سرویس سیاسی-

محمدجواد ظریف وزیر پیشنهادی امور خارجه در جلسه با فراکسیون امید مجلس به تشریح برنامه‌های این وزارتخانه برای چهار سال دوم کاری خود پرداخت.
ظریف در این نشست با بیان اینکه در برجام به اهداف خود رسیده‌ایم، گفت: موانع حوزه‌های بانکی، نفتی و حمل‌ونقل برداشته شده است.
تقریبا هیچ!
وزیر امور خارجه دولت یازدهم از رسیدن به اهداف برجام و برداشته شدن موانع حوزه‌های بانکی سخن می‌گوید. این در حالی است که اظهارات مقامات ارشد دولت در پسابرجام خلاف این ادعا را ثابت می‌کند.
در ادامه بخشی از اظهارات دولتمردان در طول فعالیت دولت یازدهم را مرور می‌کنیم:
- برجام، تاکنون «تقریباً هیچ» دستاورد اقتصادی برای تهران در بر نداشته است.(سیف، رئیس‌بانک مرکزی)
- حداقل از نظر علمی 40 سال استاد دانشگاه هستم، لذا این را می‌توانم بگویم‌. هم‌اکنون و پس از پیش آمدن قضایای روادید تعداد زیادی از دانشمندان اروپایی که مقداری احتیاط می‌کنند از آمدن به ایران استنکاف دارند‌. به قول دانشگاهی‌ها این یعنی وضعیت آنها پیش از برجام بهتر از پس از برجام بوده است. (صالحی، رئیس‌سازمان انرژی اتمی)
- برای ارتباط با بانک‌های بزرگ جهانی دچار مشکل هستیم و آنها با ما کار جدی نمی‌کنند. انتظار ما این بود که بعد از برجام ما بتوانیم با بانک‌های بزرگ هم کار کنیم اما به دلایل مختلف ما هنوز نتوانسته‌ایم با این بانک‌ها کار کنیم.(طیب نیا، وزیر اقتصاد)
- 8 ماه پس از اجرای برجام، به خاطر مجازات‌های آمریکا، هیچ یک از بانک‌های بزرگ اروپایی کار با ایران را شروع نکرده است.(ظریف، وزیر امور خارجه)
- تحریم‌ها روی کاغذ برداشته شده اما هنوز عملا همه آنها برداشته نشده که مقداری به دلیل شرایط است و مقداری به دلیل شیطنت آنها و ایرادات زیادی هست که ما هم اعتراضات مفصلی به طرف مقابل کرده‌ایم.(عراقچی،رئیس‌ستادپیگیری برجام)
- اکنون بعد از گذشت یک سال از اجرای برجام هنوز برای جذب فاینانس موفق نشده‌ایم.(جهانگیری، معاون اول دولت)
- آمریکا در ظاهر وانمود می‌کند به وظیفه‌اش عمل کرده است اما در خفا و پشت پرده نه تنها کاری انجام نداد بلکه سعی کرد همه چیز را به بن بست بکشاند.(صالحی، رئیس ‌سازمان انرژی اتمی)
- به اعتقاد ما حرکت‌هایی که در طول یک سال‌ونیم گذشته چه توسط دولت قبلی آمریکا و چه توسط دولت جدید آن صورت می‌گیرد، در موارد بسیاری بر خلاف تعهدات آمریکا در اجرای برجام است.(عراقچی، رئیس ‌ستاد پیگیری برجام)
- آیا آمریکا آماده است به متن برجام پایبند باشد، روحش به کنار. تاکنون واشنگتن هر دو را زیر پا گذاشته است.(ظریف، وزیر خارجه)
- آمریکایی‌ها به‌بهانه‌های مختلف به‌دنبال اعمال یک‌سری تحریم‌های جدید هستند که با هیچ منطق و روح و متن برجام هم سازگار نبوده و در تعارض است.(روحانی، رئیس‌جمهور)
- ] 22ماه پس از امضای برجام] بانک‌های خارجی با ایران تعامل می‌کنند و ما کمتر ناگزیر می‌شویم که پول خود را با چمدان حمل‌ونقل کنیم.(ظریف، وزیر خارجه)
و... اینها تنها بخشی از اظهارات دولتمردان درباره نقض برجام و عهدشکنی‌های مکرر آمریکا است.
وعده لغو
ظریف در این نشست افزود: از آنجایی که در مذاکرات درباره سایر حوزه‌ها صحبت نشد لذا نمی‌توان انتظار داشت تحریم‌ها در حوزه‌های دیگر نیز برداشته شود.
در این باره گفتنی است: در حال حاضر و به اذعان مقامات ارشد دولت، ماحصل توافق هسته‌ای این است که «هسته‌ای رفت و تحریم‌ها ماند و تقریبا هیچ دستاوردی عاید ایران نشد». قرار بود با اجرائی شدن برجام، صدها میلیارد دلار از دارایی‌های کشورمان که بلوکه شده است، آزاد شود، تمامی تحریم‌ها آنگونه که آقای رئیس‌جمهور به صراحت اعلام کرده بود- در روز اجرای توافق(دی ماه 94)- بالمره لغو شود، فروش هواپیما و قطعات آن از تحریم خارج شود، گشایش اقتصادی ایجاد شود، روابط تجاری که لازمه آن گشایش «ال‌سی» در بانک‌های خارجی است از بن‌بست خارج شود، چرخ معیشت مردم همراه با سانتریفیوژها به چرخش درآید، سرمایه‌گذاری خارجی صورت پذیرد، تورم از میان برداشته شود و تولید از رکود خارج شود ولی طرف مقابل ما یعنی 6 کشور 1+5 و مخصوصاً آمریکا به هیچ یک از این تعهدات خود عمل نکرده است و این واقعیت تلخ را مسئولان بلندپایه هسته‌ای نظیر آقایان روحانی، صالحی، ظریف، عراقچی و سیف نیز انکار نمی‌کنند.
در حال حاضر نه تنها تحریم‌های قبلی سر جای خود باقی ماند بلکه تحریم‌های بی‌سابقه؛ شدید و جدیدی در عصر پسابرجام علیه ایران تصویب شد، با این تفاوت که دیگر بخش زیادی از توان هسته‌ای را از دست داده‌ایم و همزمان تحریم هم می‌شویم.
حال سؤال افکار عمومی این است که اگر قرار بود تحریم‌ها با عناوین دیگر برگردد پس چرا مذاکره کردیم؟!
افزایش یا کاهش سرمایه‌گذاری؟!
وزیر امور خارجه در ادامه نشست فراکسیون امید گفت: تاکنون میلیاردها دلار سرمایه خارجی بعد از برجام وارد کشور شده است.
در این باره گفتنی است: آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) که مرجع رسمی آمار جذب سرمایه خارجی در دنیا است در اوایل امسال در گزارشی اعلام کرد که ایران از سال 92 تاکنون در جذب منابع نزولی عمل کرده و در سال 95 نسبت به 94 به منفی 51 درصد رسیده است.
در‌حالی‌که رئیس‌جمهور وعده جذب 30 میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری خارجی در پسابرجام را داده بود و برای سال 95 نیز حدود 11 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی مصوب شده بود، آمار‌های رسمی نشان می‌دهد تنها 2 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در سال گذشته جذب شده است!
بلومبرگ-اردیبهشت 95- در گزارشی با عنوان «مدیران اجرایی نیز در مورد رفع تحریم‌های ایران گیج شده‌اند» به تحقیق و بررسی در زمینه نگرانی شرکت‌های اروپایی برای ورود به بازار تهران‌اشاره کرد و نوشت: «نیمی از کمپانی‌های بین‌المللی به شدت مشتاق‌اند تا با ایران وارد تجارت شوند و تحقیقات نشان داده است که تنها کمپانی‌های خارجی به علت اینکه همچنان تحریم‌های ایران به طور کامل برداشته نشده است، عقب کشیده‌اند».
همچنین روزنامه «نیویورک‌تایمز»-فروردین 96- در گزارشی با‌ اشاره به تداوم هراس شرکت‌های بین‌المللی از معامله با ایران به دلیل تحریم‌های پابرجا مانده آمریکا،تصریح کرد:«حتی مشتاق‌ترین سرمایه‌گذاران خارجی در ایران آهسته گام برمی‌دارند». «آسوشیتدپرس» نیز در ماه‌های گذشته در گزارشی نوشت:«شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی از وزارت خزانه‌داری آمریکا خواسته‌اند با صدور یک دستورالعمل مکتوب به تشریح قواعد و قوانین تعامل با ایران بپردازد ولیکن دولت آمریکا به عمد از صدور هر‌گونه سند مکتوب در این باره امتناع کرده است بنابراین شرکت‌هایی که قصد ورود به ایران را دارند فعلاً در این باره دست نگه داشته‌اند».
مسئولیت یک خسارت!
به گزارش خانه ملت، ظریف در ادامه این نشست گفت:در حوزه سیاست خارجی طبق قانون وزارت خارجه صرفا مسئول روابط خارجی نیست و تمامی امور به خصوص این حوزه زیر نظر مقام معظم رهبری است که در چارچوب‌ها تعیین می‌شود.
پیش از این نیز برخی از مقامات دولت مدعی شده بودند که تمامی جزییات برجام را با رهبر معظم انقلاب در میان گذاشته‌اند.
در این باره گفتنی است پس از آنکه آمریکایی‌ها آخرین میخ‌ها را بر تابوت برجام زدند، عده‌ای در تلاشند شانه از زیر مسئولیت این فاجعه بزرگ خالی کنند. همان جماعتی که تا دیروز برجام را آفتاب تابان و فتحی بزرگ‌تر از فتح خرمشهر می‌دانستند و با غرور و نخوت، آن را ثمره کاردانی و تدبیر خود می‌دانستند، حالا که کار به اینجا رسیده و دستاورد برجام، از تقریبا هیچ به تحقیقاً هیچ تبدیل شده و همه پیش‌بینی‌های نخبگان و دلسوزان، موبه مو و واژه به واژه درست از آب درآمده، حالا به جای عذر‌خواهی از مردم، به دروغ ادعا می‌کنند که همه جزئیات را با اجازه رهبری طی کرده‌اند!
رهبر حکیم انقلاب این روزها را پیش‌بینی می‌کردند و به این ادعای کذب قبلا پاسخ داده بودند:« آیا جزئیّات مذاکرات هسته‌ای تحت نظر رهبری است؟ بنده در جزئیّات مذاکره دخالتی نکردم، بازهم نمی‌کنم؛ من مسائل کلان، خطوط اصلی، چهارچوب‌های مهم و خطّ قرمزها را به مسئولین کشور همواره گفته‌ام؛ عمدتاً به رئیس‌جمهور محترم که ما با ایشان جلسات مرتّب داریم، و موارد معدودی هم به وزیر محترم خارجه؛ خطوط اصلی و کلّی. جزئیّات کار، خصوصیّات کوچک که تأثیری در تأمین آن خطوط کلان ندارد، مورد توجّه نیست؛ اینها در اختیار آنها است، می‌توانند بروند کار کنند. اینکه حالا گفته بشود که جزئیّات این مذاکرات تحت نظر رهبری است، این حرف دقیقی نیست.»(20/01/1394)
رهبر معظم انقلاب همچنین با ‌اشاره به لزوم پرهیز از توجیه بدعهدی طرف مقابل فرمودند:«به‌هرحال در مورد برجام، آن نکته‌ای که من می‌خواهم بگویم این است که اوّلاً بدحسابی‌های طرف غربی را -یعنی بخصوص آمریکا را- به حساب بیاوریم؛ مطلقاً در صدد این نباشیم که بدحسابی طرف مقابل را و بدقِلقی طرف مقابل را و خیانت طرف مقابل را یک‌جوری توجیه کنیم؛ این دارد بدحسابی می‌کند -الان مشخّص است، آمریکایی‌ها دارند بد‌حسابی می‌کنند- این بدحسابی را به حساب بیاوریم، به این توجّه کنیم.و [ثانیاً] تجربه بیاموزیم؛ اینکه حالا ممکن است که فرض کنید این دولت یا یک دولت دیگری در آمریکا یا در فلان کشور یک وعده‌ای به ما بدهد و یک حرفی بزند، به این وعده و مانند اینها هیچ نمی‌شود اعتماد کرد؛ مطلقاً».(بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت،03/06/1395)
اکنون ادعا می‌شود همه جزئیات مذاکرات با رهبر عزیز انقلاب هماهنگ می‌شده و طبق نظر ایشان کار انجام شده است! این ادعای کذب حالا مطرح می‌شود که تشت رسوایی برجام بر زمین افتاده و باید برای این خسارت دنبال شریک بود!
دستاوردسازی‌های خسارت‌آفرین
متاسفانه واکنش منفعلانه دولت یازدهم در قبال عمل نکردن آمریکا به تعهدات خود،‌ این گزاره را در ذهن دولتمردان آمریکایی تقویت کرده است که می‌توانند برخلاف تعهداتشان عمل کنند و مطمئن باشند که از سوی ایران، واکنش عملی مشاهده نخواهد شد.
اظهارات متناقض و توجیه‌های غیرمنطقی مقامات دولتی درخصوص نقض فاحش برجام، دامنه گستاخی مقامات آمریکایی و روند تصویب تحریم‌های ضدایرانی را روز به روز گسترده‌تر کرده است.این در حالی است که تنها پاسخ عملی و قاطع به گستاخی آمریکا عمل به 29 شرط اجرای برجام است.