از نظر قرآن، حکومت طاغوت، باطل بوده و پذیرش آن از سوی مسلمانان و جامعه اسلامی گناهی بزرگ است. مسلمانان باید تحت حاکمیت ولایت الهی باشند که برای خلفای الهی ثابت است.(نساء، آیه 60 )
امام رضا(ع) که خلیفه الهی و ولی‌الله است، در زمان حکومت طاغوتی مامون عباسی ناچار می‌شود از روی اجبار و اکراه به مرو رفته و به ظاهر ولایتعهدی او را بپذیرد. در این دوره برخی با استفاده از این امر، بر آن شدند تا به نظام طاغوتی مشروعیت ببخشند، ولی امام با روش‌های مختلف مانع از این کار شد.
امام رضا(ع) در جهت مشروعیت‌زدایی از طاغوت در آن شرایط امنیتی شدید، راهکارهایی را در پیش گرفت تا جامعه و امت اسلام از حقیقت امر آگاه شوند و موضع درستی را در برابر حکومت طاغوتی در پیش گیرند. از جمله این راهکارها، تبیین حقیقت در قالب احکام شرعی است.
ابوسعید خراساني مي گويد: اوایل قرن سوم هجری، دو مسافر به خراسان آمدند، در آنجا به خدمت حضرت رضا(ع) رفتند و پرسیدند: ما از فلان جا آمده‌ایم، آیا نماز ما شکسته است یا تمام؟
با اینکه آن دو نفر از یک منطقه آمده بودند و تفاوتی در سفر آنها نبود، امام به یکی از آنها فرمود: نماز تو شکسته است و به دیگری فرمود: نماز تو تمام است!
آن دو که از این پاسخ امام متعجب شده بودند، دلیل حکم امام را پرسیدند. ایشان خطاب به شخصی که نمازش را کامل دانسته بود، فرمود: تو به قصد دیدار سلطان‌(مأمون) آمده‌ای، بنابراین سفر تو، سفر گناه است و سفر گناه موجب قصر نماز نمی‌شود. (وسائل‌الشیعه ج 5، ص 510)