گروه اقتصادی-

یکی از راه‌های رسیدن به درآمد پایدار در نظام درآمد و هزینه هرکشوری، دریافت مالیات می‌باشد. این مسئله در کشور ما که سال‌ها با اتکا به درآمدهای نفتی اداره می‌شد، اهمیت بیشتری پیدا کرد تا علاوه بر اینکه راهی برای درآمدزایی پایدار ایجاد شود، متکی بودن اقتصاد کشور به نفت نیز کاهش پیدا کند.
این مسئله در کشور ما در دهه 80 تا حدودی اتفاق افتاد؛ چه اینکه طبق آمار بانک مرکزی در بودجه سال 82 رقم کل درآمد‌های مالیاتی بیش از شش هزار و 500 میلیارد تومان بود که در سال 92 به بیش از 49 هزار و 400 میلیارد تومان افزایش پیدا کرد. به عبارت دیگر در این 10 سال، درآمدهای مالیاتی بیش از 7/5 برابر شده است.
هر چند در این مدت درآمد‌های نفتی افزایش داشت و شاهد تورم هم بودیم ولی رشد حدود 660 درصدی این درآمد‌ها طی 10 سال که معادل رشد سالیانه حدود 66 درصد می‌باشد نشان دهنده رشد مناسب درآمد‌های نفتی و حرکت به سمت درآمد پایدار بود.
لازم به ذکر است؛ دریافت مالیات در این بازه زمانی، در شرایطی صورت می‌گرفت که کشور در شرایط رونق بود و کسب و کار مردم سوددهی قرار داشت ولی در پنج سال اخیر که کشور در شرایط رکود اقتصادی قرار گرفت، دیگر رشد بالای درآمد‌های مالیاتی توجیهی نداشت.
چراکه توان پرداخت کسبه کاهش یافته (به عنوان نمونه آمار چک‌های برگشتی در این دولت که تعداد و ارزش آن به ترتیب 268 و 450 درصد افزایش یافت، موید آن می‌باشد) و فشار آوردن برای دریافت مالیات در این شرایط، ظلم آشکار و تضعیف تولید است؛ تولیدی که هم تحت فشار پرداخت مالیات و هم تحت فشار سود‌های بالای بانکی می‌باشد.
متاسفانه این اتفاق در دولت یازدهم افتاد و طبق آمار‌های بانک مرکزی، درآمد‌های مالیاتی در یک بازه چهار ساله (91-95) با رشد بالای حدود 157 درصدی از 39 هزار و 500 میلیارد به 101 هزار و 400 میلیارد تومان رسید؛ یعنی در همین دوره اخیر، درآمد‌های مالیاتی بیش از 2/5 برابر شد...
این افزایش بالای درآمد‌های مالیاتی در شرایطی که فرار مالیاتی در کشور ما بسیار زیاد است، نشانه دیگری بر فشار بسیار زیاد این مالیات بر تولید‌کنندگان می‌باشد، چرا که در شرایط رکودی (که تولید ناخالص کشور تا سال 95 به سطح سال 90 نرسیده بود) دریافت مالیات بالا از کسبه باعث تضعیف و تعطیلی کارخانه‌ها، صنایع و سایر فعالیت‌های تولیدی می‌شود.
از همین رو است که یکی از دلایل تعطیلی و یا کاهش ظرفیت کارخانه‌ها که شنیدن خبر آن کم کم به امری عادی در دولت روحانی تبدیل شده بود (از جمله کارخانه‌هایی مثل کابینت‌سازی، پیچ و مهره‌سازی و...) افزایش مالیات‌های مستقیم و غیر مستقیم می‌باشد. ضمن اینکه درآمد‌های نفتی دولت روحانی طی چهار سال اخیر رشد قابل توجهی داشته و مجموع درآمد ریالی دولت یازدهم از ابتدای سال 92 تا پایان آبان 95 از فروش نفت، 227 هزار و 825 میلیارد تومان بوده که در مقایسه با دولت دهم 44 درصد بیشتر است.
لذا آنچه ذکر آن ضروری می‌نماید، غلط بودن سیاست‌های فشار مالیاتی در این چهار سال به دلیل شرایط رکودی کشور است که حداقل به دلیل رشد درآمد‌های نفتی که در بالا ‌اشاره شد، توجیهی محکمی نمی‌توان برای آن منظور کرد.