صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها و بیرغبتی داوطلبان!
در شرایطی که مسئولان ارشد سازمان سنجش و نیز وزارت علوم با اشاره به افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه‌های کشور از کاهش نگرانی خانواده‌ها برای قبولی فرزندانشان در دانشگاه‌ها سخن می‌گویند، آمار و ارقام موجود نشان می‌دهد که صد‌ها هزار داوطلب آزمون‌های سراسری سال ۹۷ تمایل چندانی به پذیرش در بخش عمده‌ای از ظرفیت‌های ایجاد شده ندارند.
سالهاست که مسئولان و متولیان نظام آموزش عالی تلاش می‌کنند با اجرای برنامه‌های گوناگون و توسعه کمی دانشگاه‌های کشور، ظرفیت پذیرش دانشجو را افزایش دهند و از این مسیر به بخش عمده‌ای از نیاز متقاضیان آزمون‌های سراسری پاسخ بدهند؛ اقدامی که بعد از سال‌ها عمل به آن حالا با بی میلی بسیاری از داوطلبان به این رشته‌ها به صورت ریشه‌ای به نقد کشیده شده است.
بررسی‌ها در مورد آزمون سراسری سال جاری و آمار و ارقام‌های مرتبط به آن نشان می‌دهد که به صورت کلی در این آزمون ظرفیت پذیرش دانشجو بر اساس آزمون و نیز سوابق تحصیلی چیزی حدود ۱۸۰ هزار نفر و بر ظرفیت پذیرش بدون آزمون و صرفاً براساس سوابق تحصیلی چیزی حدود ۵۸۰ هزار نفر بوده است.
با این وجود آنچنان که از وضعیت انتخاب رشته‌های داوطلبان پذیرش در آزمون سال جاری برمی‌آید برای رقابت بر سر ۱۸۰ هزار صندلی، بخش نمره آزمون بعلاوه سوابق تحصیلی و از میان نزدیک به یک میلیون داوطلب، چیزی حدود ۵۵۰ هزار نفر انتخاب رشته کردند و از آن سو برای صندلی‌های موجود در بخش سوابق تحصیلی، تنها ۴۱ هزار نفر اقدام به انتخاب رشته کردند.
در همین باره اخیراً دکتر حسین توکلی، مشاور عالی سازمان سنجش آموزش کشور به رسانه‌ها گفت: براساس برنامه زمانی اعلام شده مهلت انتخاب رشته برای داوطلبان مجاز به انتخاب رشته در کنکور سراسری ۹۷ به جز داوطلبان دانشگاه آزاد ساعت ۲۴ روز دوشنبه ۲۲ مرداد ماه پایان پذیرفت و داوطلبان با توجه به اصلاحات جدید و اعلام ظرفیت‌های جدید از سوی برخی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی که اطلاعیه آن شنبه (۲۰ مرداد) بر روی سایت سازمان سنجش آموزش کشور قرار گرفت، نسبت به انتخاب حداکثر ۱۵۰ کد رشته جدید اقدام کردند.
وی در ادامه تصریح کرد: بر اساس آمار اولیه اعلام شده تعداد ۵۴۸ هزار و ۶۱۷ داوطلب نسبت به انتخاب رشته در کنکور ۹۷ اقدام کردند.
توکلی گفت: داوطلبانی که در کنکور شرکت کرده، ولی غایب بودند و همچنین کسانی که در این آزمون شرکت نکردند نیز می‌توانستند با مراجعه به سایت سازمان سنجش نسبت به انتخاب رشته در رشته‌های بدون آزمون اقدام کنند و بطوری که بر اساس آمار نهایی اعلام شده تعداد ۴۱ هزار و ۸۹۸ داوطلب نسبت به انتخاب رشته در این دوره‌ها ثبت‌نام کردند.
با توجه به آمار‌های پیشین که مسئولان سازمان سنجش تعداد شرکت‌کنندگان آزمون‌های سراسری سال جاری را نزدیک به یک میلیون عنوان کردند و نیز نوع کنش داوطلبان در بازه زمانی انتخاب رشته، می‌توان به نتایج قابل تأملی دست یافت که از جمله مهم‌ترین آن عدم تمایل جمع کثیری از داوطلبان به حجم گسترده‌ای از صندلی‌های خالی دانشگاه‌های سراسر کشور است.
هر چند این موضوع مهم را می‌توان با استناد به تنها یک آمار منتشر شده از سوی مسئولان یعنی اقدام تنها ۴۱ هزار نفر برای انتخاب رشته در بخش رشته‌های بدون آزمون اثبات کرد، اما این موضوع با اشاره به برخی واقعیت‌های دیگر آزمون سال جاری و نیز وضعیت کنونی دانشگاه‌ها نیز قابل ارزیابی است.
واقعیت این است که علیرغم تلاش گسترده مسئولان ارشد کشور در سال‌های گذشته برای توسعه آموزش عالی و تعداد کمی دانشگاه‌های کشور، اما همواره این دانشگاه‌های برتر و معروف کشور بوده‌اند که مورد استقبال داوطلبان بوده‌اند و دیگر دوره‌های آموزشی و نیز دانشگاه چندان جذابیتی برای داوطلبان نداشته و ندارند.
این مهم را می‌توان با استناد به همه سال‌هایی که پس از پایان فرایند آزمون و اعلام نتایج نهایی، ظرفیت بسیاری دانشگاه‌ها خالی مانده است، اثبات کرد؛ رویه‌ای که در سال جاری نیز با توجه به انتخاب رشته‌های صورت گرفته گویا قرار تکرار شود و بسیاری از صندلی‌های ایجاد شده برای پذیرش در دانشگاه‌ها خالی خواهد ماند.
اگرچه این رخداد دوباره تکراری است بر یک واقعیت آشکار که صد‌ها هزار داوطلب دانشگاهی تنها برای چند دانشگاه و رشته جذاب و معتبر رقابت می‌کنند، اما از قبل این اتفاق می‌توان موضوعات دیگری را نیز به اثبات رساند.
نخست اینکه بسیاری از این ظرفیت‌های ایجاد شده به واسطه هزینه‌های سنگینی که برای تحصیل در آن‌ها نیاز است برای جمع قابل توجهی از خانواده‌ها و داوطلبان جذابیتی برای انتخاب ندارند و به عبارت دیگر این افراد توان پرداخت هزینه‌های آن را ندارند.
به نقل از تابناک؛ هر چند متولیان آموزش عالی و مدیران دانشگاهی با این استدلال که با افزایش پذیرش پولی دانشجو می‌توان اقدام موثری در بخش توسعه کیفیت آموزش عالی کشور داشت، اما واقعیت موجود در دانشگاه‌های کشور نشان می‌دهد که این رویه چندان به توسعه کیفیت دانشگاه‌ها کمک نکرد.
این اتفاق همچنین شاید متأثر از این باشد که گذراندن دوران تحصیلی در دانشگاه‌های درجه چندم برای داوطلبان چندان تضمینی برای پذیرش در بازار کار برای آن‌ها پیش نمی‌آورد.
بر این اساس می‌توان گفت؛ هنوز رقابت‌های نفسگیر و استرس‌های آزاردهنده آزمون‌های سراسری به قوت خود باقی است و اقدام‌های اخیر متولیان آموزش عالی برای کاهش این مشکل و نیز افزایش ظرفیت‌ها با توفیق همراه نبوده است.