نشانههای وجود لخته خون در پا
تغییر رنگ خفیف در پوست ناحیه لخته خون اغلب یکی از نخستین نشانههای شکل گیری ترومبوز (یا لخته) در سیاهرگ است. دلیل تغییر رنگ پوست بسیار ساده است: مجموعههای متراکم از خون زیر سطح پوست با بزرگتر شدن اندازه نمایانتر میشوند.
به گزارش «اکتیو بیت»، لختههای خون ممکن است چندان عاملی تهدیدکننده برای زندگی انسان به نظر نرسند، اما لختههای خون که در سیاهرگهای پا شکل میگیرند، اگر درمان نشوند یا به طور طبیعی از بین نروند، ممکن است از سیاهرگهای پا جدا شده و همراه با جریان خون به ریهها وارد شوند که در این حالت موجب آمبولی ریوی (PE) میشوند.
در بیشتر موارد، یک لخته خون پا به واسطه سفرهای طولانی مدت و بیتحرکی بدن - به عنوان مثال، عدم تحرک در فضاهای تنگ مانند هواپیما یا اتوبوس که امکان کشش پاها یا ایستادن و قدم زدن چندان وجود ندارد - شکل میگیرند. در ادامه با برخی نشانهها که ممکن است از وجود یک لخته خون خطرناک در پا حکایت داشته باشند، بیشتر آشنا میشویم.
قرمزی
تغییر رنگ خفیف در پوست ناحیه لخته خون اغلب یکی از نخستین نشانههای شکل گیری ترومبوز (یا لخته) در سیاهرگ است. دلیل تغییر رنگ پوست بسیار ساده است: مجموعههای متراکم از خون زیر سطح پوست با بزرگتر شدن اندازه نمایانتر میشوند.
اگر به طور مداوم با وصلههای قرمز رنگ پوست در پاهای خود مواجه میشوید، به ویژه پس از آسیب دیدگی یا عمل جراحی، باید این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید. مشخصه قرمزی پوست ناشی از لخته خون در پا این است که با گذشت زمان از بین نمیرود یا بدون هیچ دلیلی قابل مشاهدهای تشدید میشود.
تورم
تورم دردناک ممکن است در محل لخته خون شکل بگیرد، به ویژه اگر لخته در ناحیه قدم، قوزک یا ساق پا شکل گرفته باشد. این نواحی دارای تراکمهای بافتی و استخوانی افزایش یافته هستند و شرایط برای بدن به منظور از بین بردن طبیعی لخته خون شکل گرفته را دشوارتر میکند.
یکی از نشانههای مشخصه تورم مرتبط با لخته خون این است که به درمانهای معمول مانند استفاده از کمپرسهای گرم یا سرد واکنشی نشان نمیدهد. همچنین تورم ممکن است بدون دلیل مشخصی به ناگاه تشدید شود یا ممکن است بدون هیچگونه آسیب خارجی به ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته شکل گرفته باشد.
گرمای پوست
لخته شدن خون اغلب موجب تغییر در دما میشود. در لختههای خون پا، دمای پوست در ناحیهای که لخته خون قرار دارد، ممکن است افزایش یابد و هنگام لمس کاملا این تفاوت دما احساس شود.
پوست گرم اغلب با نشانههای دیگر از جمله خارش و حالتی ضرباندار همراه است. همانند دیگر نشانهها، این شرایط نیز به درمانهای خانگی واکنش چندانی نشان نمیدهد و در صورت عدم درمان با گذشت زمان تشدید خواهد شد.
غش کردن
غش کردن و احساس سرگیجه ممکن است در صورت ناتوانی بدن برای از بین بردن لخته خون به طور طبیعی یا در صورت جدا شدن و حرکت لخته به سمت ریهها رخ دهند. سرگیجه ممکن است بیشتر زمانی که از حالت خوابیده یا نشسته بر میخیزید، شکل بگیرد، و به دلیل ماهیت غیراختصاصی این نشانه، بسیاری از مردم آن را با امکان وجود لخته خون مرتبط نمیدانند.
از دست دادن هوشیاری نشانهای جدی محسوب میشود که باید علت دقیق آن توسط پزشک مشخص شود. این حالت خطر ایجاد آسیبهای جدی را به همراه دارد، زیرا ممکن است سر یا دیگر بخشهای حساس بدن هنگام فرو افتادن به جایی برخورد کنند.
افزایش ضربان قلب
با بزرگ شدن اندازه لخته خون، بدن تلاش خود را برای از بین بردن آن بیشتر میکند و سختتر کار کردن اندامهای حیاتی مانند قلب به افزایش ضربان آن منجر میشود. اختلال در عملکرد قلب میتواند نشاندهنده این باشد که لخته خون پا را ترک کرده و به دیگر بخشهای بدن سفر کرده باشد. اگر این گونه باشد، شما احتمالا نشانههای دیگری از جمله درد تیز و شدید در قفسه سینه که هنگام تنفس عمیق تشدید میشود را نیز تجربه خواهید کرد.
افزایش ضربان قلب میتواند موجب نشانههای روانی از جمله اضطراب و در موارد شدید، حملات هراس شود. اگر بدون کنترل باقی بماند، آهنگ سریع و مداوم ضربان قلب میتواند به مشکلات پزشکی دیگر نیز منجر شود از این رو مراجعه به پزشک و بررسی دقیق شرایط اهمیت دارد.
خستگی
هر بیماری، مانند یک لخته خون، سیستم ایمنی بدن را مجبور به اضافه کاری میکند که میتواند شکلگیری احساس خستگی و ناتوانی را به همراه داشته باشد. همانند بسیاری دیگر از نشانههای ترومبوز سیاهرگی عمقی، خستگی میتواند نشانهای غیراختصاصی محسوب شده و از این رو، تشخیص ریشه شکل گیری آن دشوار باشد. در نتیجه، اگر به طور مداوم احساس خستگی میکنید، توجه به نشانههای دیگر وجود لخته خون اهمیت دارد.
مشخصه خستگی مرتبط با لخته خون این است که بدون هیچ دلیل خاصی به ناگاه شکل میگیرد. به بیان دیگر، حتی اگر یک فعالیت جسمانی شدید انجام نداده باشید، نیز ممکن است احساس ناتوانی در شما شکل بگیرد و حتی پس از خواب کافی همچنان احساس خستگی کنید.
تب
یک لخته خون، به ویژه اگر جدا شده و وارد جریان خون شده باشد، ممکن است موجب تب خفیف شود. افزون بر افزایش دمای بدن، نشانههای تب شامل تعریق یا لرز، سردرد مداوم، ضعف بدن، کم آبی بدن، و کاهش اشتها میشوند.
در موارد شدید، تب میتواند موجب شکلگیری نشانههایی از جمله تحریک پذیری و اختلالات خلق و خو، گیجی، تشنج یا حتی توهم شود. این نشانهها اغلب زمانی رخ میدهند که دمای هسته بدن در دامنه بسیار بالا، بین 39/4 و 41/1 درجه سلسیوس باشد.
حساسیت به لمس
گاهی پوست اطراف لخته خون، حتی اگر در اعماق پا باشد، ممکن است نسبت به لمس حساس شود، بدون این که نشانهای از کبودی روی سطح پوست باشد. همچنین، سیاهرگهای زیر سطح پوست در ناحیه تحت تاثیر قرار گرفته ممکن است قابل مشاهده شوند، اگرچه این شرایط تا زمانی که لخته خون به اندازه نسبتا بزرگی نرسیده باشد، رخ نمیدهد.
توجه داشته باشید که حساسیت به لمس ممکن است در هر دو پا شکل بگیرد، حتی اگر یکی از آنها تحت تاثیر لخته خون قرار گرفته باشد. این ممکن است به دلیل استفاده بیشتر از پای قویتر به طور ناخودآگاه باشد، که به نوبه خود فشار عضلانی و مفصلی را تحریک میکند که درد و حساسیت به لمس را در پی دارد.
بدون نشانه
تقریبا نیمی از افرادی که یک لخته خون در پا (یا ترومبوز سیاهرگی عمقی) را تجربه میکنند، نشانههای اندک یا هیچ نشانهای دارند. در شرایطی که یک لخته خون بدون نشانه معمولا حکایت از این دارد که ترومبوز هنوز به مرحلهای جدی نرسیده است، اما همواره نیز این گونه نیست. حتی لختههای خون بزرگ که نیاز فوری به توجه پزشکی دارند میتوانند گاهی اوقات بدون هیچ نشانهای باشند و در جریان خون حرکت کنند.
اگر در معرض خطر قرار دارید، این یکی از دلایل اهمیت انجام فعالیتهایی است که از شکل گیری لختههای خون پیشگیری میکنند. استفاده از پوشاک راحت، پرهیز از ایستادن و نشستن برای مدت زمان بیش از یک ساعت، کاهش مصرف نمک و فعال باقی ماندن از لحاظ جسمانی از جمله اقداماتی هستند که میتوانید مد نظر قرار دهید.
سیاهرگهای متورم
گاهی اوقات، یک لخته خون سرسخت خود را از طریق تورم در سیاهرگهای سطحی، یا اطراف قسمتی از پا که توسعه مییابد، نشان خواهد داد. اگر پدیدهای مشابه را در دیگر قسمتهای بدن تجربه نمیکنید، باید توجه ویژهای به این نشانه داشته باشید.
در بیشتر موارد، سیاهرگهای متورم عوارض یا مشکلاتی را موجب نخواهند شد. با این وجود، در مواردی که لخته خون فشار قابل توجهی روی رگهای خونی اطراف وارد میکند، امکان پارگی داخلی وجود دارد و قرمزی یا کبودی تشدید شده را موجب شود.