نیویورک تایمز: ولیعهد عربستان پایش را بیش از گلیم خود دراز کرده است
روزنامه نیویورک تایمز ادعای ولیعهد عربستان سعودی برای اصلاحات را به استهزا گرفت و نسبت به سرانجام روند تحولات در این کشور ابراز نگرانی کرد.
این روزنامه به قلم توماس فریدمن نوشت: عربستان در واقع 4 دهه است که در کوران یک تغییر فاحش سیاسی افتاده است. اما نیروی سیاسی مسلطی که موتور محرک این تغییرات بوده؛ نه اسلامگرایی بوده است؛ نه بنیادگرایی؛ نه لیبرالیسم، نه کاپیتالیسم و نه حتی «داعشیسم». این نیرو، «آلزایمر» است.
هیچ کدام از این پادشاهان بانی اصلاحات در کشور نبودهاند. در جهان پرتحول و نوشونده، پادشاهان سعودی پشت سر هم میآیند و میروند؛ تفکرشان این بوده است که همین اصلاحات انجام گرفته در کشور که سرعتش حتی به زحمت به 10 مایل در ساعت میرسد؛ تازه همین شتاب کند هم پولش را نفت تامین کرده است. اما این سیاست دیگر کار نمیکند. حدود 70 درصد جمعیت عربستان را جوانان زیر 30 سال تشکیل میدهند و 25 درصد آنها بیکارند.
همه اینها را تکتک برشمردیم تا به تحولات متهورانه اما غیرمدبرانهای که در این ایام در عربستان در حال وقوع است برسیم. این رویداد بزرگ، بازی قدرت ولیعهد جوان 32 ساله عربستان «محمدبن سلمان» پسر «ملک سلمان» پادشاه عربستان است. محمد که من(نگارنده مطلب) تاکنون دو بار با او مصاحبه داشتهام؛ یک جوان جویای نام و بسیار عجول است. بالاخره کسی باید باشد تا این خانه را بتکاند. اما یک چیز هنوز روشن نیست؛ اینکه این غرایز آنی این شاهزاده برای تغییر در چه نقطهای ختم میشود و این غریزه مستبدانه او برای قبضه کردن قدرت از کجا شروع شد؟ رئیسجمهور «ترامپ» از این موج دستگیریهای شاهزادگان و سرمایهداران و میلیاردرهای صاحب تجارت و صاحبان رسانههای عربستان که به اتهام فساد بازداشت شدهاند استقبال کرده و در توئیتش نوشته است؛ «تمامی این اشخاص سالها بود که کشور را میدوشیدند.»
من واقعا به این صحبتهای ترامپ خندهام گرفت. ماجرای بازداشت شاهزادگان سعودی به جرم فساد؛ مانند این است که ما روزی بشنویم دونالد ترامپ هفت تن از وزرای کابینه را به جرم «دروغگویی» اخراج کرده است.
ترامپ وقتی این توئیت را مینوشته کاملا این داستان را فراموش کرده است که «محمد بن سلمان» وقتی سال گذشته در تعطیلات در جنوب فرانسه بسر میبرد یک فروند قایق فوقالعاده شیک و رویایی به قیمت 550 میلیون دلار از یک روسی خریداری کرد.
آیا او پول این قایق را از قلک خودش پرداخت کرده بود؟ و یا پساندازش بود که از دکه لیمونادفروشیاش در ریاض بدست آورده بود؟ و یا آن را از دولت سعودی گرفته بود؟ وقتی فردی در آن واحد دست به اصلاحاتی بنیادین در کشور میزند باید در وهله اول خودش دستانش از هر آلودگیای کاملا پاک و مبرا باشد.
محمدبن سلمان دارد ترکیب خاندان آل سعود را از نو شکل میدهد و آن را از قالب یک ائتلاف خاندانی که تمام اعضای آن در قدرت سهیم هستند و قدرت به طور سنتی میان هفت خانواده اصلی به طور منظم جابهجا میشود و تصمیمگیریها هم در این خاندان به صورت اجماع است، خارج میسازد و آن را به حکومتی که فقط یک خانواده در راس آن قرار دارد، مبدل میسازد. اینکه دیگر «عربستان سعودی» نیست. این «عربستان سلمان» است. او مشروعیت رژیم سعودی را هم تغییر میدهد.
محمدبن سلمان به سمت نقطهای خطرناک پیش میرود. او حتی سعد حریری را از لبنان فرا خواند و مجبور به استعفا در ریاض کرد. او به یمن حمله کرد تا با نفوذ ایران مقابله کند. محمدبن سلمان پایش را از گلیمش بیش از حد دراز کرده است و جا دارد که ما نگران این روند باشیم؛ روندی که میتواند وضعیت غیرقابل کنترلی را رقم بزند. من واقعا نگرانم.