نگاهی به نقض روح و جسم برجام و وعده‌های داده شده انتخاباتی رئیس‌جمهور
وعده‌های برجامی و انتظارات مردمی
هدیه آقاپور
یکی از مطالبات جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات هسته‌ای از طرف مقابل، برداشته شدن تمامی تحریم‌های ناحق و ظالمانه بوده است و این موضوع با صراحت بیان شد و رئیس‌جمهور نیز در گفت‌وگوی مستقیم با مردم این مسئله را نوید داد و روزنامه‌های زنجیره‌ای نیز به طور هماهنگ از برچیده شدن تحریم‌ها و شکسته شدن و پایان همه تحریم‌های هسته‌ای و غیر هسته‌ای سخن گفتند.
رعایت احوال روح، جسم و هر حالت برجام باید از سوی طرفین رعایت و تضمین می‌شد اما با گذشت یک سال و اندی از اجرای این توافق، شیطان بزرگ به عنوان سرکرده استکبار جهانی دیگر روح و جسمی برای برجام باقی نگذاشت و عملا روح و جسم برجام آشکارا با تحریم‌های جدید آمریکا نقض شده است.
از سوی دیگر به عقیده کارشناسان رفتار سياسی آمريکا در نقض برجام نشان داده که عدم پاسخ‌گويی مناسب به طرف مقابل سبب گستاخ‌تر شدن آنها و تشديد فشار تحريم‌ها می‌شود و این ادعا که با روی کارآمدن اين دولت تحريم‌ها رخت بر بسته است اکنون به یک طنز سیاسی در شبکه‌های اجتماعی و در بین مردم رایج شده است.
وعده‌هایی که فورا نقض شد!
اخیرا نیز مجلس نمايندگان آمريکا طرح جامع تحريم‌های ايران، روسيه و کره‌شمالی را تصويب کرد که حرف و حديث جداگانه‌اي درخصوص تشديد تحريم‌هاي ايران دارد. نمايندگان آمريکا با 419 رای موافق و فقط 3رای مخالف، طرح تحريم‌های ايران، روسيه و کره شمالی را تصويب کردند.
رئيس مجلس نمايندگان آمريکا درباره اعمال اين تحريم‌ها گفت: لايحه‌ای که ما امروز با اکثريت آرا تصويب کرديم يکی از گسترده‌ترين بسته‌های تحريمی در طول تاريخ است.
تصویب این تحریم‌ها پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران در شرایطی صورت گرفت که روحانی در دوران تبليغات انتخاباتی رياست جمهوري دوازدهم وعده و قول ديگری به مردم داده بود.
حسن روحانی در جريان سفر تبليغاتي‌اش به شهر اردبيل سخنان شديداللحنی با محتوای هسته‌ای و تحريم‌ها عليه رقيبش بیان کرد و گفت: کاسبان تحريم بدانند که تحريم‌ها برداشته شده و ديگر بازنمی‌گردد! شما می‌خواهيد با دنيا مذاکره کنيد؟ شما بلد هستيد که با دنيا مذاکره کنيد و آيا زبان دنيا را می‌دانيد؟! در حالی که در فهم زبان ملت خود گرفتار هستيد!
مهدی فضائلی کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان از راهکارهای پیش رو چنین می‌گوید: «از دولت کنونی ما این انتظار می‌رود که واکنش سریع و شفافی را نسبت به تحریم‌ها داشته باشند.»
وی ادامه می‌دهد: «واکنش ما باید این پیام را به دولت آمریکا بدهد که جمهوری اسلامی در رابطه با رفتار غیر متعهدانه ساکت نمی‌نشیند و اگر آنها به تعهدات خود عمل نمی‌کنند دلیلی هم وجود ندارد که ما به تعهدات خود در موضوع برجام ادامه دهیم.»
این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه می‌افزاید: «عملکرد جمهوری اسلامی ایران در برجام بارها وبارها توسط آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی تایید و تصدیق شده است، بنابراین دلیلی وجود ندارد که یکطرفه تعهدات انجام شود.»
فضائلی تصریح می‌کند: «اعمال صریح و شفاف اقداماتی متقابل در موضوع نقض برجام از قبیل کاهش بازرسی‌ها و تصمیم‌گیری برای بخش‌هایی که می‌تواند مورد بازگشت قرار گیرد می‌تواند اعمال شود و ورود به این نوع اقدام متقابل دولتمدان آمریکا را متوجه این واقعیت می‌کند که ما در مقابل رفتار آنها بی‌تفاوت نیستیم.»
وی خاطرنشان می‌کند: «آن چیزی که می‌تواند آمریکایی‌ها را گستاخ کند و متاسفانه این اتفاق هم افتاده، این است که آنها به این نتیجه رسیده‌اند که می‌توانند با اعمال فشار بر دولت حسن روحانی، آنان را وادار به عقب‌نشنی کنند!»
تبدیل بیکاری به معضل اجتماعی
- در این سرزمین فقط صنعت توریسم می‌تواند معضل بیکاری را ریشه‌کن کند.
- برنامه اقتصادی من حل معضل‌اشتغال به‌خصوص برای تحصیل‌کرده‌هاست.
- ما 3 میلیون و 200 هزار بیکار داریم و اگر تنها 10 میلیون گردشگر وارد کشور شود بیش از 13/3 میلیارد دلار درآمد ارزی و 4 میلیون اشتغال درست می‌شود، یعنی با یک حرکت صحیح در یک مسئله اقتصادی و اجتماعی می‌توانیم بیکاری را حل کنیم.
اینها بخش‌هایی از وعده‌های انتخاباتی سال 92 رئیس دولت یازدهم است که تقریبا اغلب آن وعده‌ها با موفقیت انجام نشد.
ماجرا از ایجاد 4 میلیون شغل آن هم فقط با جذب توریسم آغاز شد و صحبت از ریشه‌کن کردن این معضل به میان آمد که نمونه این وعده‌های انتخاباتی در سال 92 را در بالا خواندیم.
اما با تشکیل دولت یازدهم وضعیت پرداختن به مشکل اشتغال دیگر با آن قدرت فریادهایی که پیش از انتخابات پشت تریبون زده می‌شد به پیش نمی‌رفت و هرآنچه دلسوزی و پرداخت به این موضوع بود باز هم پشت تریبون‌های دولت و آمارها تلألو داشت اما در سطح جامعه رنگی نداشت.
همچنین صندوق بین‌المللی پول در ابتدای سال 96 آمار رتبه‌بندی کشورها در موضوع بیکاری، ایران را در رتبه شانزدهمین کشور جهان با بیکاری بالا معرفی کرد.
شایان ذکر است رتبه ایران طی چهار سال دولت روحانی با 13 پله وخیم‌تر شدن، از رتبه 29 به رتبه 16جهان رسید.
محمد حسن نژاد عضو کمیسیون اقتصادی و نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «ما یک سری آمار رسمی داریم که مرکز آمار و نهاد‌های بین‌المللی منتشر می‌کنند که در این آمارها شاهد هستیم که نرخ بیکاری نسبت به سال 92 بیشتر شده است.»
وی ادامه می‌دهد: «اما یک سری آمارهایی را دولتمردان می‌دهند که از سال 92 تعداد قابل توجهی اشتغال ایجاد شده است که خب با واقعیت هم‌خوانی ندارد چرا که اگر اینگونه بود نرخ بیکاری افزایش پیدا نمی‌کرد.»
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در ادامه می‌افزاید: «اکنون این سؤال پیش می‌آید که‌اشتغال از کجا می‌خواهد درست شود؟ با کارخانه‌ها و کارگاه‌ها، تنظیم بودجه عمرانی یا مسکن که تاکنون راکد بوده و کارخانه‌ها هم که می‌بینیم به سوی نیمه تعطیلی می‌روند، اقدام دولتی هم به آن صورت نداشتیم.»
حسن‌نژاد تصریح می‌کند: «تقریبا در هر خانه‌ای یک بیکار داریم آن هم از نوع تحصیلکرده، بنابراین عملکرد دولت در چهار سال گذشته تا کنون به هیچ عنوان نمره قبولی نمی‌گیرد و بیکاری در قشر تحصیلکرده دغدغه اصلی خانواده‌ها شده است به طوری که 90 درصد مراجعه کنندگان به دفاتر ما جویای کار هستند.»
این عضو کمیسیون اقتصادی اضافه می‌کند: «بیکاری امروز، از معضل اقتصادی دارد تبدیل به معضل اجتماعی می‌شود و پدر و مادرها شکایت دارند که فرزندانشان از بیکاری افسردگی گرفته و نگران هستند که به خاطر این موضوع به راه خلاف کشیده نشوند.»
وی خاطرنشان می‌کند: «وعده تحقق ایجاد 4میلیون شغل با جذب توریسم محقق نشد و اگر گردشگر نیامد تقصیر مثلا فلان روستایی نیست بلکه دولت باید در این زمینه تلاش می‌کرد.»
حسن‌نژاد می‌گوید: «امیدواریم در این دوره تمرکز بر روی اشتغال باشد، در چهارسال دولت قبل تمرکز به این سمت رفت که تورم کاهش پیدا کند اما همین امر با سیاستی پیش رفت که به قیمت رکود اقتصادی تورم کنترل شد اما دیگر بیشتر از این جوابگو نیست و باید برای آن فکری کرد.»
چنین کنم، چنان کنم!
به هر ترتیب پشت هر وعده انتخاباتی محرک‌هایی وجود دارد که امید را در مردم ایجاد می‌کند اما اگر همان وعده‌ها محقق نشود بی‌اعتمادی را به همراه خواهد داشت.
بنابراین طبیعی است که آن «چنین کنم، چنان کنم‌ها» روزی تبدیل می‌شود به اینکه «چه کردم» و این همان تحقق مطالبه مردم است.
به حاشیه نرفتن و پرداختن به موضوعاتی چون اقتصاد مقاومتی، اشتغال و هرآنچه که مقام معظم رهبری در طول این سال‌ها با درایت و بینش عمیقی که دارند گوشزد
کردند.
حسین کنعانی مقدم کارشناس مسائل سیاسی در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «برای امید ایجاد کردن در ملت ایران ما نباید با گفتار درمانی سعی کنیم وعده‌هایی را بدهیم که هیچ‌گونه پشتوانه هم از نظر اجرایی و هم از نظر اسناد بالا دستی ندارند.»
وی ادامه می‌دهد: «اسناد بالا دستی مانند قانون اساسی، سند چشم‌انداز و سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری را هر رئیس‌جمهور موظف به اجرای آن است و هرگونه وعده و وعیدی نباید خارج از این چارچوب‌ها باشد اما به نظر می‌رسد وعده‌هایی که رئیس‌جمهور تا کنون داده هم خارج از چارچوب بوده و هم خارج از حیطه اختیاراتشان.»
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح می‌کند: «به عنوان مثال در برجام 1+5 تصمیم‌گیری می‌کند و از این طرف ما حرف‌هایی را می‌زنیم که ضمانت اجرایی ندارد و این نه تنها امید ایجاد نمی‌کند بلکه باعث یاس مردم می‌شود.»
کنعانی مقدم تاکید می‌کند: «هنگامی که فردی در انتخابات وعده‌ای می‌دهد اما عقبه سیاسی، کادر اجرایی و امکاناتی که برای تحقق این وعده‌ها وجود ندارد اعتماد مردم را از بین می‌برد بنابراین نباید این اتفاق بیفتد.»
وی اضافه می‌کند: «یکی از مشکلاتی که ما در دولت یازدهم داشتیم بحث جناحی بودن دولت بود درحالی که باید به این حقیقت اذعان کنیم که کشور را با یک جناح نمی‌توان مدیریت کرد و این تصور که می‌توانیم کشور را جناحی مدیریت کنیم باطل است و باید فراجناحی عمل کرد.»
این کارشناس مسائل سیاسی می‌افزاید: «در دموکراسی و مردم سالاری دینی این تفکر که ما رای آوردیم و رای ما اکثریت است جایی ندارد، بنابراین این حرف که از برخی نزدیکان رئیس‌جمهور شنیده می‌شود که ما باید به سلیقه آن 24 میلیونی که به ما رای دادند عمل کنیم باطل بوده و نقض حقوق شهروندی بقیه مردم است.»
کنعانی‌مقدم با اشاره به اینکه رئیس‌جمهور، رئیس‌جمهور تمام ملت ایران است نه یک جناح خاص، می‌گوید: «اگر بخواهیم حلقه اطراف خود و تصمیمات کشور را فقط در یک جناح ببینیم به مشارکت سیاسی مردم لطمه وارد خواهیم کرد.»
وی پیرامون اولویت‌بندی در دولت دوازدهم خاطرنشان می‌کند: «مقام معظم رهبری در آغاز کار دولت یازدهم شاخص مهمی را اولویت‌بندی کردند که باید به آن توجه می‌شد، در نتیجه پرداختن به مباحثی چون اقتصاد و معیشت مردم، اقتصاد مقاومتی، توجه به متن و دنبال حاشیه نرفتن از موضوعاتی بود که رهبر معظم انقلاب همواره بر آن تاکید داشتند.»
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه می‌دهد: «اینکه دولت وعده حل شدن مشکلات به دست توافق هسته‌ای را بدهد و بعد چنین چیزی اتفاق نیفتد بی‌اعتمادی مردم و یاس را به همراه خواهد داشت، بنابراین باید توجه داشت پشتوانه حاکمیت و رئیس‌جمهور مردم هستند و نباید به آن خدشه‌ای وارد شود.»
کنعانی‌مقدم در پایان خاطرنشان می‌کند: «دولت با چابکی و تحرک باید به سمت اقتصاد دانش‌بنیان حرکت کند و موضوعات معیشت مردم و بیکاری را در اولویت قرار دهد و به دنبال حاشیه نرود، چرا که خدمت به مردم یک اصل است.»
سوگندی که یک رئیس‌جمهور در مراسم تحلیف می‌خورد نشان می‌دهد که باید پاسدار انقلاب اسلامی و قانون اساسی باشد و در مقابل تهدید‌ها سر فرود نیاورده و ایستادگی کند، بنابراین اگر در چارچوب موارد نامبرده حرکت کند بدون شک کشور در مسیر درستی قرار خواهد گرفت.