سالانه چندین میلیون هکتار از خاک‌های مرغوب ایران به بیابان تبدیل می‌شود و یا به صورت مسکونی ضمیمه شهرک‌ها و شهرها می‌شود. یک سانتی‌متر از خاک کشاورزی که برای ایجاد آن 700 سال زمان لازم است به دلیل فقدان پوشش گیاهی به سرعت از بین می‌رود. فرسایش خاک و بیابان زایی از چالش‌های مهمی است که تحت تاثیر عوامل مختلفی هم چون تغییرات آب و هوایی، تخریب پوشش گیاهی، خشکسالی، جنگل‌زدایی و ... آینده محیط زیست را به شدت تهدید می‌کند.
 اگرچه بخش‌های وسیعی از کشور همواره بیابانی و خشک بوده، اما در سال‌های اخیر سرعت گسترش بیابان‌ها به شکل خطرناکی افزایش یافته است؛ براساس گزارش‌های رسمی بیش از دو سوم کشور با سرعتی نگران‌کننده در حالی بیابانی شدن است، برای مثال خاک زراعی ایران 20 برابر سریع‌تر از آن چه تشکیل می‌شود از بین می‌رود.
فاضلاب‌های صنعتی و خانگی بدون تصفیه وارد خاک و سفره‌های آب زیر زمینی می‌شود و بسیاری از مناطق شهری و روستایی ایران بالاترین میزان آلودگی خاک را دارند، آلودگی خاک در بسیاری از مناطق باعث ازبین رفتن پوشش گیاهی و کاهش رشد و نمو گیاهان شده که به مرور زمان این مسئله منجر به فرسایش خاک و بیابان‌زایی خواهد شد.
گسترش بیابان‌ها باعث کاهش بارش‌‌ها، تغییر آب وهوا، از بین رفتن کشاورزی، پایین آمدن درآمد،کاهش درآمد اقتصادی و هجوم روستاییان به شهرها می‌شود؛ بر همین اساس چنانکه تدبیری برای توقف این روند و تضمین پایداری زیست بوم‌ها اندیشیده نشود، پیامدهای این موضوع نیز می‌تواند به اشکال مختلفی هم چون نابودی منابع آبی و محدود کردن کشاورزی و بیش از پیش زمینه مهاجرت گسترده روستاییان و ساکنان مناطق کم‌برخوردار را به سمت شهرها و مناطق برخوردارتر فراهم کند؛ بنابراین اصلا اغراق‌آمیز نیست اگر بگوییم با ادامه روند فعلی گسترش بیابان‌ها و غیرقابل سکونت شدن مناطق مختلف در آینده نه چندان دور بخشهای وسیعی از کشور با مشکلاتی جدی برای سکونت مردم مواجه خواهد بود.
6 شهر زرندیه، ساوه، دلیجان، محلات، کمیجان و خنداب استان مرکزی در معرض بیابانی شدن و تهدید حرکت شن‌های روان قرار دارد.
اگر اقدامات پیشگیرانه در این شهرها صورت نگیرد، طی سال‌های آتی شاهد بروز بحران‌های مختلف در این مناطق خواهیم بود.
در استان مرکزی کویر میقان در شهرستان اراک، محدوده طراز ناهید در شهرستان ساوه و همچنین محدوده مامونیه در شهرستان زرندیه بیش از سایر نقاط مستعد بیابانی شدن هستند به طوری که می‌توان گفت این نقاط هم اکنون از جمله کانون‌های فرسایش بادی به شمار می‌روند.
یوسف یوسفی
مدیرکل سابق منابع طبیعی استان مرکزی