محمدمهدی رشادتی

از امام صادق(ع) نقل شده است که: هر انسانی که می‌خواهد بداند پیش خدا از چه ارزشی برخوردار است، به این نکته توجه کند و ببیند که اعتبار و ارزش خداوند پیش او چگونه و چه میزان است؟ زیرا آدمی به همان میزان در پیشگاه خدا ارزش دارد که آدمی برای خداوند پیش خود حساب بازکرده و ارزش قائل است. (میزان‌الحکمه ج 1 ص 229)
حسن بن جهم می‌گوید: از امام رضا(ع) پرسیدم: فدایت شوم، توکل چیست؟ فرمود: با وجود خدا از کسی نترس. عرض کردم: پس تواضع چیست؟ فرمود: با مردم چنان رفتار کنی که دوست داری مردم با تو چنان رفتار کنند. عرض کردم: مایلم بدانم که من در خدمت شما چه وضعی دارم؟ فرمود: ببین من پیش تو چگونه بوده وچه وضعی دارم. (مجموعه ورام ج 2 ص 348)
امام هادی(ع) فرمود: از کسی که آزرده‌اش کرده‌ای انتظار صفا و یکرنگی نداشته باش و از فردی که تیر بدگمانی‌ات را به سوی او نشانه رفته‌ای، انتظار خیرخواهی نداشته باش، زیرا دل دیگران با تو همچون دل توست نسبت به دیگران. (میزان الحکمه ج1 ص 19) از علی(ع) نقل است که: دوستی‌ها را از دلها بپرسید که آنها گواهانی‌اند که رشوه نمی‌گیرند. (غررالحکم ج1 ص 219)
شبیه همین ملاک درباره نماز نیز از امام صادق(ع) نقل است که فرمود: هر کس دوست دارد بداند آیا نمازش قبول شده است یا نه؟ به خود بنگرد که آیا نمازش او را از فحشاء و منکر باز می‌دارد یا نه؟ به همان مقدار که بازش می‌دارد، نمازش قبول شده است. (المیزان ج 16 ص 212)
            جوشش و افزونی زر در زکات
                                            عصمت از فحشا و منکر در صلاه
(دفتر 3574-6)
                         باد خشم و باد شهوت باد آز
     برد او را که نبود اهل نماز
(دفتر 3796-1)

ملاک توجه و تقرب به خدا
به میزانی که خداوند در عرصه‌های زندگی حضور دارد به همان میزان نیز ما پیش خدائیم. از لحاظ دوری و نزدیکی نسبت خدا به همه موجودات یکسان است. اما انسان می‌تواند از خدا دور و یا نزدیک باشد. نزدیک بودن و تقرب به خدا، بستگی کامل دارد به توجه و رویکرد ما به خدا. هر چقدر توجه به خدا وتوجه به حضور او در همه اجزاء وجود، بیشتر و جدی‌تر و عمیق‌تر باشد، لطف خدا و عنایت و رحمت او نیز بیشتر شامل می‌شود.
ملاک توجه ما به خدا به این است که در تک‌تک رفتار خود، این سؤال را از خود بکنیم که آیا این عمل من، مورد تأیید و رضای حق است یا نه؟ اگر مورد رضایت بود اقدام می‌کنم و اگر تأیید الهی نبود خودداری می‌نمایم. اگر موفق به چنین رویه‌ای شدم و ملاک رفتارهایم را خواست خدا قرار دادم قطعا من نیز محبوب و مجذوب خدای مهربان و مقرب درگاه الهی خواهم بود.
روزی سلمان از علی(ع) در مورد یکی از اسرار نهان سؤال کرد: حضرت او را به قبر یک یهودی راهنمایی نمود. سلمان با چشم بصیرت، برزخ آن یهودی را مشاهده کرد که در محلی بسیار دلگشا بر قصری عالی نشسته است. از او پرسید: کدام طاعت تو را به این مقام رسانده است با اینکه بر دین یهود هستی؟ گفت: مرا از شرف اسلام بهره‌ای نبود، ولی امیرالمؤمنین علی(ع) را دوست می‌داشتم و همان محبت خالصانه، در برزخ موجب این مقامات شده است.
(هزار و یک حکایت اخلاقی ص 705)