آسیب‌های مدیریت(پرسش و پاسخ)
پرسش:
از نظر آموزه‌های وحیانی چه خطرات و آسیب‌هایی مدیریت سازمانی را تهدید می‌کند؟
پاسخ:
در چهار بخش قبلی پاسخ به این سؤال به مباحثی همچون: 1- غفلت در برنامه‌ریزی 2- اعتماد به سست‌عنصرها 3- نداشتن سعه صدر 4- غفلت در انتصاب‌ها 5- انتصاب مدیران کم‌تجربه 6- غفلت از مشورت 7- مدیریت از پشت درهای بسته 8- تکبر و غرور 9- تندخویی 10- مشغول شدن به کارهای جزیی پرداختیم؛ اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم:
11- استفاده نکردن از تشویق و تنبیه
تشویق نیروهای خوب و تنبیه نیروهای ضعیف موجب می‌شود تا انگیزه‌های بهبود کار در بین کارکنان تقویت شود. بی‌تفاوت بودن مدیر نسبت به سرانجام کارها و احاله آنها به قوانین خشک اداری، موجب می‌شود که روح رقابت در بین کارکنان بمیرد. مدیر می‌تواند با تشویق نیروهای کارآمد و تنبیه نیروهای خطاکار و ضعیف موجب شود که روند اجرای کارها بهبود قابل ملاحظه‌ای بیابد. حضرت علی(ع) فرمود: «لایکونن المحسن و المسیی عندک بمنزله سواء فان فی ذلک تزهیدا لاهل الاحسان فی‌الاحسان و تدریبا لاهل الاسائه علی الاسائه»، افراد نیکوکار و خطاکار در نزد تو نباید برابر باشند. زیرا این کار سبب می‌شود که نیکوکاران در انجام کارهای نیک، بی‌رغبت و خطاکاران در انجام بدی‌ها، جسور شوند.(نهج‌البلاغه، نامه 53)
تشویق همواره با اهدای جوایز مادی و معنوی همراه است. تنبیه نیز معمولا با محروم کردن خطاکاران همراه است. گاه با یک تیر می‌توان دو نشان را هدف زد. یعنی اهدای جایزه به کارکنان پرتلاش به نحوی باشد که موجب تنبیه خطاکاران شود.
امام علی(ع) در این‌باره فرمود: خطاکاران را با دادن پاداش به نیکوکاران، جریمه و تنبیه کن.(همان، حکمت 177)
12- غفلت از اندیشه‌های بزرگ زیردستان
مدیر باید هوادار اندیشه‌های درست باشد، ولو این اندیشه از مغز هر فردی تراوش کرده باشد. پیشنهاد و انتقاد سازنده از سوی هر یک از کارکنان که باشد، مفید است. یک مدیر موفق نباید طرح‌ها را به خاطر طراح آنها مد نظر داشته باشد. چه بسا افراد دون پایه اداری که طرح‌های بسیار ارزشمند ارائه می‌دهند. غفلت از اندیشه‌های دیگران و اکتفا به طرح‌های مسئولان از آفات بزرگ و خطرناکی است که هر مدیری را تهدید می‌کند. معمولا کارکنان عادی که مسئولیت بخشی از اداره را ندارند، به خاطر درگیر بودن دائمی با کارها از مشکلات ریز اداری آگاه هستند. به همین خاطر می‌توانند راه حل‌های مناسبی برای آنها ارائه دهند. بها ندادن به نظرات کارکنان عادی به بهانه این که نظرات آنها کوچک است، آن هم بدین خاطر که آنها مسئول واحد، اداره یا بخشی از سازمان نیستند، از آفات مدیریت است. حضرت علی(ع) در این‌باره فرمود: «لاتصغرن عندک الرای الخطیر اذا اتاک به الرجل الحقیر.» (22)
نظرات ارزشمند افراد معمولی را کوچک نشمارید.(میزان‌الحکمه، ج4، ص40)