گالیا توانگر

 گاه تصورمان این است که برای تابستان باید لابه‌لای صفحات آگهی‌های روزنامه‌ها و نشریات به دنبال تورهای رنگی آنچنانی بگردیم؛ اما حقیقت این است که برنامه ریزی تفریحی و سفر برای تابستان امسال به امکانات معمول، خلاقیت و مدیریت بالقوه شما بستگی دارد. گاه می‌توان یک سفر کوتاه چند ساعته به همراه اعضای خانواده در بوستان‌های اطراف کلانشهری چون تهران ترتیب داد و نهایت لذت و دلخوشی را به دست آورد؛ به طوری که با هیچ سفر خارجه و پرهزینه‌ای این لذت سفر و همدلی بین اعضای خانواده قابل قیاس نباشد. بنابراین برای رفتن به سفر چندان از جیب لاغر و کارمندی خود نترسید. دل را به دریا بزنید و همین آخر هفته نقشه شاد یک سفر تفریحی کوتاه مدت را طرح‌ریزی کنید.
با مردم و فامیل باشید. چرا در این تابستان لذت بخش که آفتاب دامن گرم و درخشانش را بر سر هر باغ و بوستانی پهن کرده به جدایی از طبیعت پیرامونتان خو گرفته‌اید؟ حتی می‌توان از یک پیک‌نیک ساده در پارک محله به اتفاق اعضای خانواده، فامیل، دوستان، آشنایان و همسایگانتان آغاز کنید.از ارتباط گیری نهراسید و خود رادر سایه سنگین «دوری و دوستی» در ردیف متارکه‌کنندگان با طبیعت و تفریحات سالم جمعی قرار ندهید. فراموش نکنید که فردا همین امروز است و تنها یک‌بار فرصت زندگی کردن دارید.
پتانسیل‌های گردشگری ایران
 آرزوی بسیاری از کشورها
کلا در سبک زندگی اسلامی به سفر و تفریحات سالم جمعی به ویژه به همراه اعضای خانواده و تاثیرات مثبت روحی و روانی آن بسیار سفارش شده است. قرآن کریم می‌فرماید: «درزمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز كرده است؟ سپس خداوند (به همین گونه) جهان آخرت را ایجاد مى‏كند؛ یقیناً خدا بر هر چیز توانا است/ سوره عنکبوت /20».
حسن کاظمی نسب یک پژوهشگر گردشگری ومحیط زیست برایمان درباره پتانسیل‌های بالقوه گردشگری کشورمان توضیح می‌دهد: «کشور ایران یکی از کشورهایی است که از پتانسیل‌های بالقوه فراوان طبیعت گردی برخوردار است. صنعت گردشگری امروزه درجهان بسیار پردرآمد بوده و می‌تواند برای کشور ایران نیز فرصتی بسیار مناسب باشد.مطالعه و بررسی ارتباط فی مابین گردشگری ومحیط زیست (اکوتوریسم) حائز اهمیت و شناسایی ابعاد آن در کشورما گام بزرگی در جهت نیل به توسعه پایدار، خواهد بود.»
وی ادامه می‌دهد: «بدیهی است که برای گردشگری پایدار برنامه ریزی‌های دقیق لازم و ضروری است؛خصوصا در مورد طبیعت گردی و اثرات آن بر روی محیط زیست که ممکن است در صورت   بی‌توجهی جبران ناپذیر باشد.»
این کارشناس اهل فن و دوستدار طبیعت در تکمیل صحبت هایش می‌گوید: «طبیعت گردی که امروزه یکی از انواع حائز اهمیت گردشگری است، نیاز به بررسی بیشتری در جهت حفظ محیط زیست برای نسل‌های آینده دارد. شناسایی اثرات مثبت و منفی طبیعت گردی یکی از قسمت‌های مهم در جهت  برنامه‌ریزی توسعه گردشگری است. اگر دید آینده نگر داشته داشته باشیم، حتی بهترین مقاصد و برترین جاذبه‌ها نیاز به برنامه‌ریزی دارند، زیرا بعد از مدتی افول خواهند کرد.»
ترویج و فرهنگ‌سازی برای رونق سفرهای گروهی داخلی
ما متولدان دهه شصت در ایران، سفر را ازهمان کودکی با جمع آوری اسباب و وسایل در ماشین پدرمان تجربه کرده‌ایم. جالب است بدانید که هنوز هم این نوع سفرها در بین اغلب خانواده‌های ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد و همگان به جای مسافرت‌های گروهی و استفاده از ظرفیت تورهای گردشگری ترجیح می‌دهند سفر را به شکل شخصی یا خانوادگی تجربه کنند.
سیماهاشمیان کارشناس ارشد گردشگری برایمان توضیح می‌دهد: «این خیلی خوب است که با اعضای خانواده خود به سفر برویم.تاثیرات بسیار بالای روحی و روانی‌اش بر هیچ کس پوشیده نیست؛ اما از طرفی باید این آگاهی را به مردم داد که شیوه سفر کردن در دنیای امروز به شدت و خیلی سریع در حال تحول است. در حال حاضر در همه کشورها بر مسافرت‌های جمعی بسیار تاکید می‌شود. حُسن مسافرت جمعی به صورت گروهی مثلا در قالب تورهای داخل کشور این است که هم هزینه‌ها سر‌شکن می‌شود و هم با حضور لیدر (راهنمای تور) و توضیحات او می‌توان با جاذبه‌های سنتی، تاریخی و گردشگری هر منطقه بیشتر و بهتر آشنایی یافت.»
وی ادامه می‌دهد: «سفرهای گروهی دارای چند ویژگی عمده همچون شناخت یکدیگر، ایجاد روحیه تعامل، همکاری، تفاهم، گذشت و صبر است، اما از دیگر مزایای سفرهای گروهی می‌توان افزایش دوستی‌ها را برشمرد. در این نوع سفرها شاهد انتقال تجربه، ارتقای شناخت عمومی، آموزش زندگی اجتماعی، تنظیم و ساماندهی رفتار فرد هستیم. برای مثال افراد در خلوت خود بنابر تمایل و خواسته‌شان زندگی می‌کنند، اما در مسافرت‌های گروهی باید رعایت برخی نکات و هماهنگی با جمع مورد توجه قرار گیرد.»
اما علی احمدی‌راد یک فعال در صنعت توریسم زیاد با ارزان تمام شدن سفرهای گروهی بویژه به صورت تور موافق نبوده و توضیح می‌دهد: «در ایران هزینه سفرهای گروهی نسبت به سفرهای انفرادی بالاست. شما بررسی کنید یک خانواده بدون هزینه تهیه بلیط با خودرو شخصی اقدام به سفر داخلی به هر نقطه از کشور داشته باشد، برایش ارزان‌تر تمام می‌شود یا اینکه بخواهد با خانواده و آشنایانش در قالب یک تور سفر کنند؟ اغلب می‌گویند با ماشین خودمان آهسته آهسته راه می‌افتیم و هر‌جا خوش‌آب و هواتر باشد و به اصطلاح به دلمان بنشیند، اتراق کرده و چادرمی زنیم. ازطرفی دست خودمان است که چه بخوریم و چقدر برای خورد و خوراک هزینه کنیم؟ البته در برابر این مزیتی که اغلب مردم به آن اشاره دارند، باید یاد آورشوم که امنیت در جاده در قالب سفرهای گروهی بسیار بالاتر است. از بار ترافیکی و میزان تصادفات جاده‌ای که در ایران آمار بالایی دارد، به شدت می‌کاهد. ضمن اینکه در قالب سفرهای گروهی با حضور افرادی که به ویژگی‌های بومی هر منطقه اشراف کامل دارند، می‌توانیم آگاهی‌های بیشتری از منطقه مورد نظر به دست آوریم و به اصطلاح بهره علمی بیشتری از سفر خود داشته باشیم.»
این کارشناس اهل فن تاکید دارد: «باید برای ترویج سفرهای گروهی در ایران برنامه ریزی و فرهنگسازی لازم انجام شود، ضمن اینکه تمهیداتی اتخاذ گردد که هزینه سفرهای گروهی به مراتب پایینتر از هزینه سفرهای انفرادی رقم بخورند تا تشویقی برای خانواده‌های ایرانی برای ثبت نام در تورهای داخلی قرار گیرد.»
فقط 3 تا ۵/۳ درصد از مسافران داخلی
با تورمسافرت می‌کنند
چندی پیش در تعطیلات به مناسبت عید فطر شاهد حضور اتومبیل‌های تک سرنشین و سفرهای خانوادگی در جاده‌های کشور بودیم. اغلب مردم در روزهای تعطیل با هدف بهره گیری از این فرصت و خلاصی از آلودگی هوای کلانشهرها مسافرت را انتخاب می‌کنند، اما همین امر با ایجاد بار ترافیکی و تصادفات گسترده در کشور همراه بوده است.
به گفته مسئولان راهنمایی و رانندگی میزان قابل توجهی از تصادفات به دلیل عدم تمرکز و خواب آلودگی راننده و عدم توجه او به جلو گزارش شده است. این در حالی است که با فرهنگ‌سازی می‌توان به میزان قابل توجهی از شدت تصادفات، بارترافیکی جاده و حوادث ناشی از آن کاست. بنابراین در سال‌های اخیر سازمان میراث فرهنگی در زمینه امنیت تورهای گردشگری و چگونگی نظارت بر فعالیت آنها با فرمانداری، نیروی انتظامی و... هماهنگی‌های لازم را انجام داده و دستور‌العمل‌های مربوطه به دفاتر گردشگری ابلاغ شده است. در کشور ما فقط سه تا ۳/۵ درصد از مسافران داخلی با تورمسافرت می‌کنند و هرگونه اعمال سختگیرانه در این زمینه باعث کاهش میزان مسافرت‌ها خواهد بود. یکی از اقدامات فرهنگی در زمینه ارتقای فرهنگ گردشگری در کشور احترام به هماهنگی‌های سازمانی است.
باید دانست که سفرهای گروهی به نفع همه سازمان هاست، چون در این قبیل سفرها جاده‌ها خلوت‌تر می‌شود و آمار تصادفات نیز کاهش می‌یابد. برای مثال در سفر با ماشین‌های شخصی میزان تصادفات جاده‌ای از شدت و حدت فراوانی برخوردار است و مسافرت به شکل گروهی و برنامه‌ریزی در قالب آن به نفع همه سازمان‌هاست.
سفر به طبیعت فرصتی
برای آغاز مجدد زندگی
نور درمانی برای تنظیم ریتم خواب،حمام جنگلی و کاهش استرس (ژاپنی‌ها در آیین خود عملی به نام حمام جنگلی (که همان سفر به طبیعت و کمپ زدن در آن است) دارند که از سال ۱۹۸۰ میلادی به عنوان یک روش بهداشتی طبیعی شناخته می‌شود) ، بهبود خواب، زمانی برای خانواده، یک نفس تازه، ورزش در طبیعت و... همگی از جمله فواید بیشمار طبیعت گردی و مسافرت‌های خانوادگی است که محققان به آنها اذعان دارند.
سودابه رزازیان روانشناس خانواده درباره آثار و محاسن روحی و روانی سفر در بین اعضای خانواده و بر روحیه افراد توضیح می‌دهد: «سفر به طبیعت باعث می‌شود که فرصتی برای جدا شدن از دنیای تکنولوژیکی و ایجاد ارتباط بیشتر یا خانواده مهیا شود. قدم زدن با اعضای خانواده در دامان طبیعت باعث تقویت روحیه، افزایش آرامش و آسایش فکری و روانی، افزایش اعتماد به نفس و سلامتی کودکان و بسیار دیگری از مزایای فیزیکی و روحی و روانی خواهد بود.»
وی ادامه می‌دهد: «یکی از واضح‌ترین و آشکارترین مزایای سفر به طبیعت، بهره بردن از هوای تازه و آزاد است. کارشناسان اغلب به این موضوع اشاره دارند که هوای داخل ساختمان‌ها نسبت به هوای خارج از آن آلوده‌تر است و (به جز در موارد خاص و یا زندگی در شهر‌های آلوده) بهتر است پنجره‌های خانه را باز بگذارید تا هوای تازه در داخل خانه در جریان باشد. اگر تاکنون فرصت سفر به طبیعت را داشته‌اید، قطعا با تفاوت کیفیت تنفس در یک محیط طبیعی و جنگلی آشنا هستید! هوای جنگل به دلیل وجود گیاهان از اکسیژن بالاتر و خالص‌تری برخوردار است که همین موضوع باعث تصفیه خون موجود در بدن و اکسیژن جریان یافته در آن می‌شود.»
این روانشناس در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «شاید این مورد را بتوان به عنوان بهترین مزیت سفر به طبیعت معرفی کرد. زمانی که دیگر تلویزیون، اینترنت، گوشی‌های هوشمند و ...کمتر در دسترس هستند، توفیقی اجباری برای کشف ناشناخته‌های طبیعت برای ما مهیا می‌شود. ورزش در هوای پاک و فضای ناب و بکر طبیعی، فرصتی است که باید آن را با تمام وجود غنیمت شمرد.»
تقویت گفت و شنود‌ها
در بین اعضای خانواده
گاهی پیش می‌آید آن قدر در کارهای روزانه غرق می‌شویم که یادمان می‌رود نیاز به استراحت داریم یا باید برای خود وقت بگذاریم یا حتی خانواده‌ای داریم؛ بنابراین یکی از بهترین راه‌ها برای استحکام عاطفی میان افراد خانواده این است که با هم برنامه‌ریزی کرده و به مسافرت بروند. این نکته مهم است، وقتی تصمیم می‌گیریم دسته‌جمعی به مسافرت برویم، باید تمام مسائل تا حد ممکن مشخص شود. برای مثال، بودجه‌ای که برای مسافرت در نظر گرفته‌ایم، مکانی که قصد داریم به آنجا برویم، فعالیت‌های پیش‌بینی شده، قوانین مربوط به مسافرت و... هر چه بیشتر درباره جزئیات و توقعات افراد همسفر خود بدانیم، بیشتر خوش می‌گذرد.
در طول سفر وقت برای گفت و شنود بسیار است. در حقیقت سفر باعث می‌شود که ما بدون فکر کردن به وظایف و مسئولیت‌های کاری خود، زمان بیشتری را با افراد خانواده مان سپری کنیم. همچنین می‌توانیم در دل طبیعت دور یک میز بنشینیم و با هم صبحانه، ناهار و شام بخوریم، بعد راجع به بسیاری از مشکلاتی که داریم و به دلیل تنهایی مان نمی‌توانیم یک نفره آنها را حل و فصل کنیم، صحبت کنیم و راه‌حل‌هایی برایشان بیابیم که شاید هرگز به ذهن ما خطور نمی‌کرده است.
همچنین می‌توانیم درباره علایق و رویاهای‌مان با یکدیگر صحبت کنیم یا درباره تجربیاتی که در طول زندگی به دست آورده‌ایم با هم گفت‌وگو کنیم، دانستن این تجربیات می‌تواند باعث رشد و پیشرفت ما در کار و زندگی‌مان شود.