انواع شکر
شکر به معنای اظهار نعمت در برابر منعم است که نعمتی را به ما بخشیده است، بیآنکه مستحق آن باشیم.
از نظر آموزههای قرآنی، شکر، واجب عقلی و نقلی است. پس دو حجت الهی یعنی عقل و نقل، کاشف از این حکم الهی وجوب شکرگزاری و سپاس است. به این معنا که وقتی به عقل و نقل مراجعه میکنیم، آن دو، این حکم الهی را درک و بیان میکنند. بر اساس آیات قرآن، شکر از نعمت و نعمت دهنده میتواند در سه شکل تحقق یابد:
1. شکر زبانی: اینکه بهرهمند از نعمت از آن سخن بگوید و از منعم با زبان، تشکر کند. خدا میفرماید: وَأَمَّا بِنِعْمَهًْ رَبِّکَ فَحَدِّثْ؛ و نعمتهای پروردگارت را بازگو کن.(ضحی، آیه 11)
2. شکر قلبی: اینکه قلب در برابر نعمت دهنده خاضع و خاشع باشد؛
3. شکر عملی: اینکه انسان نعمت را در جای درست به کار گیرد که اهداف نعمت دهنده نیز برآورده شود؛ زیرا نعمت دهنده، کاری را بیحکمت و هدف انجام نمیدهد، بویژه وقتی که منعم، خدا باشد. پس وقتی خدا نعمتی چون چشم داده است انتظار دارد آن را برای خلافت الهی و شناخت دقیق خدا و حق و باطل و مانند آن به کار گیریم. خدا میفرماید : یَعْمَلُونَ لَهُ مَا یَشَاءُ مِن مَّحَارِیبَ وَتَمَاثِیلَ وَجِفَانٍ کَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَّاسِیَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُکْرًا وَقَلِیلٌ مِّنْ عِبَادِیَ الشَّکُورُ؛ آنها هر چه سلیمان میخواست برایش درست میکردند: معبدها، تمثالها، ظروف بزرگ غذا همانند حوضها و دیگهای ثابت (که از بزرگی قابل حملونقل نبود و به آنان گفتیم:)ای آل داوود! شکر (این همه نعمت را) بجا آورید؛ ولی عده کمی از بندگان من شکرگزارند!.(سبأ، آیه 13)