است.
حضرت امام (ره) در حالي با استمداد از سيدالشهدا (ع)اين انقلاب را بر پا كرد که هيچ يك از کشورهاي انقلابي ديگر که با نام اسلام به پاخاسته بودند، نتوانستند به نتيجه مطلوبي برسند؛ بسياري از انقلابيون اين كشورها نهايتاً فقط اختيارات سياسي را به دست گرفتند، اما حكومتشان مانند ساير کشورها، تبديل به يک نظام سکولار شد كه هرگز دغدغه اصليشان اسلام نبود.
اگر من و شما بخواهيم راه امام(ره) را دنبال کنيم، آيا راهي بهتر از راهي که حضرت امام(ره) انتخاب کرد، سراغ داريم؟! بر همين اساس وظيفه ما نيز اولاً روشنگري و ثانياً جهتدهي عامل محرکه و استفاده از ظرفيتهاي مشترک مردم است.
امام راحل(ره) فرمود: «اين محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است »، علاوه بر اينکه عزاداري محرم و صفر، از بعد احساسي و انگيزه، سبب تحريک افراد ميشود، اين عزاداريها معناي ديگري هم دارد و آن، اين است که ما راه سيدالشهدا (ع) را تصديق ميکنيم و ادامه آن را صحيح ميدانيم؛ به عبارت ديگر يعني ما نيز حاضريم در قافله امام حسين (ع)حاضر شويم و در ركاب ايشان به سوي قتلگاه برويم و در کنار آن حضرت جان بدهيم.
البته همه افراد جامعه در يک سطح از دوستي و عشق نسبت به اهل بيت(ع) قرار ندارند؛ برخي اهل بيت(ع) را دوست دارند، اما همتشان به اندازهاي بلند نيست که جان خود را در راه ايشان بدهند؛ همچنانکه در زمان امام حسين(ع)كساني بودند كه آن حضرت را دوست داشتند، اما با ايشان به کربلا نيامدند. اما بايد بدانيم عزاداري در مصيبت اين عزيزان فقط اشک ريختن و سينه زدن نيست؛ بلکه مقدمهاي است براي شباهت يافتن به ائمه(ع).
اگر بخواهيم در مسير صحيح قدم برداريم، بايد معرفت صحيح و احساسات خداپسند داشته باشيم و اگر بخواهيم جامعه، اسلامي باشد، بايد اين معرفت و احساسات را در ديگران نيز پديد بياوريم. لذا بايد شناخت مشترکي در جامعه ايماني شکل بگيرد و هر چه اين معرفت، عميقتر و فراگيرتر باشد، به هدف الهي نزديکتر ميشويم. از سوي ديگر بايد بدانيم، دانستن، لازم است، اما کافي نيست؛ بايد شور ديني هم داشته باشيم.
سعي کنيد اين شناخت و احساس را در خودتان ايجاد کنيد، هم آنها را در ديگران پديد آوريد تا آنها هم بتوانند دوستان اسلام و دشمنان آن را بشناسند و احساسات پاک صحيح نيز در آنها تقويت شود؛ البته نه به هر شيوهاي؛ بلکه از راه صحيح و با استفاده از مطالب مستند و درست.
به دنبال منافع شخصي نباشيم؛ همت خود را بالا ببريم و بدانيم که عشق به اهلبيت(ع) کيمياست. يک قطره اشک خالصانه در راه اين عشق با صد سال عبادت برابري ميکند. بر همين اساس از اهلبيت(ع) گدايي کنيم و صادقانه نوکري براي آنها را افتخار بزرگي براي خودمان بدانيم، افتخاري كه بايد با درخواست از خود ايشان، آن را به دست بياوريم.
سخنرانی آيتالله مصباح يزدي (دام ظله)
در جمع اعضاي جامعه ايماني مشعر؛ قم؛ 13/4/97
* زلال بصیرت روزهای پنج شنبه منتشر میشود.