آیا دروغ مصلحت‌آمیز به از راست فتنه‌انگیز است یا نه؟ سعدی می‌گوید: دروغ مصلحت‌آمیز به از راست فتنه‌انگیز است. آن داستانی هم که ذکر کرده، نشان می‌دهد که درک سعدی از این مسئله، درک خوبی بوده است، می‌گوید: شخصی را آورده بودند پیش پادشاهی، پادشاه فرمان داد که بروند گردنش را بزنند. او وقتی مایوس شد از اینکه زنده بماند شروع کرد به فحش دادن، ولی پادشاه نمی‌شنید، پرسید چه می‌گوید؟ وزیر گفت: می‌گوید: «الکاظمین الغیظ و العافین عن الناس» (آل عمران- 134) یک کسی که آنجا دنبال این بود که نقطه ضعفی در این وزیر پیدا کند و او را معلق نماید و خودش به جای او وزیر بشود گفت: در حضرت پادشاهان نشاید، امثال ما را دروغ گفتن. او دارد به پادشاه فحش می‌دهد، تو می‌گویی دارد آیه قرآن می‌خواند؟! شاه گفت: دروغ او از راست تو بهتر است. (البته این داستانی است که سعدی ساخته برای اینکه حقیقتی را گفته باشد) دروغ مصلحت‌آمیز به از راست فتنه‌انگیز است. یعنی او با یک دروغ، جانی را نجات داد و تو با یک راست، جانی را بیشتر به خطر می‌اندازی.(1)
___________________
1- فلسفه اخلاق، شهید مطهری (ره)، ص 82 و 83