نویسنده: ناصر عابدی
بنده چند سال است دائماً دارم می‌گویم «همکارى بین صنعت و دانشگاه»؛ نتیجۀ همکارى صنعت و دانشگاه اینجا ظاهر می‌شود. صنعت به دانشگاه کمک می‌کند براى اینکه دانشگاه شیوه‌هاى جدیدى را براى آن ارائه بدهد و بیافریند؛ هم این سود می‌برد، هم آن سود می‌برد. صنعت را به دانشگاه وصل کنید، به مجموعۀ نخبگان وصل کنید، همین‌طور که الآن خوشبختانه کارهاى زیادى در زمینۀ شرکت‌هاى دانش‌بنیان انجام گرفته و مى‌بینیم که جوان ایرانى می‌تواند کار کند. اینجا در همین حسینیّه براى من نمایشگاه گذاشتند، بنده آمدم بازدید کردم؛ یک عدّه پسربچّه – جوان‌هاى دبیرستانى- اینجا جمع بودند، کار کرده بودند. من آمدم گفتم شماها چه کار می‌کنید، این گفت من این را تولید کرده‌ام، آن گفت آن را من تولید کرده‌ام؛ جوان دبیرستانى! خب ذهن ما این‌جور است، سرمایۀ انسانى ما این است؛ چرا از این سرمایۀ انسانى استفاده نکنیم و برویم سراغ خودروى خارجى براى اینکه فنّاورى پیشرفته‌اى دارد؟ خب این فنّاورى پیشرفته را در داخل به وجود بیاوریم. من مثال‌هاى زیادى دارم که نمی‌خواهم بگویم و نمی‌شود گفت، بعضى از این‌ها محرمانه است؛ اگر شما می‌دانستید که جوان‌هاى ما کجاها و در چه عرصه‌هایى چه کارهاى بزرگى انجام داده‌اند، واقعاً تعجّب می‌کردید؛ ما ازاین‌قبیل فراوان داریم و اطّلاعات بنده در این زمینه خیلى زیاد است؛ از این‌ها استفاده کنیم. اینکه [بگوییم‌] ما فنّاورى عقب‌افتاده داریم، بهانه‌اى براى واردات نمی‌شود..
خب، این‌ها حرف‌هاى ماست. من نسبت به کارگرها و نسبت به کارفرماها و نسبت به مدیران و نسبت به مسئولان دولتى -‌‌‌ نسبت به همۀ این‌ها- خوش‌بینم؛ من به کسى بدبین نیستم. منتها کارها یک جاهایى می‌لنگد؛ ببینید این لَنگِش کار کجاست، چرا می‌لنگد و اشکال کار کجاست. شما دارید با چند لولۀ قطور در این استخر بزرگ دائماً آب می‌ریزید، [امّا] مدام از سقف پُر نمی‌شود؛ خب بگرد ببین شکافش کجاست، رخنه‌اى که در این استخر است کجاست که آب از آنجا می‌رود و استخر پُر نمی‌شود؛ مسئولین بگردند این چیزها را پیدا کنند.
* کاهش وابستگی به نفت یکی دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتی است. این وابستگی، میراث شوم صدسالۀ ماست. ما اگر بتوانیم از همین فرصت که امروز وجود دارد، استفاده کنیم و تلاش کنیم نفت را با فعالیتهای اقتصادیِ درآمدزای دیگری جایگزین کنیم، بزرگ‌ترین حرکت مهم را در زمینۀ اقتصاد انجام داده‌ایم. امروز صنایع دانش‌بنیان ازجملۀ کارهائی است که می‌تواند این خلأ را تا میزان زیادی پر کند. ظرفیت‌های گوناگونی در کشور وجود دارد که می‌تواند این خلأ را پر کند. همت را بر این بگماریم؛ برویم به سمت این که هرچه ممکن است، وابستگی خودمان را کم کنیم.
* نکتۀ هفتم [از مؤلفه‌های سیاست‌های اقتصاد مقاومتی]، کاهش وابستگی به نفت است؛ یکی از سخت‌ترین آسیب‌های اقتصادی ما همین وابستگی به نفت است. این نعمت بزرگ خدادادی برای کشور ما در طول ده‌ها سال مایۀ فروریختگی‌های اقتصادی و فروریختگی‌های سیاسی و اجتماعی شد؛ باید ما یک فکر اساسی بکنیم. ما نمی‌گوییم از نفت استفاده نشود، [بلکه] تکیۀ ما بر استفادۀ حداقلی از فروش نفت خام است؛ نفت را می‌توان به‌صورت فرآورده در اختیار گذاشت؛ که در این سیاست‌ها دیده شده. یک کار اساسی و مهمی که باید انجام بگیرد این است؛ این همت بلندی لازم دارد که ما در بند سیزده این سیاست‌ها به این پرداختیم و جداً باید این بند عملیاتی بشود.
* آنچه به من گزارش شده [این است که‌] ما حدّاکثر پانزده درصد از ظرفیّت معدنی کشور را داریم استحصال می‌کنیم؛ پانزده درصد! ما معدن را باید جایگزین نفت کنیم؛ یعنی واقعاً بایستی ما بتوانیم. من سال‌ها پیش -شاید بیست سال پیش- در دولتِ آن‌وقت گفتم. ما باید کاری بکنیم که هر وقت اراده کردیم، بتوانیم سر چاه‌های نفت خودمان را ببندیم؛ نه از کمبود مشتری بترسیم، نه از نداشتن بازار بترسیم، نه از نداشتن پول بهای نفت بترسیم؛ باید به اینجا برسیم. خب ما واقعاً بایستی به فکر بیفتیم؛ برای نفت باید جایگزین‌ [قرار داد]. می‌بینید نفت چه وضعی پیدا کرده! یک اشارۀ قدرت‌ها و عناصر خبیث منطقه با همدیگر، موجب می‌شود که نفت ناگهان از صد دلار بیاید به چهل دلار! از وقتی که از صد دلار شروع کرده تنزّل تا حالا، مگر چند ماه طول کشیده؟ خب، این قابل اطمینان نیست؛ آدم نمی‌تواند این را جزو سرنوشت اقتصاد کشور و گذران زندگی یک کشور [بداند] و آن را مربوط کند به یک چنین چیزی. نفت مال ماست، [امّا] هم اختیارش دست دیگران است، هم درآمد بیشترش مال دیگران است. بیشتر از آن‌قدری که ما از صادرات نفت استفاده می‌کنیم، آن دولتِ واردکنندۀ نفت در اروپا یا در جای دیگر دارد استفاده می‌کند، که مالیات می‌گیرد و فلان می‌گیرد. ما نفتمان را داریم می‌دهیم، پول می‌گیریم؛ او نفت را می‌گیرد از ما و از مردم خودش پول می‌گیرد. استفادۀ آن دولت‌ها بیشتر از دولت ماست از فروش نفت. این چه معاملۀ پُرخسرانی است. خب، یک جاهایی ما مجبوریم البتّه نفت را تولید کنیم، چاره‌ای نداریم امّا من واقعاً از ته دل خوشحال نمی‌شوم آن‌وقتی که ما آمارِ افزایش صادرات و افزایش تولید را [می‌شنویم‌]؛ همیشه به این فکر می‌کنم که ما باید جایگزین برای این پیدا بکنیم. بنابراین اگر بخواهیم جایگزین پیدا کنیم، یکی از بهترین جایگزین‌ها معادن است.