راه رسیدن به روزی پیشبینی نشده
بر اساس آموزههای قرآنی ایمان به خدا و آخرت همراه با تقوای همیشگی الهی و توکل، راه بهرهمندی از روزیهای غیر برنامهریزی شده و حل مشکلات است بیآنکه انسان به کسی یا چیزی دیگر نیاز داشته باشد. خداوند به صراحت میفرماید: وَمَنْ یَتَّقِ الله یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ وَمَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى الله فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ الله لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْرًا ؛و هر کس از خدا پروا کند، خدا براى او راه بیرونشدنى قرار مىدهد و از جایى که حسابش را نمىکند و گمانش را نمیبرد، به او روزى مىرساند و هر کس بر خدا اعتماد کند او براى وى بس است، خدا فرمانش را به انجام رسانده است، براستى خدا براى هر چیزى اندازهاى مقرر کرده است.(طلاق، آیات 2 و 3)
هرچند انسان برای کسب روزی برنامهریزی میکند و تدبیری میاندیشد که به آن هم میرسد؛ اما بهترین روزی آن است که از جایی که برنامهریزی و پیشبینی نکرده برسد و شرط آن هم داشتن تقوا است. در آیه فوق تعبیر به عدم احتساب شده است، یعنی روزی از جایی میآید که تدبیری برای آن اندیشه نشده و گمانی به آن ندارد؛ یعنی از جایی روزی میآید که هیچ گمانی ندارد که از مسیر و اسباب به انسان چیزی برسد. البته آیه نمیگوید که روزی، بیحساب و کتاب است، بلکه برای هر چیزی حساب و کتاب دقیقی است و خداوند برای هر چیزی مقدرات و اندازهای مشخص کرده که بیش از آن نمیآید. اما در اینجا سخن از روزی محاسبه نشدهای است که انسان گمان ندارد از آنجا به او چیزی برسد.
امام صادق(ع) میفرماید: إنّ الله عزّ و جلّ جَعَلَ أرزاقَ المؤمنینَ مِن حیثُ لا یَحتَسِبُونَ ، و ذلکَ أنَّ العَبدَ إذا لَم یَعرِفْ وَجهَ رِزقِهِ کَثُرَ دُعاؤهُ؛ خداوند عزّ و جلّ روزى مؤمنان را از جایى مىرساند که فکرش را هم نمىکنند ؛ علّتش هم این است که وقتى مؤمن نداند روزىاش از کجا خواهد رسید، زیاد دعا مى کند.(الکافی ، ج 5 ص 84، حدیث 4 ؛ نیز ج 1، ص 83، حدیث 5)