کارشناس سابق بانک جهانی در گفت‌وگو با کیهان:
راه بی‌اثر کردن تحریم‌ها فاصله گرفتن از دلار است
بر اساس تحلیل‌ها و مشاهدات کارشناسان، جهان با ساز و کار کنونی در حال گذراندن یک دوران گذار از نظام تک قطبی به دنیایی چندقطبی است. پارامترهای گوناگونی در شکل‌دهی دوران جدید موثرند، افول قدرت اقتصادی آمریکا در سایه ضعیف شدن ارز این کشور از سویی و قدرت روز افزون نهاد‌های اقتصادی شرقی از جمله «بریکس» و «آ سه آن» از سمتی دیگر از جمله فاکتورهای مهمی است که نظام چند قطبی در حال ظهور جهان را شکل و فرم می‌بخشد. در مصاحبه‌ای که کیهان با «پیتر کوئینگ»، کارمند سابق بانک جهانی و کارشناس کنونی حوزه اقتصادی از کشور سوئیس ترتیب داده است، مسائل فوق و البته نقش ایران در دوران انتقالی
نظم جهانی بررسی شده است. سرویس خارجی
* آمریکا به عنوان یک قدرت سلطه جو و سنتی در چند دهه گذشته و به صورت تدریجی در حال از دست دادن قدرت خود مخصوصا در حوزه اقتصادی است. نقش بلوک‌های قدرتمند اقتصادی شرق همچون «بریکس» و «شانگهای» را در تولد نظام چند قطبی جدید چطور ارزیابی می‌کنید؟
«پیتر کوئینگ»: «همانطور که به درستی اشاره شد، جهان به صورت تدریجی در حال ورود به نظم جهانی جدید است. البته معیار مورد نظرم، «نظم جهانی جدید» یا «نظم جهانی واحدی» نیست که غرب درباره آن صحبت می‌کند. چند سالی است که هژمونی قدرت اقتصادی آمریکا و دلار در یک شیب نزولی قرار گرفته است. درست همان زمانی که روسیه و چین ارتباط خود با دلار را به طور کامل قطع کردند. بدین معنا که ارتباطات تجاری خود با سایر کشورها را با ارزی به غیر از دلار انجام می‌دهند. مخصوصا معاملات مربوط به نفت و گاز و یا مشتقات آنها. همزمان سایر کشورها نیز الگوی مشابه‌ای را پیگیری می‌کنند، از جمله ایران و ونزوئلا. احتمال اینکه سایر کشورها هم قاعده مشابه‌ای را پیگیری کنند وجود دارد. حتی بسیاری از کشورهای عضو شانگهای نیز از دلار فاصله گرفته‌اند.»
* براساس گزارش‌های متعدد، چین در حال پرکردن خزانه خود با طلاهای بسیار زیاد است و قراردادهای بزرگی را با ارز خود به امضاء می‌رساند. آینده قدرت دلار را در سایه اقدامات چین چه می‌دانید؟
دلار هر روز نسبت به گذشته ضعیف‌تر می‌شود و دلایل آن در قسمت قبل توضیح داده شد، نکته دیگری که اهمیت دارد این است که ارز ذخیره‌ای در دنیا هم‌اکنون در حال گذر از دلار به سایر ارزهاست و این یعنی تقاضا برای دلار در حال کاهش است.
آمریکا با حرص، خشونت و جنگ‌طلبی که همواره از خود نشان می‌دهد مسیر نابودی برای خود را طی می‌کند. بهترین وسیله برای نابودی نظام قاتل آمریکا از بین رفتن ابزار اقتصادی این کشور است. اکنون ارزهایی که در حال جایگزینی دلار هستند نه تنها از ذخائر سرشار طلا برخوردارند بلکه از یک اقتصاد تنومند نیز بهره می‌برند. به عنوان مثال یوان چین و یا روبل روسیه. حتی ایران هم‌اکنون مسیر مشابه‌ای را طی می‌کند. واشنگتن نیز می‌داند که در شرایط کنونی تحریم ایران، روسیه و چین کاملا بی‌معناست.
* پارامترهای دیگر فرهنگی، اقتصادی و نظامی که در حال شکل‌دهی نظم جهانی جدید است را چه می‌دانید؟
مبلغی که واشنگتن هزینه موضوعات امنیتی و نظامی خود می‌کند از مجموعه هزینه‌های دنیا در این بخش بیشتر است. اما با این وجود این بدین معنا نیست که آمریکایی‌ها قوی‌ترین و نیرومندترین ارتش دنیا را دارند. مثلا روسیه و حتی چین در برخی زمینه‌ها از آمریکا هم پیشی گرفته‌اند. ابزار جنگی آمریکا بسیار قدیمی است.هنگامی که آمریکا میلیارد‌ها دلار را به نوسازی تجهیزات اختصاص می‌دهد هم مقادیر زیادی از این پول به خاطر فسادهای مالی و زنجیره‌ای در ساختار آمریکا از بین می‌رود.
در حوزه فرهنگی باید بگویم آمریکا سکوت مطلق پیشه کرده است. فرهنگ امروز آمریکا چیزی نیست جز کشتار، خشونت و تبلیغات هالیوودی. آمریکا در داخل و خارج از مرزهایش سیاست تفنگ و جنگ را پیش می‌برد. هیچ کشوری به اندازه آمریکا در تاریخ اخیر دنیا اقدام به کشتار انسان نکرده است. ده‌ها میلیون نفر تنها در پنچاه سال گذشته! این آمار بسیار منزجر‌کننده است.
* فعالیت ایران در دستیابی به نقشی مهم و تعیین‌کننده در هندسه جدید جهانی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ایران از دیرباز نقش تعیین‌کننده را در صلح منطقه ایفا می‌کرده است و همواره یک عامل تاثیرگذار در این حوزه بوده است. حضور ایران در شکست داعش بسیار مهم و تاثیرگذار بوده است. ایران را به عنوان یک عامل با ثبات در منطقه می‌دانم، نقشه‌های آمریکا با پایان داعش تمام نمی‌شود. آمریکا نقشه مدونی با نام «نقشه برای عصر آمریکایی جدید» را در دستو کار خود قرار داده است، که صهیونیست‌ها البته نگارنده آن بوده‌اند. ایران در منطقه بسیار مهم و استراتژیکی واقع شده است و تعاملات اقتصادی بسیاری برای عملیاتی شدن باید از مسیر ایران عبور کند. ایران هم به آب‌های اقیانوس هند دسترسی دارد و هم کوریدوری برای ورود به اروپا محسوب می‌شود.
- از این که فرصت این مصاحبه کوتاه را به ما دادید، از شما متشکرم.