قدرت نرم و آثار آن(پرسش و پاسخ)
پرسش:
مفهوم قدرت نرم چیست و چگونه میتوان با قدرت نرم تحولات یک جامعه را به سمت اهداف مورد نظر تغییر داد؟
پاسخ:
به طور کلی برای جذب مخاطبین و همراه نمودن آنان با ارزشها، اهداف و آرمانهای مورد نظر سه شیوه وجود دارد: 1- روش تهدید (تخویف) 2- روش تطمیع 3- روش ایجاد جاذبه. در روش اول مخاطبین از روی ترس و وحشت همراهی میکنند و اگرچه ممکن است جسم و ظاهرشان با ما یکی باشد، اما در باطن و عمق جانشان با ما همراه نیستند و قلباً اعتقادی به همراهی و همسویی با ما را ندارند. در روش دوم مخاطبین از روی منافع و مصالحی که به آنها رسیده یا خواهد رسید با ما همراهی میکنند و مادامی که منافع آنان تأمین و حاصل گردد این همراهی و همسویی ادامه دارد، اما به محض قطع منافع، همراهی و همسویی تبدیل به مخالفت، انتقاد و یا عناد خواهد شد چرا که پیوند آنان قلبی و اعتقادی نبوده و منافع مادی عامل پیوند و اتحاد آنان با هر شخص یا جریانی خواهد بود.
در روش سوم همراهی و همسویی مخاطبین با ایجاد و تقویت جاذبه در افکار و رفتار دعوتکننده صورت میگیرد. براساس این روش دعوتکننده دیگران باید خود را به ویژگیها و شاخصهایی در افکار و اعمال خود بیاراید که این جاذبه بتواند قدرت و کارآمدی خود را در تأثیرگذاری و نفوذ بر دیگران به اثبات رسانده و مخاطبین بدون نیاز به هرگونه فشار اعم از تهدید و یا تطمیع و تشویقی، همراهی و همسویی خود را با دعوت کننده اعلام کنند. بنابراین به طور طبیعی چنین افراد یا جریانهایی که براساس روش ایجاد و تقویت جذبه با مخاطبین خود برخورد میکنند و میتوانند آنان را با خود همراه و همسو نمایند، از قدرت معنوی و کمالات بالایی برخوردارند که به زبان امروزی به آن قدرت نرم گفته میشود.
از منظر آموزههای وحیانی روش تخویف و تطمیع برای جذب مخاطبین نه تنها ثبات، پایداری و کارآمدی ندارد بلکه اساساً هرگونه روش هراسافکنی و یا وعدههای کاذب طمعبرانگیز در راهبرد دعوت دیگران به اسلام مذمت و نهی شده است. «ادع الی سبیل ربک بالحکمهًْ و الموعظه الحسنهًْ و جادلهم باللتی هی احسن» با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما، و با آنها به روشی که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن.(نحل-125)
تعریف قدرت نرم
مهمترین تعریف از قدرت نرم توسط «جوزف نای» پژوهشگر برجسته آمریکایی و استاد دانشگاه هاروارد ارائه شده است. وی اولین بار این مفهوم را در سال 1990 در کتاب خود با نام «تغییر ماهیت قدرت آمریکایی» مطرح کرد. نای در این خصوص نوشت: قدرت نرم شیوهای برای رسیدن به نتایج دلخواه بدون تهدید و تشویق آشکار و ملموس است. بر این اساس حاکمیت یک کشور میتواند به مقاصد خود برسد، زیرا کشورهای دیگر ارزشهای آن را میپذیرند و تحت تأثیر اندیشه و پیشرفت آن قرار میگیرند، و در نتیجه خواهان پیروی از آن میشوند. در این مفهوم مهمترین مسئله، تنظیم دستورالعملی برای جذب دیگران است. بنابراین قدرت نرم کسب آنچه میخواهید از طریق جذب کردن است، نه از طریق اجبار و یا پاداش.
(ر.ک: قدرت نرم، جوزف نای، مترجم مهدی ذوالفقاری، دانشگاه امام صادق(ع))
ادامه دارد