خدعه و توطئه در پیچ پایانی برجام(نگاه)
ابراهیم کارخانه‌ای *
خروج آمریکا از برجام، اعلام مواضع سه کشور اروپایی در بیانیه صادره و هوشمندی در برابر توطئه‌های از پیش طراحی شده دشمن لزوم اقدامات پیشدستانه و دقیقی را از سوی دستگاه سیاسی و دیپلماسی می‌طلبد که در صورت غفلت از زوایای پیدا و پنهان آن می‌تواند منافع ملی جمهوری اسلامی ایران را در معرض خطر قرار دهد. در ذیل با ذکر 16 نکته اساسی به بررسی مختصر این مهم پرداخته می‌شود:
1- شکی نیست که آمریکا عامل اصلی تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران بوده و کلیه تحریم‌ها یا توسط آمریکا و یا با پیگیری آمریکا علیه ملت ایران اعمال گردیده است و کشورهای اروپایی همواره دنباله‌رو سیاست‌های آمریکا بوده‌اند و به تبع این کشور، ایران را در لیست تحریم‌قرار داده‌اند. بر این اساس با خروج آمریکا از برجام و فروپاشی ساختمان برجام قاعدتا می‌بایست دولت جمهوری اسلامی ایران براساس بند 36 توافق‌نامه از برجام خارج شده و مجلس شورای اسلامی نیز طبق ماده 3 قانون بر زمین مانده «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» از مصوبه قانونی خود دفاع نموده و دولت محترم را ملزم به توقف برجام و از سرگیری فعالیت‌های هسته‌ای نماید که متأسفانه هیچ یک از این موارد اتفاق نیفتاده است.
2- بدون شک بخش مهمی از مشکلات و خسارت‌های بوجودآمده در برجام ناشی از بی‌توجهی و نادیده گرفتن مصوبات مجلس شورای اسلامی بوده است. اگر همان‌گونه که دولت آمریکا بر مصوبات قانونی کنگره آمریکا مبنی بر عدم امکان لغو تحریم‌ها از سوی دولت پای فشرد و تعلیق‌های 120 روزه و 180 روزه تحریم‌ها را بر تیم مذاکره‌کننده تحمیل نمود، طرف ایرانی نیز چهار مصوبه هسته‌ای مجلس شورای اسلامی از جمله قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌ای ملت ایران را در لغو کامل و یکجای تحریم‌ها همزمان با اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران به عنوان شرط نخست اجرای برجام در مدنظر قرار می‌داد؛ امروز شاهد از هم پاشیدگی حقوق از دست رفته ملت ایران در برجام نبودیم. در حال حاضر نیز متأسفانه دولت محترم با نادیده گرفتن قانون مذکور پیگیر مذاکره با سه کشور اروپایی است که بخش اعظم تعهدات آنها بر زمین مانده و قابل اعتماد نبودن آنها بارها به اثبات رسیده است. متأسفانه در اعلام رئیس‌جمهور محترم جای مصوبه شورای عالی امنیت ملی و هیئت نظارت بر اجرای برجام نیز خالی است.
3- اروپا از کدام برجام دفاع می‌کند؟ برجامی که طعمه ترامپ شده است و یا برجامی که خود آنها در طول دو سال و اندی گذشته از ترس آمریکا بخش مهم آن را اجراء نکرده‌اند.
بدون شک انتظار اجرای تعهدات کامل مندرج در برجام توسط اروپا در شرایطی که آمریکا بر دامنه تحریم‌ها و تهدیدات خود به شدت افزوده است، اقدامی خوشبینانه و غیرواقعی است که نتیجه آن از هم‌اکنون قابل پیش‌بینی است همان‌گونه که نتیجه برجام قابل پیش‌بینی بود.
4- تجربه دهه‌های گذشته نشان داده است که توجه به هشدارها و رهنمودهای رهبری انقلاب چه در دوران امام‌خمینی(ره) و چه در دوره زعامت مقام معظم رهبری همواره مایه نجات کشور از تنگناها بوده است.
اگر در جریان جنگ طالبان با آمریکا در افغانستان و جنگ صدام با آمریکا در عراق و بسیاری موارد حساس دیگر براساس نظرات مدعیان کج‌اندیش وقت عمل می‌شد کشور در نقشه دشمن گرفتار می‌شد. در جریان مذاکرات برجام نیز مقام معظم رهبری حین و قبل مذاکرات به کرات هشدار دادند که آمریکا قابل اعتماد نیست و مخالفت آنها با اصل نظام اسلامی است؛ حتی در زمانی که تهدیدات آمریکایی در مذاکرات برجام به اوج خود رسیده بود هشدار دادند که اگر من باشم در چنین شرایطی مذاکره نمی‌کنم، ملت ایران مذاکره زیر شبح تهدید را تجربه نمی‌پذیرد، کم‌توجهی به این هشدارهای صریح بود که منجر به خسارت محض و زیاده‌خواهی‌های بیشتر آمریکا و غرب گردید.
در حال حاضر نیز رهبر معظم انقلاب در اعلام مذاکره 3-4 هفته‌ای رئیس‌جمهور محترم با سه کشور اروپایی که در طی سال‌های 1382-1384 مذاکره با آنها تجربه شده است؛ این کشورها را صریحا غیرقابل اعتماد و نتیجه مذاکره با آنها در تامین منافع ملی را بعید دانسته‌اند و متأسفانه دولت بعدها تجربه می‌کند.
5- بیانیه مشترک اخیر سه کشور اروپایی نشان می‌دهد که آنها علی‌رغم خروج آمریکا از برجام زیاده‌خواهی‌های فرابرجامی مشترک خود با آمریکا را در مدنظر دارند. از آنجا که ایران قدرتمند اسلامی هرگز زیربار این توطئه‌ها نخواهد رفت لذا نتیجه مذاکره با سه کشور اروپایی جز از دست رفتن فرصت تصمیم‌گیری بهنگام که با خروج آمریکا از برجام فراهم شده است نتیجه دیگری در پی نخواهد داشت.
6- به نظر می‌رسد در سناریو جدید، آمریکا به عنوان عامل فشار وارد عمل شده و سه کشور اروپایی در اقدامی تاکتیکی نقش چانه‌زنی را در جهت نیل به خواسته‌های مشترک خود علیه نظام اسلامی ایفا می‌کنند و چنین طرحی ترجیع‌بند فرآیند جدیدی است که رئیس جمهور محترم در هماوردی تکراری به امید اجرای کامل برجام و کشورهای اروپایی به دنبال دستاوردی جدید درصدد تجربه آن هستند.
7- بدون شک برگ نهایی توطئه مشترک آمریکا و غرب در دست مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که در زمان مناسب با اعلام بازرسی از اماکن نظامی و مخالفت قاطع جمهوری اسلامی ایران رونمایی خواهد شد. به نظر می‌رسد استعفای معاون بازرسان و پادمان‌های آژانس که پایبندی کشورهای عضو را به NPT تعیین می‌کند نخستین جرقه این توطئه شوم باشد. نباید اجازه داد فرصت اقدام متقابل خروج از برجام که هم‌اینک با خروج آمریکا از برجام فراهم گردیده از دست برود و پرونده هسته‌ای ایران به عنوان ناقض برجام به شورای امنیت ارجاع گردد. قابل ذکر است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون در برابر این خواسته آمریکا مقاومت کرده است و یازده بار پایبندی جمهوری اسلامی ایران را در بازرسی‌های هسته‌ای اعلام نموده است.
8- در حالی که آمریکا و سه کشور اروپایی بر اهداف توطئه‌گرایانه 4 گانه هسته‌ای، نظامی، موشکی و منطقه‌ای علیه جمهوری اسلامی اتفاق نظر دارند و برجام را پلی برای دستیابی به اهداف اصلی خود می‌دانند و از آنجا که جمهوری اسلامی ایران هرگز لحظه‌ای در برابر اقدامات سلطه‌طلبانه آنها که موجودیت نظام اسلامی را نشانه رفته‌اند کوتاه نخواهد آمد؛ آیا ساده‌اندیشی سیاسی نیست که اروپا از همراهی متحد دیرین منطقه‌ای و جهانی خود دست برداشته و علی‌رغم تعهدات و منافع مشترک با آمریکا تن به اجرای کامل برجام در جهت تحقق منافع جمهوری اسلامی ایران بدهد؟! اروپا در معامله با ایران معجونی از خواسته‌های متناقض اقتصادی و سیاسی شامل منافع اقتصادی، توطئه‌های فرابرجامی(موشکی و منطقه‌ای) و حفظ برجام را می‌طلبد که هرگز محقق نخواهد شد و مذاکره بر گرد چنین اهدافی آب در هاون کوبیدن است.
9- نباید فرصت خروج بهنگام از برجام را از دست داد و آن را به امتحان مجدد سه کشور غیرقابل اعتماد اروپایی پیوند زد. باید به دقت مراقب بود که اعتماد مجدد به شمشیر خیانت دشمن، این بار خسارت‌های بزرگ‌تری را بر نظام اسلامی تحمیل نکند. ملت سلحشور و وفادار ایران اسلامی همان‌گونه که طی 39 سال گذشته در مقابل تمامی قدرت‌های سلطه‌گر ایستاده و تمامی نقشه‌های شوم سیاسی و نظامی آنها را به شکست کشانیده است، امروز قدرتمندتر از همیشه تحت فرامین راهگشای رهبری هوشمند انقلاب مسیر عزت و اقتدار خود را ادامه خواهد داد و با تکیه بر توانمندی‌های داخلی و با اتکال بر خداوند و وحدت و همبستگی ملت مشکلات را یکی پس از دیگری پشت سر خواهد گذاشت. چرا که همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند مشکل حل‌نشدنی در کشور وجود ندارد.
10- نظر به اینکه شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی به علت تهدیدات آمریکا در طول دو سال و اندی گذشته از معامله و مبادله مالی و بانکی فراگیر با جمهوری اسلامی ایران سر باز زده‌اند یقینا با خروج آمریکا از برجام و افزایش دامنه تحریم‌ها و تهدیدها از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا بر شدت محدودیت‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران افزوده خواهد شد. در این صورت تضمینی عینی، عملی و قانونی می‌بایست علاوه بر رفع موانع داخلی دربرگیرنده رفع قید و بندهای شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی از محدودیت‌های خزانه‌داری آمریکا بر این موسسات باشد (رفع محدودیت تحریم‌های ثانویه) در غیر این‌صورت تضمین عملی هرگز محقق نخواهد شد و جمهوری اسلامی ایران در مذاکره با سه کشور اروپایی فرصت تصمیم بهنگام خروج از برجام را از دست داده و با چالش‌های بعدی مذاکره با اروپا مواجه خواهد شد.
11- در عدم پایبندی اروپا به حفظ برجام همین بس که در برابر نقض مکرر برجام توسط آمریکا و اعمال شدیدترین تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران در طول اجرای برجام هیچ‌گاه موضع‌گیری صریحی از خود نشان ندادند و علی‌رغم 10 نامه ظریف به کمیسیون مشترک همواره به دعوت از طرفین برای پایبندی به برجام بسنده شده است و علت آن جز همراهی و هماهنگی کامل اروپا به‌ویژه سه کشور اروپایی با آمریکا نبوده است.
12- در حالی که رئیس‌جمهور محترم به خوبی واقف است که تصمیمات سیاسی اروپا تحت نفوذ و سلطه آمریکا اتخاذ می‌گردد و وابستگی تصمیم سه کشور اروپایی به آمریکا را طی مذاکرات بی‌نتیجه سال‌های 1382-1384 خود شخصا به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس تیم مذاکره‌کننده تجربه کرده‌اند انتظار تصمیم مستقل اروپا از سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا فاقد هرگونه توجیه است.
13- این احتمال را نباید از نظر دور داشت که خروج آمریکا از برجام و پافشاری اروپا بر حفظ برجام و تغییر معاونت بازرسان و امور پادمان‌های آژانس بلافاصله بعد از خروج آمریکا از برجام یک سناریو طراحی شده سیاسی است که در زمان مناسب علیه جمهوری اسلامی ایران ایفای نقش خواهد کرد.
14- نباید اجازه داد فریب لبخندها و وعده‌های پوچ طرف مقابل دیگر بار تکرار شود. تضمینی عینی و عملی که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید فرمودند به مفهوم برداشتن قطعی و قانونی کلیه موانع با منشأ داخلی و خارجی از سر راه برجام و انجام مبادلات مالی و بانکی و تجاری فراگیر در میدان عمل است نه تعهدات کاغذی و قول و قرارهای سست‌بنیان.
15- یقینا تضمین‌های مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری متفاوت از تضمین‌های مندرج در فرمان مشروط 9 بندی به رئیس‌جمهور محترم است که در آن رهبر انقلاب در چندین بند بر اخذ تضمین‌های قوی و کافی و قرارداد قوی و مطمئن تاکید فرمودند و بر همین اساس رهبر هوشمند انقلاب این بار در اعلام مذاکره 3-4 هفته‌ای ریاست جمهوری «تضمین عملی» را مطرح فرمودند. چرا که بر تعهدات دولت‌های بدعهد و غیرقابل اعتماد بر روی کاغذ اعتمادی نیست و اقدام عملی آنها می‌بایست تضمین قول و قرارها و تعهدات‌شان باشد. بر این اساس اتحادیه اروپا می‌بایست در طول 3-4 هفته آینده با اجرای عملی تعهدات، تضمین خود را در عمل نشان دهد در غیر این‌صورت مذاکره با اروپا دور باطل برای ایران و از دست رفتن فرصت تصمیم بهنگام از سوی ایران و به نفع اروپا و آمریکا خواهد بود.
16- در صورت عدم حصول نتیجه در زمان 3 الی 4 هفته‌ای معین شده و امکان طولانی شدن مذاکرات و از دست رفتن فرصت تصمیم بهنگام، تعلیق اجرای برجام شرط ادامه مذاکرات با گروه 4+1 خواهد بود.
17- در حالی که به فرموده رهبر فرزانه و هوشمند انقلاب هدف اصلی دشمن مخالفت با نظام اسلامی است و مذاکره ابزاری نرم برای رسیدن به خواسته‌های آنهاست و بر همین اساس اوباما ادعا کرد بدون شلیک حتی یک تیر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را متوقف کرده است، آیا طرح مذاکره مجدد با سه کشور اروپایی که دارای مواضع مشترک فرا برجامی با آمریکا هستند و عدم اعتماد به آنها در طول دهه‌های گذشته و مذاکرات سال‌های 1382-1384 و به ویژه در جریان برجام به اثبات رسیده است مصداق عملی آزموده را آزمودن خطاست نمی‌باشد؟ آیا در شرایط کنونی دفاع اروپا از برجام تهی از منافع ایران و مملو از خواسته‌های آمریکا و غرب یک بازی سیاسی هدفمند برای ایجاد اشتباه در دستگاه محاسباتی تصمیم‌گیری جمهوری اسلامی ایران نیست؟! و کلام آخر اینکه نباید در پیچ پایانی برجام فرصت خدعه و توطئه به دشمن داد.
18- شکی نیست که اروپا در مذاکره با ایران دو هدف را پیگیری می‌کند: ماندن جمهوری اسلامی ایران در برجام ازطریق وعده‌های عمل نشده که هر آن امکان لغو آنها می‌رود و پیگیری سناریوی خطرناک فرابرجامی مشترک با آمریکا که سابقا به نام برجام‌های 2 و 3 از آنها نام برده می‌شد.
19- در مذاکرات برجامی دشمن موفق شد در اقدامی فریبکارانه حاصل دو دهه تلاش نخبگان و دانشمندان شهید هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را به ثمن بخس معامله کند، این بار در ادامه همان سناریو دشمن درصدد است که حاصل 4 دهه مقاومت و پایداری و اقتدار و امنیت ملت ایران را با فریب اجرای وعده‌های بر زمین مانده قبلی در معرض دستبرد قرار دهد.
نظر به اینکه سه کشور اروپایی در اعلام مواضع خود با صراحت موضوع کنترل توان موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران را مطرح نموده‌اند، بر دستگاه سیاسی و دیپلماسی کشور است در پاسخ به زیاده‌خواهی‌های احمقانه آنان با صراحت اعلام نماید جمهوری اسلامی ایران جز بر سر اجرای کامل برجام و ارائه تضمین عملی به عنوان شرط اصلی، مذاکره نخواهد کرد و چنانچه مذاکره‌کنندگان اروپایی اهداف پلید فوق را در سر می‌پرورانند بدانند جمهوری اسلامی ایران با قاطعیت توان دفاعی و موشکی خود را در راستای امنیت منطقه‌ای تا ناامیدی کامل دشمنان ارتقاء خواهد بخشید و هرگز اجازه کوچکترین دخالتی را در عرصه دفاعی به احدی نخواهد داد.
___________
* رئیس کمیته هسته‌ای مجلس نهم