تبیین عقلانی سیاست و حکومتداری در اسلام بزرگترین خدمت به بشریت (زلال بصیرت)
مهم‌ترين مسئله در زمان غيبت براي مسلمانان توجه به ظهور كسي است که بتواند مديريت جهان را به خوبي عهده‌دار بشود. البته چنین آرزویی نیاز به مقدمات و مراحلی دارد، تا شرایط جامعه به گونه‌ای تغيير كند که امامت و رهبری الهی تحقق عینی یابد.
اما در اين ميان سؤالاتي از اين قبيل مطرح است كه این مقدمات چیست، آیا می‌توان قوانین ارزشی ثابتی داشت که با عمل به آنها در همه زمان‌ها سعادت مردم فراهم شود، یا بايد در هر دوران قوانيني متناسب با شرایط آن زمان وضع شود، كسي که باید این قوانین را اجرا کند، باید چه شرایطی داشته باشد و چگونه مي‌توان این شرایط را احراز كرد. البته پاسخ اين سؤالات براي شيعيان روشن است؛ اما بايد پاسخ‌هاي علمي قانع‌كننده‌اي براي اين سؤالات يافت كه مورد پذيرش غيرشيعيان و حتي غير مسلمانان نيز باشد. اين قبيل مسائل به مبانی سیاسي اسلام بر می‌گردد.همه این سؤالات در اسلام پاسخ دارد و اگر ما نمی‌دانیم، به خاطر تنبلی و كم‌كاري ما است.
انقلاب اسلامی؛ احیاگر ابعاد اجتماعی و سیاسی اسلام
حضرت امام(ره) می‌فرمود که بخش اعظم فقه را مسائل اجتماعی و سیاسی تشکیل می‌دهد، اما چرا در طول 1400 سال گذشته، مسائل اجتماعي و سياسي از سوي علماي اسلام مورد بحث و بررسي قرار نگرفته است؟ جواب اجمالی این سؤال اين است که چون پيش از اين شرایط لازم برای عمل به این احکام فراهم نبوده و در واقع علما و متدینین بر اساس تجربه عملی خود، از روي كار آمدن حکومتی بر مبنای دین ناامید بودند، پرداختن به جنبه‌هاي نظري آن هم تدريجاً به فراموشی سپرده شده است.
پیروزی انقلاب از جمله نعمت‌های بزرگ الهی برای مسلمانان و حتی دنیا بود. پیروزی اين انقلاب زمینه را برای بحث در‌باره این موضوعات فراهم کرد و پس از آن بود كه نیازهای فكری در اين زمينه پیدا شد که باید به آنها پاسخ داده شود. البته امام راحل(ره) قبل از پیروزی انقلاب، مسئله ولایت فقیه را مطرح و تدریس کرده و با اين كار خود، جامعه را برای پذیرش فکری این مسئله آماده کرده بودند.
امروز بعد از گذشتن 40 سال از انقلاب اسلامی حداقل باید پاسخ مناسبي براي مهم‌ترین این مسائل يافته باشیم،این شرایط سبب شد تا ما به اين فکر بیفتیم که دانش سیاسی اسلام را احیا کنیم، تا در مرحله بعد مشخص شود كه چه میزان از آنها قابل اجرا است و چه کسی می‌تواند مجری آنها باشد.
طبیعتاً این انقلاب بسیاری از امیدهای شیاطین را ناامید می‌کند و طبیعی است که شیاطین نیز بیشترین همت خود را برای جلوگیری از این حرکت به كار بگيرند. چرا که شیطان قسم خورده که همه مردم را گمراه کند و از همين رو در صدد مقابله با اين نظام، كه به دنبال فراهم كردن زمینه رشد و هدایت انسان‌ها است، بر خواهد آمد.
با وجود همه موانع، قدم‌های مهمی در جهت تبيين مباني سياسي اسلام برداشته شده است،این کارهایی که انجام شده مرهون خون پاک شهدا و رهبری‌های داهیانه امام(ره) و رهبر معظم انقلاب است؛ اما این موفقیت‌ها که نعمت بزرگی است، نیاز به شکر بزرگتري دارد و ما نبايد با کوتاهی در انجام وظیفه مرتكب کفران این نعمت عظیم بشويم.
قبل از پيروزي انقلاب شهید بهشتی از عده‌اي از فضلا دعوت کردند تا به بحث در‌باره برخی معارف اسلامی که مورد غفلت قرار گرفته و باید مورد توجه قرار بگیرد، بپردازند. در نهایت قرار شد مسئله حکومت اسلامی، مورد تحقیق و پژوهش قرار گیرد؛ البته برای جلوگیری از حساسیت ساواک، عنوان آن را «بحث ولایت» گذاشتند و شخص دکتر بهشتی جزوه‌ای مشتمل بر سير منطقي مباحث مربوط به حكومت اسلامي را تهیه کردند که نشان می‌داد براي پرداختن به مسئله ولایت از کجا باید شروع كرد و چه سیري بايد طی شود تا بحث به نتیجه برسد.
مراد از ذکر این سابقه این است که اصل چنین فکری، سابقه‌ای بیش از 50 سال دارد و شیوه آن نیز تجربه شده و قابل دفاع است. البته بعد از پيروزي انقلاب و مشغول شدن بسیاری از اعضای آن گروه در مسئوليت‌هاي مختلف، اين كار متوقف شد و امروز بعد از گذشتن 40 سال از آن زمان هنوز مشغول انجام مراحل اولیه اين کار هستیم!
بزرگترین خدمت به بشریت
برخی از مسئولین سابق صریحاً گفته بودند که اوج تفکر بشری لیبرالیسم است و نظريه‌اي بهتر از این تئوری وجود ندارد! همان شخص در سخن دیگری آمریکا را به عنوان بهترین نمونه لیبرالیسم در جهان معرفی کرده بود؛ اما شما وضعیت امروز آمریکا را بنگرید؛ كشوري كه به عنوان پیشرفته‌ترین کشور از لحاظ اقتصادی، سیاسی و نظامی معرفي مي‌شود، کارش به جایی رسيده که شخصیت اول آن، مورد استهزاء بسیاری از مردم خود آمریکا واقع می‌شود و در‌باره او این مسئله مطرح می‌شود که آيا وی عاقل است یا دیوانه؟!
بعد از تمامي تبلیغات آمریکا در‌باره لیبرالیسم و سرمایه‌داری و اقداماتي كه در اين كشور بر اساس اين نظريه صورت گرفته، کارشان به دیکتاتوری سرمایه‌داری و سرمايه‌داران رسيده و اين نتیجه اوج تفکر انسانیِ جدای از وحی و خداوند است.
نه به عنوان تعصبي دینی، بلکه به عنوان يك مسئله عقلانی قابل دفاع و قابل فهم برای همگان و برای تأمین سعادت زندگی دنیاي نوع بشر، باید به تبیین نظر اسلام در زمينه سياست و حكومت‌داري پرداخت و به شيوه‌اي عقلاني از آن دفاع كرد. اگر چنین کاری صورت بگیرد، بزرگترین خدمت به بشریت انجام شده است؛ چون در چارچوب همين نظريه از بسياري از ظلم‌ها و جنگ‌ها پيشگيري خواهد شد و عقل بشر رشد يافته و جلوی فساد‌ها و خودمحوری‌هاي فراوني گرفته می‌شود؛ البته نیازهای زندگی ابدی انسان نیز تأمین خواهد شد.
ایده نظام اسلامی در ایران
الگویی برای سایر کشورها
واقعاً جا دارد که تحقيق و پژوهش در اين زمينه را جدی‌تر بگیریم. خوشبختانه مراحل مقدماتي فعاليت‌هاي نظري انجام شده و مسیر پژوهش مشخص گرديده است؛ همچنین تجربه عملی در زمينه برقراري نظام اسلامی را نيز داریم، كه هر چند تجربه‌اي ناقص و نمونه کوچکی از هدفي ایده‌ال است، اما همين نمونه را مي‌توان هزاران برابر رشد داد.
زمانی نخبگان کشور ما که گرایش‌هاي اسلامی داشتند، افتخار می‌کردند که کتاب‌های انديشمندان اخوان‌المسلمین را بخوانند و ترجمه كنند! اما سرانجام کار اخوان‌المسلمین بعد از همه فعالیت‌ها و شهادت‌ها به کجا رسید؟ این در حالی است که حرکت‌هایی که با الگو گرفتن از رهنمودهای اهل بیت عليهم‌السلام در ایران انجام شد، با وجود همه محدودیت‌ها، به جایی رسیده که روز به روز نفوذ ایران در کشورهای اسلامی بیشتر می‌شود.این مسئله نشان می‌دهد که ایده برقراري نظامي اسلامي به عمل بسیار نزدیک و قابل ترویج است و بنده باور دارم که عنايت خداوند پشتوانه انقلاب اسلامي است و به هر ميزان که ما اخلاص داشته باشیم، خدا هم به ما کمک می‌کند.
بیانات آيت‌الله مصباح يزدي (دام ظله) دردیدار با جمعی از اساتید و دانش‌پژوهان گروه علوم سیاسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی
امام خمینی(ره)؛ قم؛96/11/5
زلال بصیرت روزهای پنج‌شنبه منتشر می‌شود.