ترامپ و دغدغه بازتعریف توافق هسته‌ای!
فخرالدین اسدی
در حالی که دونالد ترامپ تعلیق 120 روزه تحریم‌های آمریکا علیه ایران در قالب برجام را امضا کرد، اما همزمان دولت آمریکا شماری از افراد و سازمان‌های شرکت‌های ایرانی و غیرایرانی را به فهرست تحریم‌های ایران اضافه کرد. ترامپ همزمان با امضای تمدید تعلیق تحریم‌های ایران در قالب برجام ایران را به نقض روح برجام متهم کرد. این رویکرد دوگانه ترامپ و دولت جدید آمریکا در حالی است که طی روزهای اخیر منابع خبری در ایالات متحده آمریکا از تلاش دونالد ترامپ برای بازتعریف توافق هسته‌ای خبر می‌دهند. به عبارت بهتر، ترامپ از راهبرد قبلی خود مبنی بر خروج از توافق هسته‌ای (به علت هزینه‌های سیاسی آن ) خودداری کرده و در مقابل سعی دارد با جلب رضایت و همراهی تروییکای اروپایی، برجام را مطابق خواسته‌های خود اصلاح کند! چنانچه پایگاه خبری بلومبرگ گزارش داد: دونالد ترامپ قصد دارد در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با سران سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس در این خصوص رایزنی کند.
دو کشور انگلیس و فرانسه، قبلا آمادگی خود را برای مذاکرات مجدد بر سر توافق هسته‌ای، به ترامپ اعلام کرده‌اند. با این حال کشور آلمان در این خصوص همچنان ملاحظاتی دارد. فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز به عنوان مسئول کمیته پیگیری برجام، نه تنها اقدامی در مواجهه با این روند صورت نداده است، بلکه از این هم افزایی حمایت می‌کند. آنچه مسلم است اینکه طی دو ماه پیش رو، تحولات زیادی در انتظار توافق هسته‌ای و سند برجام خواهد بود. به نظر می‌رسد ترامپ طی این مدت، نیت خود برای مذاکره مجدد با ایران بر سر برجام را علنی خواهد کرد.
بر اساس آنچه بلومبرگ اعلام کرده است، انتظار می‌رود که ترامپ نگرانی‌های دولت آمریکا درباره توافق هسته‌ای 2015 میلادی را اعلام کند. بر اساس اعلام مقام‌های آمریکایی سه نقص عمده در توافق هسته‌ای وجود دارد. این نقایص شامل برداشتن محدودیت بر ذخایر اورانیوم غنی شده ایران با درجه غلظت پایین بین سال‌های 2025 تا 2030 میلادی، ناکامی توافق هسته‌ای در ممنوعیت ایران از توسعه موشک‌های بالستیک و مقررات ضعیف درباره بازرسی از تاسیسات نظامی مشکوک ایران است. ایالات متحده آمریکا و تروییکای اروپایی در این خصوص سعی خواهند کرد ضمن گنجاندن موضع توان موشکی جمهوری اسلامی ایران در برجام، زمینه بازرسی‌های مکرر از اماکن نظامی کشورمان را نیز فراهم آورد.
بدیهی است که ورود به هر یک از این حوزه‌ها، به معنای زیر پا گذاشتن خط قرمزهای ترسیم شده از سوی جمهوری اسلامی ایران است. در جریان سلسله مذاکرات هسته‌ای میان ایران و اعضای 1+5 نیز این خطوط قرمز بارها از سوی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای مطرح شد. حتی پافشاری جمهوری اسلامی ایران بر سر عدم گنجانده شدن موضوع توان موشکی کشورمان در برجام و همچنین مخالفت منطقی و صریح ایران با بازرسی از اماکن نظامی، منجر به طولانی شدن دوران مذاکرات هسته‌ای گردید. در چنین شرایطی طرح دوباره این موضوعات، نه تنها به معنای منحرف کردن برجام، بلکه به معنای خروج از آن است.
آنچه مسلم است اینکه دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان باید در این خصوص اخطار صریحی را به تروییکای اروپایی مخابره کند. مقامات فرانسوی و انگلیسی سعی دارند تحمیل خواسته‌های نامعقول و وقیحانه خود به ایران را در قالب پروسه «تکمیل برجام» مورد شناسایی و تحلیل قرار دهند تا به این وسیله، متهم به عدول از توافق هسته‌ای نشوند. این در حالیست که هرگونه اقدامی در این خصوص، به مثابه نقض برجام توسط آمریکا و سه کشور اروپایی محسوب می‌شود. هم‌اکنون زمان آن رسیده است که وزارت امور خارجه کشورمان، لابی‌ها و رایزنی‌های لازم را درخصوص رفتارهای احتمالی آمریکا و سه کشور اروپایی با دو کشور چین و روسیه صورت دهد. بنابراین، نه تنها دستگاه سیاست خارجی کشورمان نباید زیر بار مذاکره مجدد بر سر برجام برود، بلکه باید طرح این موضوع از سوی آمریکا و تروییکای اروپایی را نیز به عنوان نقض توافق هسته‌ای و قطعنامه 2231 مورد تاکید قرار دهد.